Magda Łucyan

Z takimi książkami zbierającymi wspomnienia z czasów wojny i Holokaustu - zwłaszcza, gdy mówimy o wspomnieniach dzieci - jest zawsze ten problem, jak autor/ka umie zadawać odpowiednie pytania i zbierać w całość taką opowieść. Bo są to opowieści trudne, często nieskładne, zatarte przez czas, więc liczy się też umiejętność weryfikowania informacji. Łucyan dobrze podeszła do postawionego przed sobą zadania i "Dzieci Getta" to kilka historii, w których opowieści bohaterów przeplatają się z informacjami historycznymi, tworząc zgrabną całość. Oczywiście, można stwierdzić, że w temacie Holokaustu powiedziano już wszystko, jednak każda historia to indywidualne wspomnienia, każdy człowiek odbierał otaczającą go sytuację inaczej. Łucyan rozmawiała z kilkoma starszymi osobami, które w dzieciństwie przeszły przez koszmar getta, który - niezależnie od ich wieku - pozostawił w pamięci niezatarte wrażenia. Niektórym udało się przetrwać wraz z najbliższymi i dzięki nim, inni po wojnie pozostali sami z nieraz dużych wcześniej rodzin. Jak widać z opowieści, dobra pozycja finansowa przed wojną pomagała przetrwać getto i urządzić się poza nim, ale - naturalnie - nie gwarantowała przeżycia piekła Holokaustu. Dla mnie dodatkową ciekawostką w tym reportażu był rozdział o przeżyciach w getcie w Borysławiu, a także o wcześniejszym życiu żydowskim w tym mieście, które przed wojną szybko rozwijało się dzięki złożom ropy naftowej. Sporo czytam w tej tematyce, nie jest to więc może najlepsza książka w temacie, ale "Dzieci Getta" to książka bardzo dobra. Ciekawy dobór rozmówców, całość zgrabnie skonsolidowana i ujęta językowo, a samych wydarzeń ocenić nie sposób - to, co przeżyli bohaterowie, to bolesny rozdział historii i powtarzane przez nich przesłanie: "nigdy więcej" jest tutaj najlepszym podsumowaniem.