Czy Marka Twaina trzeba w ogóle przedstawiać? Chyba jedynie dla zachowania formalności. Przyjmijmy zatem formalną linię przedstawienia tej persony z literackiego panteonu. Otóż Mark Twain, właściwie Samuel Langhorne Clemens (ur. 30 listopada 1835 we Florida w stanie Missouri, zm. 21 kwietnia 1910 roku w Redding, w stanie Connecticut) amerykańskim pisarzem pochodzenia szkockiego był. Poza tym nazywano go wielokrotnie satyrykiem i humorystą - nie bez kozery. Uznawany jest za jednego z pierwszych wielkich twórców literatury amerykańskiej.

Z powodu śmierci ojca, bardzo wcześnie - w wieku 12 lat - rozpoczął pracę zarobkową: pracował w drukarni, na parostatkach, w kopalniach srebra, jako poszukiwacz złota, wreszcie jako dziennikarz. Przez kilka lat jako prelegent podróżował po Stanach Zjednoczonych, by wreszcie ożenić się i osiąść w stanie Connecticut. Swoje losy i panoramę Ameryki połowy XIX wieku opisał w kilku książkach o charakterze autobiograficznym, m.in. Pod gołym niebem (1872) i Życie na Missisipi (1883). Z czasem zaczął pisać coraz więcej krótkich tekstów o charakterze satyrycznym, w których krytykował amerykańską rzeczywistość; do ważniejszych utworów z tego ostatniego okresu twórczości należą Człowiek, który zdemoralizował Hadleyburg (1900) oraz Pamiętniki Adama i Ewy (1906).

O tym, że Mark Twain obdarzony był niezwykłym poczuciem humoru, nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Przemawiają za tym choćby jego najbardziej znane powieści takiej jak Przygody Tomka Sawyera (1876) oraz Przygody Hucka (1884). Jego obraz jako niezrównanego humorysty wyłania się również z informacji zebranych w dzisiejszej audycji. Anegdoty na temat Twaina przytaczają w niej Kazimierz Rudzki i Władysław Grabowski. Jej częścią jest również słuchowisko Interview, Mark Twain z 1950 roku w przekładzie Antoniego Marianowicza, a w reżyserii Tadeusza Byrskiego. Występują w nim Kazimierz Rudzki, Jan Ciecierski oraz Alicja Ursyn-Szantyrówna.  

Posłuchajcie o tym, według jakich kategorii Mark Twain klasyfikował wartościowe książki:

Fragment audycji „Finezje literackie”; prod. Polskie Radio S.A.; więcej na ninateka.pl

Finezje literackie to cykl audycji Polskiego Radia, poświęcony znanym przedstawicielom świata literatury oraz zjawiskom literackim. W poszczególnych odcinkach poznajemy znanych twórców, słuchając fragmentów utworów, niekiery w ich własnym wykonaniu, oraz poprzez wypowiedzi osób, które ich znały, cytowane fragmenty listów, komentarze krytyków i historyków.

Za udostępnienie materiałów serdecznie dziękujemy serwisowi Ninateka.pl.

Ilustracja: fot. autor nieznany, Wikimedia Commons, PD