Oto Wasz wywiad z Manuelą Gretkowską!


Dzięki komu (czemu) i kiedy zaczęło się Pani zainteresowanie feminizmem?
Dzięki temu że jestem kobietą. Zaczęło się w Szwecji, jako uznanie swoich praw. Po powrocie do Polski okazało się, że to, co tam naturalne, u nas jest lewacką mrzonką. Na przykład podjazd dla wózków dziecinnych, albo godziwy poród, o traktowaniu w pracy nie mówiąc.

Pani książki są bardzo osobiste. Czy w każdej Pani książce można natknąć się na wątki autobiograficzne?
Myślę, że tak jest u każdego pisarza. Takim wątkiem jest nastrój w jakim się chociażby pisze, czy skojarzenia typowo autobiograficzne, innych nie mamy choćbyśmy wymyślali postacie :)

Jak znosi Pani podróżowanie, zamieszkiwanie w różnych częściach świata i powroty do kraju? Jak pod wpływem zmiany punktów widzenia zmienia się Pani ogląd polskich spraw? Czy uważa Pani, że mamy już jakieś powody do dumy?
Nie traktuję bycia gdziekolwiek jako powodu do dumy. Dumy z czego, że jest się potomkiem Hunów, albo Wikingów? Bycie gdzieś wpływa najwyżej na mój nastrój, a w Polsce go najczęściej dołuje.

Co myśli Pani, gdy słyszy opinie, że feministki szkodzą kobietom, gdyż pozbawiają je przywilejów, jakie wynikają z tradycyjnego układu kobieta-mężczyzna? Mam na myśli utrzymywanie kobiet zajmujących się domem, przepuszczanie w drzwiach, noszenie walizek i krygowanie się w towarzystwie dam, etc. Czy model równouprawnienia znosi zasadność pewnych zachowań uznawanych obecnie za standard dobrego wychowania?
Czy przywilejem jest siedzenie w domu na czyimś utrzymaniu? Nie bycie samodzielną, decydującą o sobie, a zdaną w dorosłym życiu na kogoś? A co, jeśli ktoś się rozmyśli? Więcej niż jedna trzecia małżeństw się rozpada i co wtedy, tracę przywilej "zajmowania się domem"? A w dodatku te lata nie są zaliczane do emerytury, więc znowu za ileś lat będę biedniejsza, no chyba, że mężczyzna podzieli się ze mną kasą. Jak widzisz ten "przywilej" to zależność, wiec lepiej go prawnie uregulować i dać kobietom możliwość wyboru, socjalnych zabezpieczeń. Można kogoś całować w rączki i socjalnie kopać w d... co u nas się robi, np. w prawodawstwie albo odmawianiu aborcji lub bezbolesnych porodów. Kultura nie polega na obłudzie gestów, a realnym szacunku.

W Pani ostatniej książce sporo jest opisów, które ocierają się o granice dobrego smaku, są bardzo naturalistyczne, dosłowne - niemal pornograficzne. Czy uważa Pani, że tego typu środki wyrazu są konieczne, to znaczy, czy artystę/pisarza obowiązują jakieś granice w jego - nazwijmy to - "przestrzeni twórczej"?
Nie wiem co to jest granica dobrego smaku. Ktoś ją wyznaczył, widział, ma 300 km i kończy się nad Odrą albo Sekwaną? Artystę nic nie obowiązuje, sztuka to enklawa wolności, jedna z niewielu, może ostatnia. Odbiorca też nie ma żadnego obowiązku - sztuka nie jest przymusem nie musi mieć z nią kontaktu.

Czy nagość jest dla Pani synonimem wolności? Czy wyzwolenie od pruderii może poszerzyć ludzkie horyzonty, przestrzeń życiową, a jeżeli tak, to czy mogłaby to być recepta/ pomysł na nową erę w życiu człowieka?
Nudyzm nie wydaje się mi nową receptą, jest chyba przyjemnością chodzenia nago. Nagość w sztuce jest znakiem czegoś, jeśli uważasz, że wolności, masz prawo. Dla mnie nagość jest osłoną, prawdziwa wolność to wrażliwość, której nagość nie pokazuje.

W wywiadzie dla "Twojego Stylu" kilka lat temu nazwała Pani Polki "szyitkami", gdyż "one mają zasłonięte ciała, ale dziurę na oczy. My chodzimy w bikini, a oczy zasłaniamy sobie same. Nie chcemy widzieć pewnych rzeczy". Dalej stwierdziła Pani, iż "domowe harakiri to nasza specjalność". Zgadzam się i podpisuję pod tym całą sobą. Proszę mi zatem powiedzieć, jak taka przeciętna sfrustrowana Polka może być dobrą matką dla swoich dzieci? Jak uniknąć błędów, by ich nie skrzywdzić i nie wychować słabego i nijakiego mężczyzny oraz kobiety zastraszonej i zadowalającej się zwiędniętym goździkiem otrzymanym 8. marca? Sama jestem matką i zżera mnie ciekawość, czy posiada Pani coś w rodzaju recepty na wychowanie szczęśliwego człowieka?
Nie mam recepty. Sama sobie wyrzucam że jestem kiepską matką, a efekty swoich błędów wychowawczych widzę już teraz. Myślę, że dobrze mieć z dzieckiem stały kontakt, wiedzieć co się z nim dzieje, a reszta... chyba przykład własny. Dzieci są naszą emanacją. Nie ma złych dzieci, są źli rodzice.

Jaki wpływ miało na Panią macierzyństwo? Czy zweryfikowało lub zasadniczo zmieniło Pani feminizm lub Pani poglądy i podejście do życia?
W macierzyństwie rodzi się feministka, jeśli kobieta nią wcześniej nie była. Widzi brak szacunku dla siebie, dziecka. Feminizm to w moim pojęciu poczucie godności kobiety.

Jak czuła się wtedy i jak czuje się dziś Kobieta nagrodzona Fenomenem 2006 przez redakcję tygodnika Przekrój oraz późniejsza zwyciężczyni plebiscytu czytelników "Wysokich Obcasów" na Polkę Roku 2007, gdy wiosną 2006 Jej felieton w "Sukcesie" został niemalże wydarty z każdego egzemplarza? Czy z tej historii wyciągnęła Pani jakąś naukę dla siebie jako kobiety, pisarki, feministki i obywatelki?
Wnioski? Nikt nie będzie chciał nieprzewidywalnej felietonistki. Mamy czasy stabilizacji i konformizmu, a nie buntu. A jak się czuję? Nagrodzona i ukarana za to samo, jak w życiu.

Skoro "Polska jest kobietą", to jakie typowo kobiece cechy naszej ojczyzny może Pani wyróżnić?
Współuzależnienie kobiet od mężczyzn. Inaczej nie było by naszego polskiego patriarchatu i alkoholizmu.

Jak sobie Pani wyobraża kobietę w najbliższej przyszłości? Jej indywidualne cele i pragnienia, a także rolę w społeczeństwie. Jaki będzie jej kierunek rozwoju? Ucieczka w feminizm dający poczucie niezależności, gonienie za awansem zawodowym czy też zwrot ku tradycyjnej roli matki Polki? A może jednak kobieta przyszłości potrafi wypracować zupełnie inny model i być kobietą szczęśliwą i spełnioną?
Tym modelem jest możliwość decydowania o sobie, czy chcę kariery, czy trojga dzieci. Wolność, nie przymus.

Co by Pani wybrała, gdyby postawiono warunek: albo pisanie albo polityka?
Pisanie, już wybrałam. Politykiem w Polsce jak widać może być każdy, do tego nie potrzeba szczególnego talentu.

Chciałam zapytać, jak odnosi się Pani do Lacanowskiej wersji psychoanalizy, według której kobieta jako kategoria języka, czyli tego, co symboliczne, nie istnieje, ponieważ wpisany jest w nią brak. Czy Pani zdaniem, kobieta faktycznie nie wchodzi do porządku języka, nie istnieje w nim jako znacząca, czyli nadająca znaczenie? Czy ten przywilej w porządku językowym dotyczy jedynie figury mężczyzny?
Zależy od języka. Szwedkom łatwiej - tam człowiek jest rodzaju żeńskiego. A na serio, struktury języka są na tyle głębokie, że pod powierzchnią patriarchatu dokopiemy się może wcześniejszych warstw partnerstwa. Polska jest krajem przedfreudowskim, a co dopiero lacanowskim, na razie. Polecam serial "Terapia" na HBO jesienią (nie widziałam jego polskiej wersji).

Wiele mówiła Pani o polskiej oświacie. Co według Pani trzeba w niej zmienić?
Przestać zmieniać szczegóły, a zastanowić się nad celem. Po co kształcimy dzieci, do jakiego świata? Skorzystać z osiągnięć pedagogiki i skończyć z XIX-wiecznym modelem katowania dzieci.

Przeczytałam i szalenie spodobały mi się Pani książki w formie dzienników - „Polka” i „Europejka”. Jestem ciekawa czy pisała Pani te dzienniki na potrzeby wydawnictwa - czy prowadzi je Pani systematycznie, a tylko ich część doczekała się druku?
Piszę, gdy dzieje się coś ciekawego: w moim życiu, albo w Polsce i to się np. jakoś wiąże ze mną, z czymś dla mnie istotnym. Na co dzień robię kilkuzdaniowe notatki z tego, co wydaje się mi zaskakujące.

Mam wrażenie, że w dzisiejszym świecie, gdzie niezwykle ważne stało się posiadanie, tracą na znaczeniu marzenia. Przestają one być czymś niezwykłym i fantastycznym, stają się pragmatyczne. Wiele osób marzy dziś o nowym samochodzie, dużym domu, wycieczce do Egiptu. Czy Pani zdaniem dzieje się tak dlatego, że trzymają oni swoją wyobraźnię na wodzy i nie pozwalają rozpędzić jej się nawet w marzeniach? Czy może wstydzą się przyznać do tego, że nie zawsze stąpają twardo po ziemi? W końcu dzisiejszy człowiek powinien skupiać się przede wszystkim na celach praktycznych i wytrwale je realizować. Jakie jest Pani najbardziej nieprawdopodobne i fantastyczne marzenie?
Podróż w czasie i w cudze umysły, na tym chyba polega literatura, więc sobie to marzenie nią rekompensuję.

Jaka jest Pani najważniejsza książka - taka, która namieszała w życiu?
Prawie każda, którą czytam miesza mi w głowie. Polecam książki wydawnictwa Okultura.

Jakie słowa-przesłanie skierowałaby Pani do młodych kobiet, które są na etapie szukania i akceptowania samych siebie?
Nie ma łatwo. Ale nie oszukuj siebie bardziej niż robią to inni.

Oto Wasz wywiad z Manuelą Gretkowską!


Dzięki komu (czemu) i kiedy zaczęło się Pani zainteresowanie feminizmem?
Dzięki temu że jestem kobietą. Zaczęło się w Szwecji, jako uznanie swoich praw. Po powrocie do Polski okazało się, że to, co tam naturalne, u nas jest lewacką mrzonką. Na przykład podjazd dla wózków dziecinnych, albo godziwy poród, o traktowaniu w pracy nie...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej mniej