Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Światy potępionych – recenzja Hardboiled
-Adam Froń-

W „Hardboiled” nie znajdziesz współczucia czy woali. Cztery zebrane w omawianej książce opowieści łączy kreacja świata zgodna z tą nienową konwencją literacką. Nie spodziewaj się podziału na czerń i biel. Tu najlepsze, na co możesz liczyć, to szarość szmaty, w którą owijany jest urodzony w zasranym kiblu bękart ćpunki. Dalej są tylko kolejne stopnie mroku. Nie licz na nikogo, często nawet własne zmysły będą działały wbrew tobie, zwodząc cię i oszukując. W świecie hardboiled humor ustępuje miejsca cynizmowi i wyrachowaniu, rycerstwo – zwyrodniałemu i zmutowanemu pojęciu honoru oraz godności opartej na paraliżującym i ściskającym gardło strachu. Nie ma tu miejsca na dobroć. Przemoc, brutalność i zwyrodnienie są chlebem powszednim w ciemnych, brudnych, ogarniętych wiecznym deszczem megalopolis.
Czterech pisarzy zmierzyło się z tym gatunkiem. Pozostając w narzuconych konwencją ramach czarnego kryminału, dodatkowo przyprawili swe historie horrorem, oniryzmem i cyberpunkiem, a każdą nowelę okrasił świetnymi (szkoda, że nie jest ich więcej), stylizowanymi planszami komiksowymi znakomity rysownik Maciej Kamuda.
Wydawnictwo GMORK zadbało o korzystne pierwsze wrażenie. Obleczony w okładkę autorstwa Darka Kocurka, znanego z grafik do polskich wydań prozy Stephena Kinga, zbiór otwiera wstęp Mariusza Czubaja, uznanego w świecie mistrza kryminałów, a rewers obwoluty zdobią polecanki Jakuba Ćwieka i Grahama Mastertona.
Już pierwszy tekst – „Lana” autorstwa pomysłodawcy zbioru, Juliusza Wojciechowicza – rzuca czytelnika na głęboką wodę i z premedytacją przytrzymuje jego głowę pod powierzchnią. Ulice i rynsztoki Ghost City wypełniają żebracy, kurwy, awanturnicy i ćpuny, uprawiający swe procedery w stęchliźnie gnijących między nimi trupów. Wojciechowicz wyjątkowo sprawnie maluje zniszczone, niemal postapokaliptyczne miasto; drobiazgowo oddaje duszny klimat, nie szczędząc przy tym mocnych słów, pulpowej maniery i brutalnych, komiksowo przerysowanych opisów. Otwarte zakończenie każe mi się w tym miejscu upomnieć o kontynuację historii Texa, pozbawionego wszelkich skrupułów mściciela rodem z widmowego miasta
Nieco oddechu daje czytelnikowi Robert Ziębiński. Atmosfera „Śpij, kochanie, śpij” jest odrobinę lżejsza niż u poprzednika, jednak wzorcowo zgodna z klasycznym stylem hardboiled, nastrojem i klimatem zaś przywołuje filmowe, ciężkie od papierosowej mgły, kadry noir. Tu główny bohater jest detektywem, któremu przyjdzie zmierzyć się z bulwersującą cały świat sprawą Modliszki. Sądzona w stylizowanej na amerykański kryminał konwencji dziewczyna ma zostać stracona za rzekome zamordowanie pięciu nieszczęśników, którzy, śpiąc przy niej, zmarli na zawał serca. W rytm bluesowych klasyków, przemierzając zaśnieżoną Warszawę starą toyotą, przekonamy się, jak bardzo złowróżbny jest telefon dzwoniący o trzeciej nad ranem.
Marek Zychla w „Ambisentencji” od samego początku igra z czytelnikiem, żonglując narracją. Zmyślnie zmienia, przeplata, łączy i rozdziela osoby opowiadające historię Lochy i Młodego. Często podsuwa czytelnikowi fałszywe tropy, zacierając je w cieniu kostno-skórnego muru górującego nad zdewastowanym blokowiskiem – muru rosnącego z dnia na dzień wraz ze stertą wyrzucanych śmieci. „Ambisentencja” przepełniona jest niesamowitym, dusznym i onirycznym klimatem. Napisana wedle najstarszej, sięgającej korzeni konwencji hardboiled doktryny trzyma czytelnika za gardło do samego końca, nie dając wytchnienia ani pulpową zagrywką, ani cynicznym żartem. Powoli, z psychopatyczną konsekwencją odkrywa pierwotną istotę wszechobecnego w tekście zła. Między wierszami, z uporem prawdziwego piewcy smutku i beznadziei, autor przemyca zdawkowe informacje: które z opisanych wydarzeń faktycznie miały miejsce, a które miały na celu zwieść tak czytelnika, jak i głównego bohatera?
„Chińska podróbka” Kornela Mikołajczyka to drugi z lżejszych i bliższych powszechnym standardom gatunku tekstów w „Hardboiled”. Cyberpunkowe megalopolis przepełnione jest odwołaniami do innych dzieł, zwłaszcza do „Człowieka z wysokiego zamku” Philipa Dicka. Dynamiczna narracja stopniowo zagęszcza się, tu i tam przemycając mrugnięcie wyposażonym w multifunkcyjną soczewkę kontaktową okiem. Detektyw Valter Fingo to znany specjalista od spraw niemożliwych, wnikliwy obserwator nie polegający jedynie na podsuwanych przez komputer sugestiach i podpowiedziach. Staje przed z pozoru niemożliwą do rozwiązania zagadką kryminalną, którą jednak dzięki swemu przenikliwemu umysłowi i niezwykłym współpracownikom (zjawiskowej urody hologramowa asystentka i dzielny mechaniczny kot o umyśle człowieka) dość szybko rozgryza. Jest to jednak dopiero wstęp do dalszych, dalece bardziej skomplikowanych wydarzeń. Komu na odcisk nadepnął detektyw i co z tego wynikło, dowiecie się z tego fenomenalnego tekstu.
Czterech autorów wspięło się na wyżyny swych talentów i stworzyło niezapomniany zbiór. Miejscami nieco lżejszy, bliższy klasycznie pojętym kryminałom, miejscami pulpowo bezwzględny i z brutalną, często wręcz komiksową dosłownością nurzający się w krwi i wrzaskach gwałconych kobiet i mordowanych mężczyzn. Cztery światy pełne okrutników i potępieńców, ale też niejednej femme fatale i błyskotliwych twardzieli przybliżają nam narratorzy, tak cyniczni i brutalni, jak otaczająca ich rzeczywistość. Wojciechowicz, Ziębiński, Zychla i Mikołajczyk zdołali tchnąć nieco nowego życia w mocno zaszufladkowany przez długie dekady gatunek, czego dowodem na pewno jest trwający właśnie przekład na język angielski i przygotowania do wydania zbioru za granicą. Gorąco polecam wszystkim żądnym mocnych wrażeń.
Adam Froń

Światy potępionych – recenzja Hardboiled
-Adam Froń-

W „Hardboiled” nie znajdziesz współczucia czy woali. Cztery zebrane w omawianej książce opowieści łączy kreacja świata zgodna z tą nienową konwencją literacką. Nie spodziewaj się podziału na czerń i biel. Tu najlepsze, na co możesz liczyć, to szarość szmaty, w którą owijany jest urodzony w...

Kilka perełek tonie w natłoku chłamu.

Kilka perełek tonie w natłoku chłamu.

Kwintesencja dobrze napisanej grozy miejskiej. Jeden z najlepszych zbiorów opowiadań polskich autorów ostatniej dekady.

Kwintesencja dobrze napisanej grozy miejskiej. Jeden z najlepszych zbiorów opowiadań polskich autorów ostatniej dekady.