Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Recenzja
Wśród książek, jakie czytam od lat nałogowo, zwróciła moją uwagę „Ballada o czarownicy” Pawła Rochali, wydana przez Czarno na Białym. Pomyślałam, że znajdę się nareszcie w innym świecie.
Po pierwsze skusiła moje oko okładka sugerująca pozytywną rolę tytułowej bohaterki, która jednak już na pierwszych stronach przeinacza się w historyczną poetycką metaforę. Bo właściwym bohaterem okazuje się zbiorowość ludzka z jej średniowieczną kulturą i dramatyczną historią kształtującej się państwowości polskiej.
Jest to bowiem powieść historyczna oparta jednakże nie tylko na samych datach i obrazowo przedstawionych wydarzeniach spisanych gorliwie przez wielu innych autorów. Paweł Rochala oparł swoją opowieść (jak twierdzi we wstępie) na strzępkach starych zapisów – często rymowanych – i opowieściach wędrownych bajarzy, odnalezionych tu i ówdzie zapisków zakonnych oraz legend. Jest więc to historia przedstawiona trójwymiarowo, w której realia życia codziennego splatają się z wizjami, czarami, diabłami i aniołami, których obecność objawia ludowi niezrozumiałe życia, czyhające zewsząd klęski i tragedie.
Rok najazdów tatarskich na ziemie polskie(1241-1242) to okres klęski polskiego rycerstwa będący w dużej mierze efektem rozbicia dzielnicowego. Księstwa, jakimi Bolesław III Krzywousty obdzielił synów, były zajęte głównie walką między sobą o dominację i ciągłymi kłótniami. Nic tedy dziwnego, że wieści o nadciągającej ze wschodu Ordzie tatarskiej woleli puszczać mimo uszu. Zderzenie z mongolską potęgą, ze sprawnością bojową i nowatorskimi wówczas zasadami walki, okazały się dla naszego ciężko zbrojnego rycerstwa fatalnym zaskoczeniem. W „Balladzie…” znalazło to wyraz w plastycznie opisanych scenach klęski i koszmarnej hekatomby, a także bohaterstwa i waleczności polskich rycerzy. Nie pominął też całego „pospolitego ruszenia” – chłopów, kobiet, dzieci. Nie szczędzono ani sił, ani krwi. Nikogo też nie szczędził najeźdźca. Obraz kopca ściętych przez Tatarów głów rycerstwa polskiego po bitwie pod Legnicą, to tylko jeden z wielu jakie rysuje autor.
W ślad za tym obrazem i innymi opisami walk stoczonych przez przybliżone czytelnikowi postaci, przeżywamy niezmierzone cierpienia ich rodzin, każdej z osobna i wszystkich razem.
W tym nieszczęściu ludzkim kwitnie też miłość, szczęście rodzinne i miłość, która jest plastrem na wszystko zło. Pomagają w tym, niekoniecznie popierane przez kościół, poczciwy diabeł, który zaprzyjaźnił się, z aniołem, służący wspólnie u poczciwego proboszcza. Święta Jadwiga, matka księcia Henryka Pobożnego, który ginie w bohaterskiej walce z Tatarami, bo jego brat Wacław, książę czeski, nie zdążył z odsieczą, a może nie śpieszno mu było.
Dlaczego więc piszę o tej – jednej z wielu – książce z pełnym uznaniem:
Bo jest w niej prawda historyczna, jaką łatwiej i lepiej, bo wszechstronnie zachowuje się w pamięci. Bo zapoznaje czytelnika z warunkami życia średniowiecznego społeczeństwa. Bo uzmysławia, że wcale nie jesteśmy lepsi, mądrzejsi i bezpieczniejsi od naszych przodków. Przeciwnie – nie potrafimy ustrzec się tych wszystkich, a nawet takich samych błędów jakie popełniali oni.
Pokora nas zbawi!
Czytacz

Recenzja
Wśród książek, jakie czytam od lat nałogowo, zwróciła moją uwagę „Ballada o czarownicy” Pawła Rochali, wydana przez Czarno na Białym. Pomyślałam, że znajdę się nareszcie w innym świecie.
Po pierwsze skusiła moje oko okładka sugerująca pozytywną rolę tytułowej bohaterki, która jednak już na pierwszych stronach przeinacza się w historyczną poetycką metaforę. Bo...