Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Mam słabość do wampirów, szczególnie w wydaniu XIX-wiecznym. To właśnie w czasach romantyzmu, za sprawą Goethego, lorda Byrona i Johna Polidoriego, zrodził się tak popularny wizerunek uwodzicielskiego krwiopijcy. "Carmilla" Josepha Sheridana Le Fanu to zaś klasyk literatury wampirycznej, który nareszcie doczekał się godnego polskiego wydania.
Akcja powieści rozgrywa się w gotyckim zamku w Styrii, w którym mieszka dziewiętnastoletnia Laura wraz z ojcem, opiekunką, guwernantką i resztą służby. Pewnego dnia w ich okolicy dochodzi do wypadku z udziałem przejeżdżającego powozu. Jego właścicielka, tajemnicza hrabina, pozostawia swoją córkę pod opieką Laury i jej ojca, a następnie wyjeżdża z powodu sprawy nie cierpiącej zwłoki. Między Laurą a jej towarzyszką, Carmillą, szybko tworzy się silna więź. Tymczasem w okolicy dochodzi do tajemniczych wydarzeń...
Oczywiście zupełnie inaczej czyta się XIX-wieczne powieści grozy dzisiaj, z całym bagażem popkulturowym. Raczej nikt nie sięga po "Draculę", nie wiedząc, kim tak naprawdę jest hrabia, i podobnie sprawa wygląda z "Carmillą". Mylące może się jednak okazać opieranie na współczesnych wampirycznych tropach - tu wampiry mogą chodzić w blasku słońca i nie zmieniają się w nietoperze. Ta powieść stanowi ważny etap w rozwoju motywu wampirycznego w literaturze i sam Bram Stoker czerpał z niej dużo.
"Carmilla" to jeden z pierwszych tekstów ukazujących pożądanie i romantyczne uczucia pomiędzy dwiema kobietami. Oczywiście autorowi zależało na przestrodze - podobnie jak w "Draculi", tak i tu wampiryzm staje się metaforą s*ksualności wychodzącej poza normę i OCZYWIŚCIE jedna z bohaterek zostaje za to ukarana. W wiktoriańskiej rzeczywistości (i to ponad 20 lat przed procesem Oscara Wilde'a) nie można było o tym pisać inaczej.
Po raz pierwszy "Carmilla" została wydana ponad 150 lat temu (w latach 1871-1872), zaś na polski rynek sto lat później - w 1974 roku. Trafiała także do zbiorowych publikacji, ale dopiero teraz mamy godne wydanie, na jakie ta klasyczna powieść zasługuje. Twarda oprawa i piękne ilustracje Aleksandry Czudżak sprawiają, że czyta się ją dziś z wielką radością.

Mam słabość do wampirów, szczególnie w wydaniu XIX-wiecznym. To właśnie w czasach romantyzmu, za sprawą Goethego, lorda Byrona i Johna Polidoriego, zrodził się tak popularny wizerunek uwodzicielskiego krwiopijcy. "Carmilla" Josepha Sheridana Le Fanu to zaś klasyk literatury wampi...

Rozwiń

Zwiń

"Czterdzieści i cztery" Krzysztofa Piskorskiego to powieść trudna do jednoznacznego zaklasyfikowania. Mamy tu fantasy, (retro)science fiction, steampunk (a w zasadzie etherpunk), historię alternatywną, a do tego thriller polityczny z licznymi scenami batalistycznymi. Całość podlana zaś została silnie romantycznym sosem.
Rok 1844. Wynalezienie energii próżni (etheru) zmieniło bieg historii i pozwoliło europejskim mocarstwom kolonizować równolegle światy. Eliza Żmijewska, poetka i uczestniczka powstania listopadowego podróżuje do Londynu, by na polecenie Juliusza Słowackiego i Rady Emigracyjnej wykonać wyrok śmierci na przemysłowcu Konradzie Załuskim. W jej zadaniu pomagać jej będą Xa'ru - przedstawiciel nieznanego gatunku z równoległej rzeczywistości, szkocki badacz Thomas Mitchell (a raczej jego głowa) i sam lord Byron, który po wypadkach w Grecji stanął na czele Loży Nowego Świtu...
Wbrew pozorom ten nadmiar konwencji służy tej historii, bowiem autor nie upycha w niej wszystkiego, co wydaje mu się interesujące. Przeciwnie - udaje mu się bardzo różne wątki powiązać siecią wzajemnych zależności. Fabuła tworzy konkretną, spójną całość, a jednocześnie niejednokrotnie zaskakuje fantazją autora. Bohaterowie historyczni zaś - Byron, Ada Lovelace, Słowacki czy Mickiewicz - faktycznie są pełnoprawnymi, wielowymiarowymi postaciami, przy żadnej z nich nie ma wrażenia, że została wrzucona do powieści na siłę.
Sama Eliza Żmijewska również pozostaje w pamięci - to silna, tętniąca życiem postać, w której motywacje można uwierzyć i której przeżycia można poczuć. Zaryzykuję stwierdzenie, że to jedna z najciekawszych kobiecych bohaterek w polskiej fantastyce. Co chwalebne, nie ma tu niepotrzebnych wątków romansowych ani male gaze.
Przyznam szczerze - dawno już nie czytałem tak dobrej powieści! "Czterdzieści i cztery" ujęło mnie od pierwszych stron, a mój zachwyt tylko wzrastał w trakcie czytania. Ogromnie podoba mi się, jak twórczo autor wykorzystał romantyków, by stworzyć niezwykle ciekawą historię. Polecam gorąco!

"Czterdzieści i cztery" Krzysztofa Piskorskiego to powieść trudna do jednoznacznego zaklasyfikowania. Mamy tu fantasy, (retro)science fiction, steampunk (a w zasadzie etherpunk), historię alternatywną, a do tego thriller polityczny z licznymi scenami batalistycznymi. Całość podla...

Rozwiń

Zwiń

Niewiele książek wywarło tak silny wpływ na literaturę romantyzmu i grozy, co wydane pierwotnie w 1794 roku "Tajemnice zamku Udolpho" Ann Radcliffe. Pisarze i pisarki - od George Sand poprzez Mary Shelley i Charlotte Brontë aż po Edgara Allana Poego i Zygmunta Krasińskiego - obficie czerpali z tego dzieła, tworząc podwaliny powieści gotyckiej. Teraz, dzięki nowemu wydaniu, możemy sami przekonać się, jak wiele klasycznych motywów literackich zrodziło się w wyobraźni Ann Radcliffe.
Akcja rozgrywa się w XVI wieku we Włoszech i Francji. Emilia St. Aubert po śmierci matki wyrusza z ojcem w podróż, w czasie której poznaje ubogiego szlachcica, Valancourta. Ojciec niespodziewanie podupada na zdrowiu i umiera, zaś Emilia trafia pod opiekę jego siostry, wyniosłej pani Cheron. Niebawem jej opiekunka wychodzi za okrutnego pana Montowni, który wywozi obie kobiety do tajemniczego zamku Udolpho...
Wiele w tej powieści nowatorskich (jak na XVIII wiek!) rozwiązań, takich jak opisy wpływu grozy na kruchą psychikę bohaterki (co zainspirowało Poego), pełne namiętności i zbrodni tajemnice rodzinne tudzież miejsca, w których wciąż słychać echa dawnych wydarzeń i dzieją się rzeczy niewytłumaczalne. Z drugiej strony to niełatwa lektura - ogromna szczegółowość i rozwlekłość opisów sprawia, że wielu czytelników może się od niej odbyć. To ponad 800 stron wypełnionych drobnym drukiem i czasami to czuć. Należy też pochwalić tłumacza, Wacława Niepokólczyckiego, który specyficzny język Radcliffe przełożył z niezwykłym wdziękiem.
Z tego też powodu polecam "Tajemnice zamku Udolpho" ostrożnie i z zastrzeżeniem, że styl nie każdemu może przypaść do gustu. Treść jednak, pełna gotycyzmu i grozy, broni się dziś równie mocno, co ponad 200 lat temu.
Za egzemplarz recenzencki dziękuję Państwowemu Instytutowi Wydawniczemu.

Niewiele książek wywarło tak silny wpływ na literaturę romantyzmu i grozy, co wydane pierwotnie w 1794 roku "Tajemnice zamku Udolpho" Ann Radcliffe. Pisarze i pisarki - od George Sand poprzez Mary Shelley i Charlotte Brontë aż po Edgara Allana Poego i Zygmunta Krasińskiego - obfi...

Rozwiń

Zwiń

Adam Mickiewicz to jeden z największych i najsłynniejszych Polaków, zaś jego barwny życiorys stanowi gotowy materiał na cykl powieściowy albo wielosezonowy serial. Jednak nie każdy rodzic ma wystarczającą wiedzę i zainteresowanie, by opowiedzieć o nim wyczerpująco swoim pociechom. Z pomocą przychodzi więc "Adaś Mickiewicz. Łobuz i mistrz" Jakuba Skworza - powieść dla młodzieży o Eryku, Oli i ich dziadku, którzy za pomocą magicznych książek śledzą ważne wydarzenia z życia poety. Wędrują wraz z nim od Nowogródka i Wilna poprzez Odessę, Moskwę i Petersburg aż po Paryż. Dziadek zaś wciela się w rolę przewodnika, który tłumaczy dzieciom zawiłości polityczne i społeczne, starannie dobiera też sceny, by były odpowiednie dla oczu nieletnich. Moim zdaniem wydarzenia przeskakują nieco zbyt szybko i niektórym wątkom brakuje pogłębienia, przydałby się też nieco większy nacisk na same utwory Adama (np. nie ma ani słowa o trzeciej części "Dziadów"), ale ostatecznie opowieść spełnia swoje zadanie - przybliżenia życiorysu Mickiewicza (do ślubu) w familijnej atmosferze. Dodatkowym atutem jest szata graficzna autorstwa Jagi Słowińskiej.
Polecam każdemu, kto chciałby zapoznać swoje dzieci z Wieszczem. Autor stworzył również kontynuacje opowiadające o Marii Skłodowskiej-Curie i Fryderyku Chopinie.
Za egzemplarz recenzencki dziękuję Wydawnictwu Zysk i S-ka oraz autorowi.

Adam Mickiewicz to jeden z największych i najsłynniejszych Polaków, zaś jego barwny życiorys stanowi gotowy materiał na cykl powieściowy albo wielosezonowy serial. Jednak nie każdy rodzic ma wystarczającą wiedzę i zainteresowanie, by opowiedzieć o nim wyczerpująco swoim pociechom. Z pomocą...

Rozwiń

Zwiń