Jerzy Robert Nowak, jest obecnie publicystą Radia Maryja i deklaruje się jako wielki antykomunista i prawicowiec. Co najmniej do 1989 r. członek Stronnictwa Demokratycznego, sojusznika PZPR i autor wielu publikacji o współczesnej historii Węgier, chwalących Janosa Kadara i bratnią radziecką interwencję, a potępiających Imre Nagya i jego antysocjalistyczny rząd. Generalnie nie lubię babrać się w grzebanie w życiorysach autorów, ale wyjątek czynię dla tych, którzy widzą źdźbło w oczach innych, a nie widzą belki we własnym. Do tego jeszcze zamieniają czerwone barwy na czarne dopiero, gdy te pierwsze znalazły się na śmietniku historii.
Książka została wydana w roku 1988, gdy komunistyczna cenzura mocno zelżała a węgierska partia komunistyczna właśnie odwołała Janosa Kadara ze stanowiska swego szefa, lecz Nowak jakby tego nie zauważał.
Autor krytykuje rządy Matyasa Rakosiego, węgierskiego komunistycznego stalinisty, ale czyni to zgodnie z oficjalnym stanowiskiem ówczesnych węgierskich oficjalnych historyków, których cytuje garściami. Ale i dodaje od siebie, że klika Rakosiego działała „stosując sprzeczne z zasadami leninizmu, obce partii typu leninowskiego metody kierowania”.
Później rozpoczyna się opis tego, co znamy jako „Powstanie Węgierskie”, a autor nazywa „wydarzeniami węgierskimi”. I tu Nowak przedstawia oficjalną komunistyczną wersję wydarzeń, z której wynika, że „duża część robotników uległą wpływom rewizjonistów” zaś działania rządu Imre Nagya umożliwiły „organizacji sił kontrrewolucyjnych nabranie nowego impetu i przypuszczenie nowego ataku przeciw władzy ludowej”. Autor ubolewa nad zdobyciem przez powstańców budapesztańskiej siedziby partii komunistycznej i samosądem nad oficerami AVH (węgierski odpowiednik UB) dokonanym spontanicznie przez tłum. Cytuje komunistycznych autorów krytykujących to zdarzenie i kwestionujących jego przyczyny. Co ciekawe podkreśla lewicowy, socjalistyczny a wręcz rewolucyjny (dziś pewnie powiedziałby „lewacki”) charakter spontanicznie tworzonych rad rewolucyjnych i wielu oddziałów powstańczych. Warto zacytować dzisiejszego „prawicowca”: „Skrajna prawica nie zaniechała akcji prowadzonej przeciwko rządowi Nagya, ponieważ dążyła za wszelką cenę, nie licząc się z interesami narodu, do wzmocnienia swoich pozycji politycznych”.
Autor podkreśla, że władze Węgierskiej Socjalistycznej partii Robotniczej (Kadara) wyciągnęły lekcję z wydarzeń 1956 r., pozbyły się kliki Rakosiego etc. Milczy natomiast na temat skali represji, skazania na śmierć Nagya, Malletera i innych. Nie mógł z powodu cenzury? A musiał wychwalać Kadara?
Ale pozycja ma i swoje zalety. Po pierwsze to skondensowana wizja tych lat zgodna z wersją propagandy kadarowskiej, pełna cytatów oficjalnych komunistycznych historyków oraz autorów zachodnich w tym zakresie, w jakim mógłby być wykorzystane przez ówczesne władze węgierskie. Po drugie zawiera dużo informacji, niestety co do „wydarzeń węgierskich” mocno wybiórczych, które po prostu trzeba oddzielić od komentarzy i nastawienia autora. Tym niemniej jest to zdecydowanie praca dużo bardziej publicystyczna, niż historyczna.

Jerzy Robert Nowak, jest obecnie publicystą Radia Maryja i deklaruje się jako wielki antykomunista i prawicowiec. Co najmniej do 1989 r. członek Stronnictwa Demokratycznego, sojusznika PZPR i autor wielu publikacji o współczesnej historii Węgier, chwalących Janosa Kadara i bratnią radziecką interwencję, a potępiających Imre Nagya i jego antysocjalistyczny rząd. Generalnie...

Wstęp do powstania węgierskiego z pozycji kadarowców. Słaba, wybiórcza i niepełna praca o wydarzeniach, które wstrząsnęły światem komunistycznym. Zdecydowanie nie polecam.

Wstęp do powstania węgierskiego z pozycji kadarowców. Słaba, wybiórcza i niepełna praca o wydarzeniach, które wstrząsnęły światem komunistycznym. Zdecydowanie nie polecam.