Mikrohistoria, czyli coś, co lubię prawie najbardziej. Autorka poddała analizie setki spraw sądowych ludności wiejskiej, niemieckiej wyznania luterańskiego, w regionie Mierzei Wiślanej i Szkarpawy, terenu w XVI i XVII w. będącego pod władzą burmistrzów Gdańska. Zaskoczył mnie już tytuł: czy sprawy honorowe odgrywały w życiu chłopów, sołtysów, karczmarzy tak wielką rolę? Okazuje się, że tak. Honor był niezbędny do funkcjonowania we wspólnocie. Jaśmina Korczak – Siedlecka wskazuje na fakt, że w społeczeństwach honoru jest on określany zewnętrznie, przez wspólnotę, w której funkcjonuje jednostka. Stąd olbrzymia rola przemocy werbalnej – wyzwiska, plotki i obmowa mogły fatalnie wpłynąć na życie pokrzywdzonego człowieka. Do najczęściej używanych negatywnych określeń należało „niehonorowy” („ehrlose”). Przemoc fizyczna często była następstwem przemocy werbalnej. Oczy przecierałam ze zdumienia, kiedy czytałam, jakie sprawy trafiały przed sąd, głównie sołtysi czy w wyższej instancji – burmistrza Gdańska. Na ogół były to wyzwiska, jakimi się obrzucano: „pozbawiony honoru złodziej” czy równie często „pozbawiona honoru k….”. Można by parsknąć śmiechem, ale mowa o społeczeństwie, w którym słowa miały wartość performatywną, czyli kreującą rzeczywistość. Poszkodowani domagali się przywrócenia im honoru. Sędziowie postępowali bardzo roztropnie, nie szafując surowymi karami, a w przypadku uznania racji poszkodowanych, winny musiał po prostu publicznie zwrócić honor – dosłownie – swojej ofierze. Oczywiście nie brakowało i poważnej przemocy fizycznej, głównie w przypadku sporów sąsiedzkich, na przykład zniszczenia przez zwierzęta należące do X zasiewów należących do Y (ale i tak zwykle zaczynano od wyzwisk). Książka jest bardzo ciekawym spojrzeniem na rzeczywistość mało znaną, „świat w kropli wody”. Przynosi masę kapitalnych obserwacji dotyczących obyczajów, gospodarki, stosunków społecznych i wierzeń Hansów, Margaret i Joachimów żyjących setki jak temu. Jedyny zarzut to nieco drętwy styl, a szczególnie niezwykle częste używanie przez autorkę słowa „przykładowo”. Szczerze go nie cierpię, a niestety w publikacjach wielu badaczy robi ono ostatnio zawrotną karierę.

Mikrohistoria, czyli coś, co lubię prawie najbardziej. Autorka poddała analizie setki spraw sądowych ludności wiejskiej, niemieckiej wyznania luterańskiego, w regionie Mierzei Wiślanej i Szkarpawy, terenu w XVI i XVII w. będącego pod władzą burmistrzów Gdańska. Zaskoczył mnie już tytuł: czy sprawy honorowe odgrywały w życiu chłopów, sołtysów, karczmarzy tak wielką rolę?...