W minionym stuleciu socjologowie mieli tendencję do lekceważenia religii. Spodziewali się, że w miarę tryumfu „nowoczesności” jej rola będzie maleć aż do zaniku. Wydarzenia obecnego wieku podważyły te mniemania i zmusiły wielu do odwołania swych proroctw. Coś jednak z dawnego lekceważenia pozostało, mianowicie skłonność do traktowania „religii” jako przynależnej do sfery prywatnej, a tym samym umieszczania jej obok upodobań kulinarnych czy stylów spędzania wolnego czasu. Takie milczące założenie leży np. u podstaw ideologii wielokulturowości. Da się ją bowiem tylko wówczas wcielać w życie, gdy wyznawany prywatnie światopogląd (który ludzi dzieli) jest mniej istotny od mitycznego „tego, co łączy”.

A jednak nie istnieje „religia”, istnieją jedynie konkretne religie. Różnią się nie tylko imionami bóstw czy wizjami zaświatów, ale także wartościami, które narzucają bądź usiłują wpoić wiernym. Różnią się także miejscem, jakie usiłują zająć w hierarchii wartości ludzi oraz w porządku społecznym. Choć socjolog – jako badacz – nie może ich oceniać w kategoriach prawdziwości bądź fałszu, może jednak analizować wpływ, jaki wywierają na cywilizację. Charakter tego oddziaływania nie jest ustalony raz na zawsze – zmienia się wraz z samymi religiami, które mogą z kośćca kultury przeistaczać się w śmiercionośne toksyny albo z wirusów mentalnych w fundament nowego ładu.

Każda żywotna cywilizacja wyrasta z korzeni religijnych. Czy zatem Europa może przetrwać bez religii, z której wyrosła? Jaka to religia? Czy można do niej wrócić? Próbę odpowiedzi na te pytania podejmuje w niniejszej książce Kamil M. Kaczmarek, ukazując, że w głębiach naszej kultury bogowie z Olimpu ciągle walczą z pustynnym bóstwem z góry Synaj.