W książce omówiono główne etapy rozwoju Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej oraz istotę i praktykę integracji w ramach tego ugrupowania. W szczególności analizą objęto instytucje Wspólnot, zasady ich funkcjonowania oraz procedurę podejmowania decyzji, a także swobody jednolitego rynku wewnętrznego, wspólne polityki, w tym zwłaszcza rolną, regionalną, transportową, ochrony środowiska, handlową, walutową oraz wspólny budżet. Wymienione dziedziny składają się na I filar UE. Przedstawiono także wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa (filar II) oraz obszar wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości obejmujący współpracę w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych (filar III).

W opisie powyższych zagadnień starano się uwzględnić stan prawa wspólnotowego na połowę 2004 r. Przedstawiono również najważniejsze postanowienia Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy, uzgodnionego 18 czerwca 2004 r. przez przywódców 25 państw członkowskich UE podczas posiedzenia Rady Europejskiej.

Książkę zamyka syntetyczny rozdział o głównych etapach dochodzenia Polski do członkostwa w UE (stowarzyszenie, wypełnianie warunków członkostwa, organizacja procesu dostosowawczego i negocjacji akcesyjnych, a także rokowań) - ich zwieńczeniem stał się omówiony traktat akcesyjny.

Powyższe rozważania kontynuowane są w tomie II pt. "Polska w Unii Europejskiej", gdzie zawarto pierwsze oceny skutków przystąpienia Polski do UE w najważniejszych dziedzinach gospodarki i polityki gospodarczej, a także opis doświadczeń Polski związanych z udziałem w procesie decyzyjnym UE w charakterze obserwatora.