Wsadzasz do jednego worka trzy różne sprawy.

Zaginione dzieła zrabowane podczas ostatniej wojny są w znacznej części znane, mógł ich nikt nie widzieć od kilkudziesięciu lat, ale wcześniej były jako tako zbadane i skatalogowane, przecież rabowano muzea, biblioteki i zbiory prywatne, ale właśnie zbiory przedmiotów znanych co najmniej ich właścicielom i uważanych za cenne, nie jakieś nieodkryte jeszcze rupiecie, pudła czegoś nieznanego kurzące się na strychach i pleśniejące w piwnicach.

Podobnie rzecz się ma ze skarbami zrabowanymi podczas dawniejszych konfliktów. Wtedy też brano to, co miało wartość, a więc przedmioty, o których ktoś coś wiedział, czym są i dlaczego są cenne. Mogły nie być skatalogowane, na pewno nie wszystkie, ale były znane. Co więcej, jako że to historia dawniejsza i nie odbiegająca od ówczesnej normy tak, jak druga wojna światowa, to nikt się tamtych rabunków nie wstydzi i dzieł nie ukrywa. Nie chcą ich zwrócić, to prawda, sprowadzenie ich do Polski z Rosji, Szwecji i innych krajów nie będzie łatwe, o ile w ogóle możliwe, ale nie są ukryte. Są w muzeach i bibliotekach, niektóre wyeksponowane dla zwiedzających, inne leżą w magazynach, ale to też nie są miejsca niedostępne badaczom.

Za to dzieła prawdziwie nieznane, te, o których istnieniu nie mamy pojęcia, to nie są rzeczy zrabowane i przez kogoś ukrywane, nie są trzymane pod kluczem po to, żeby odmawiać komuś dostępu do nich. Istnienie skarbów jeszcze nieodkrytych polega na tym, że kiedyś nie miały wielkiej wartości, były czymś powszednim, walały się byle gdzie i kolejni właściciele nie byli świadomi ich rosnącej z czasem wartości, były dla nich jednymi w wielu gratów po przodkach walających się po piwnicach, strychach i półkach starych mebli albo nawet, zwłaszcza w przypadku książek i innych papierów, materiałem recyklingowym nadającym się do ponownego wykorzystania w innych niż pierwotne zastosowaniach. Te rzeczy nie są ukrywane, mogą leżeć na wierzchu albo być niewidoczne, ale to nie ukrycie jest tu kluczowe, a to, że oglądające je oczy nie są tymi, które zdolne byłyby dostrzec ich wartość.
Tak jak w opisanym przypadku - te kartki były, pewna grupa ludzi (poprzedni właściciel, prawdopodobnie jego rodzina i znajomi, potem osoby odpowiedzialne za przekazanie kolekcji do biblioteki, wreszcie pracownicy tejże) miała do nich dostęp i tylko nikt przez lata nie wiedział, czym one są, potrzeba było kogoś z wiedzą z zakresu dawnego drukarstwa.

Wsadzasz do jednego worka trzy różne sprawy.

Zaginione dzieła zrabowane podczas ostatniej wojny są w znacznej części znane, mógł ich nikt nie widzieć od kilkudziesięciu lat, ale wcześniej były jako tako zbadane i skatalogowane, przecież rabowano muzea, biblioteki i zbiory prywatne, ale właśnie zbiory przedmiotów znanych co najmniej ich właścicielom i uważanych za cenne,...