Zdecydowanie mogę zaprzeczyć. Sztuka epistolarna nie zanika. Jest ona kultywowana na różne sposoby. Faktem jest, że nie jest to powszechny środek kontaktu, ale niestety stało się to przez znaczny rozwój technologii. Listy w tym momencie zeszły już na dalszy plan, a zostały zastąpione komunikatorami internetowymi, możliwością dzwonienia przez telefon bądź nawet już telewizor, oczywiście przy pomocy internetowego programu jakim jest Skype.

Trzeba jednak zauważyć, że są strony internetowe, fora, które skupiają ludzi chcących zawiązać tzw. relacje "penfriend". Dobrze nam znane słowa "pen" czyli "pisać" oraz "friend" czyli "przyjaciel" oznaczają nikogo innego jak przyjaciela korespondencyjnego. Możemy mieć taki kontakt z osobą nawet z drugiej półkuli. Jest to często zawiązywana relacja, bo dzięki temu zachowujemy tradycyjny sposób kontaktowania się, ale także możemy poznać inną kulturę, kraj. Przyznajmy, kto z nas nie cieszy się z listu, który znajdzie w skrzynce pocztowej? Założę się, że każdemu na twarzy pojawia się uśmiech od ucha do ucha, a mogę śmiało tak stwierdzić, ponieważ znam to z autopsji.

Możemy też znaleźć strony internetowe, które polegają tylko na wysyłaniu listu w jedną stronę. Jeśli jest się zarejestrowanym użytkownikiem to możemy wylosować drugą osobę, która może być mną, Twoim sąsiadem, dyrektorem wielkiej paryskiej korporacji, a nawet Tobą! Możemy napisać do takiej osoby, co uważamy, co myślimy w danym momencie.

Chciałabym jednak zwrócić uwagę, że to nie jedyne przypadki, w którym odwołujemy się do sztuki epistolarnej. Często zdarza nam się napisać list skierowany do bliskiej osoby, ponieważ łatwiej jest nam przelać myśli na papier niż je wypowiedzieć. Zostawiamy wtedy list na stole, szafce, łóżku, bądź innym miejscu z wypisanym u góry imieniem. Jest to jeden z wielu sposób, który pozwala nam załagodzić konflikt, wyjaśnić trudną sytuację albo wyznać miłość.

Sztuka epistolarna nie zanika, ale jest cały czas kultywowana, co bardzo cieszy. Służy w konkretnych celach, ale również pozwala na poznawanie ludzi, świata. Pozwala nam na zabawę, śmiech a nawet i łzy. Zachowuje się w niej więcej uczuć niż w suchych, wystukanych literkach wiadomości.

Zdecydowanie mogę zaprzeczyć. Sztuka epistolarna nie zanika. Jest ona kultywowana na różne sposoby. Faktem jest, że nie jest to powszechny środek kontaktu, ale niestety stało się to przez znaczny rozwój technologii. Listy w tym momencie zeszły już na dalszy plan, a zostały zastąpione komunikatorami internetowymi, możliwością dzwonienia przez telefon bądź nawet już...

Aś: Pocałował mnie! xD
Kate: OMG! Opowiadaj!
Aś: Było cudownie… z.w mama woła ;/
Kate: Pośpiesz się!

Joanna zbiegła po schodach cała w skowronkach prawie całując matkę. Powstrzymał ją jedynie wrogi wyraz twarzy rodzicielki. Czyżby miała kłopoty?
- Wiesz która godzina?! Ja tu od zmysłów odchodzę!
- Mamo, przestań. Jestem już dorosła.
- Masz 16 lat. Jak już będziesz się sama utrzymywać, to wtedy uznam że jesteś dorosła i ani minuty wcześniej.
- Wyluzuj. Nic się nie stało. – Asia machnęła ręką.
- O nie, młoda damo! Od teraz masz szlaban. Oddaj komórkę. – Stanowczy ton zrobił wrażenie na nastolatce.
- Ale mamo?! – Zrobiła minę zbulwersowanego kosmity.
Koniec końców, Joanna musiała oddać telefon, a gdy wróciła do pokoju spotkała ją kolejna niemiła niespodzianka. Hasło do wifi zostało zmienione. Koniec świata! Nie ma Internetu! Wrzeszczała, płakała, ale tylko pogarszała tym swoją sytuację. W końcu dała za wygraną.
Kilka dni po internetowo – komunikacyjnej ciszy Joanna dostała list. W życiu nie widziała czegoś takiego. Teraz śle się maile, a nie jakiś papier, który zamaka w skrzynce.

Kochana Asiu,
Słyszałem co się stało, dlatego podrzuciłem Ci ten list. Mam nadzieję, że niedługo znów się zobaczymy, albo przynajmniej odzyskasz Internet. Łączę się z Tobą w bólu.
Marcin

Joanna przyłożyła list do ust i pocałowała. Na białych kartkach odbiła się jej różowawa szminka.

Obecnie jedyne listy jakie otrzymujemy to ponaglenia do zapłaty rachunków, ulotki wyborcze, gazetki reklamowe. Ewentualnie zdarzają się listy odmowne z uczelni.
Dziś ludzie posługują się mailami, komunikatorami i nie wyobrażają sobie czekać na odpowiedź dłużej niż kilka minut. Kto pamięta, by dostał list z odbitymi emocjami nadawcy? Lekko zmięta kartka z zaznaczonymi śladami łez. W literach odbita frustracja, pośpiech, a czasem miłość. Nie ma już pracy dla grafologów! Większość ludzi trzyma długopis raz na rok składając podpis na jakichś dokumentach. Zostawiają tam krzywy bazgroł, bo ręka wyszła z wprawy.

Aś: Pocałował mnie! xD
Kate: OMG! Opowiadaj!
Aś: Było cudownie… z.w mama woła ;/
Kate: Pośpiesz się!

Joanna zbiegła po schodach cała w skowronkach prawie całując matkę. Powstrzymał ją jedynie wrogi wyraz twarzy rodzicielki. Czyżby miała kłopoty?
- Wiesz która godzina?! Ja tu od zmysłów odchodzę!
- Mamo, przestań. Jestem już dorosła.
- Masz 16 lat. Jak już będziesz się sama...

Czy kiedykolwiek
ktoś jeszcze będzie pisał
do mnie listy?
Czy kiedykolwiek
ktoś mnie pokocha?
Bezinteresownie
i bezwarunkowo?
Czy któraś okaże
się tą jedyną?
Czy kiedyś cały
pomarszczony
z artretyzmem usiądę
w bujanym krześle
na werandzie i przeczytam
na końcu kartki :
P.S Kocham Cię?

Czy kiedykolwiek
ktoś jeszcze będzie pisał
do mnie listy?
Czy kiedykolwiek
ktoś mnie pokocha?
Bezinteresownie
i bezwarunkowo?
Czy któraś okaże
się tą jedyną?
Czy kiedyś cały
pomarszczony
z artretyzmem usiądę
w bujanym krześle
na werandzie i przeczytam
na końcu kartki :
P.S Kocham Cię?

Zbliżające się święta to najlepsza okazja by wysłać kartkę z życzeniami i kilka słów listu o tym jak tęskno bez drugiego człowieka. Moja babcia wytrwale przy każdej okazji świąt czy imienin starannie rozkłada papeterię i na niej tworzy, dosłownie wylewa swe myśli! Podziwiam ją, że przez tyle lat nie kupiła ciasta w sklepie, bo piecze je sama i drugą zdawać by się mogło wymarłą tradycją jest jej pisanie do bliskich, listów czy kartek z życzeniami. Te słowa na początku: Kochani Moi, Droga Basiu czy Moja Wnusi już sprawia ścisk gardła ze wzruszenia, bo babcia świetnie pisze. A później prosi o jego wysłanie, bo sama na pocztę nawet o lasce nie dojdzie. Uważam, że pisanie listów utrzymało swą moc w wielu domach, lecz u starszego pokolenia dla którego telefony komórkowe i internet to zbędny luksus, ma ogromne znaczenie. Poza tym ten zwyczaj przypomina im o dawnych czasach, gdzie pisane słowo miało większe znaczenie, niż to wypowiedziane. Od kilkunastu lat wysyłam kartki przeważnie z podróży i z różnych okazji, właśnie mam przygotowane by wypełnić słowem te Bożonarodzeniowe. Mimo wszystko w podzięce za pamięć otrzymuję telefony i notoryczne pytanie: chciało Ci się pisać?, przecież można stworzyć kartkę przez internet. Odpowiadam, że sprawia mi to przyjemność, poza tym podtrzymuję wspaniałą tradycję i chyba z tego też słynę.

Zbliżające się święta to najlepsza okazja by wysłać kartkę z życzeniami i kilka słów listu o tym jak tęskno bez drugiego człowieka. Moja babcia wytrwale przy każdej okazji świąt czy imienin starannie rozkłada papeterię i na niej tworzy, dosłownie wylewa swe myśli! Podziwiam ją, że przez tyle lat nie kupiła ciasta w sklepie, bo piecze je sama i drugą zdawać by się mogło...

Co poeta miał na myśli?
Czy sztuka epistolarna zanika? Ależ skąd. Sztuka rozumiana jako jej składowa – literatura epistolarna ciągle jest całkiem modna. Owszem – są powieści historyczne, powieści, których akcja rozgrywa się w poprzednim wieku i tu jak najbardziej forma powieści jako wymiana korespondencji (tradycyjnych listów) jest co najmniej odpowiednia.
Ba – gdy akcja toczy się w współczesnym świecie, można odnaleźć lektury, których forma opiera się na wymianie korespondencji meilowej bohaterów. Tylko czy to nadal jest sztuka epistolarna? Według mnie wiadomość e-mail to nadal list.
Sztuka dla sztuki. A samo pisanie listów? Czy o to też pyta autor konkursu?
Opowiadamy sobie bajki, jak to świat wcale się nie zmienił i wszystkie tradycyjne formy wszystkiego pozostaną nadal potrzebne. Nie czarujmy się – listy tradycyjne to dzisiaj przede wszystkim forma zarezerwowana dla urzędów, gdzie słowo „nowoczesny” jest zdecydowanie nie na miejscu.
O ile listem można nazwać wiadomość meilową to sztuka ich pisania, pozostanie zawsze aktualna. Potrzeba pisania listów jest natomiast zupełnie inna. Nie jest to, tak jak kiedyś, wymiana informacji, które po dodarciu do adresata już są dawno nieaktualne. Informacje wymieniamy w szereg innych sposobów.
W dalszym ciągu list jest to forma dyskusji, wymiany myśli i nazywania uczuć.
Utarło się, że meil to jednak wiadomość ściśle lapidarna. Fakt – w większości przypadków tak. Zwłaszcza tych funkcjonalnych. Nie będę przecież rozpisywać się w sprawach reklamacji, przedłużenia umowy lub życząc Wesołych Świąt.
Taki list, list dla sztuki, to wynik więzi między dwojgiem ludzi, którzy z jakiś powodów nie mogą usiąść i porozmawiać przy kawie. Stąd list. Meil idzie zdecydowanie szybciej. Stąd meil.
Dopóki takie więzi są, a wierzcie mi – są, sztuka epistolarna nie zaniknie jako forma wymiany myśli. A sztuka dla sztuki? To już kwestia fantazji autorów, w którą wierzę.

Co poeta miał na myśli?
Czy sztuka epistolarna zanika? Ależ skąd. Sztuka rozumiana jako jej składowa – literatura epistolarna ciągle jest całkiem modna. Owszem – są powieści historyczne, powieści, których akcja rozgrywa się w poprzednim wieku i tu jak najbardziej forma powieści jako wymiana korespondencji (tradycyjnych listów) jest co najmniej odpowiednia.
Ba – gdy akcja...

Pamiętam jak dziesięć lat temu, przypadkowo poznana przez Internet, dziewczyna z Rosji zaproponowała mi tradycyjną korespondencję - „bo papierowe listy mają duszę”. Pamiętam wieczory spędzone nad słownikami, kiedy szukając odpowiednich konstrukcji zdaniowych, starałam się zawrzeć w tych listach cząstkę siebie. Pamiętam rodzinę i znajomych, którzy z zaciekawieniem i zdumieniem przyglądali się ponad 20-stronicowym, wykaligrafowanym listom z Rosji, pełnym radości i młodzieńczego entuzjazmu. Listom opisującym życie i marzenia mojej rówieśniczki ze Wschodu, a mnie przybliżającym kawałek po kawałku kulturę i obyczaje innego kraju.

Miałam szczęście.

Tak, sztuka epistolarna zanika. Życie pędzi, a ludzie w natłoku zajęć i dzięki łatwemu dostępowi do nowych technologii wypierają stare nawyki, zastępując je nowymi, prostszymi, szybszymi, wygodniejszymi. Pisanie listów jest passé i obecnie uchodzi za dziwactwo, czynność niepraktyczną.
Na szczęście od każdej reguły są wyjątki. Na szczęście wciąż można trafić na osoby, które w listach widzą coś więcej niż niepotrzebny skrawek papieru i godziny zmarnowanego czasu: drugiego człowieka z jego przeżyciami i emocjami. Widzą w nich „duszę”.

Pamiętam jak dziesięć lat temu, przypadkowo poznana przez Internet, dziewczyna z Rosji zaproponowała mi tradycyjną korespondencję - „bo papierowe listy mają duszę”. Pamiętam wieczory spędzone nad słownikami, kiedy szukając odpowiednich konstrukcji zdaniowych, starałam się zawrzeć w tych listach cząstkę siebie. Pamiętam rodzinę i znajomych, którzy z zaciekawieniem i...

Bardzo bym sobie życzyła, by sztuka epistolarna nie umarła nigdy. To dzięki temu sposobowi narracji pokochałam m.in. takie książki jak „Cierpienie młodego Wertera” czy „Drakulę”. Listy wplecione w fabułę książek dają mi poczucie poznania bardziej osobistych wyznań, uczuć i myśli bohaterów. Bardzo to cenię. To buduje rzeczywistą relację z postacią z książki.
W swoim czasie aktywnie prowadziłam korespondencję z wieloma przyjaciółmi. Żadna rozmowa telefoniczna nie zastąpiłaby mi uroczystego momentu przelewania słów na papier, ubierania wypowiedzi w stałe formy i zwroty, całej kultury pisania listów i dreszczyku niecierpliwości w oczekiwaniu na odpowiedź. Ach, ile to razy rysowałam kwiatka w miejscu literówki, albo perfumowałam strony papeterii. I nagle to się skończyło. Każdy z nas miał już przecież telefon, wymieniliśmy się numerami, kontakt się urwał, bo „Zdzwonimy się. Kiedyś.” . Listy to listy, odpisuje się i wysyła, kontakt trwa.
W liście przekazuje się nie tylko treść, ale także część siebie, w postaci charakteru pisma, osobistego dopisku w P.S. oraz w samodzielnym polizaniu znaczka;)
Żal mi, że obecnie listy są rzadkością, ludzie są zbyt niecierpliwi, by czekać na odpowiedź, chcą wszystko wiedzieć teraz, w tej chwili. Stąd wybór kanału dotarcia pada na telefon i komputer. A przecież list niesie za sobą więcej możliwości niż telefon. Można go wziąć do rąk, przechować w szufladzie, czy ze złością spalić! Nie zrezygnuję całkowicie z tej formy komunikacji, choćby miała się ograniczyć tylko do wysyłania listów i pocztówek z wyjazdów zagranicznych lub z okazji świąt.

Bardzo bym sobie życzyła, by sztuka epistolarna nie umarła nigdy. To dzięki temu sposobowi narracji pokochałam m.in. takie książki jak „Cierpienie młodego Wertera” czy „Drakulę”. Listy wplecione w fabułę książek dają mi poczucie poznania bardziej osobistych wyznań, uczuć i myśli bohaterów. Bardzo to cenię. To buduje rzeczywistą relację z postacią z książki.
W swoim czasie...

List tradycyjny nie ma monopolu na piękno i głębię. O jego atrakcyjności decydują wciąż tylko trzy własności, które w w świecie wirtualnym zostały zepchnięte na margines: estetyka, materialność oraz intymność własnoręcznego pisma rozmówcy. Tę intymność potęguje świadomość, że nadawca trzymał ów przedmiot jeszcze niedawno w ręku. Relikwia dotyku. To wystarczy, by zdecydować, że tradycyjna forma dociera głębiej, choć to świadomość magiczna. Czymże bowiem różni się poczucie, że jeden list spoczywa głęboko w kartonie z korespondencją, zaś drugi tkwi głęboko w komputerze? Może w tym, że musiałaby nastąpić wojna lub wielka powódź, by usunęła pierwszy, a drugi znika niekiedy sam w wyniku awarii systemu, zapomnienia hasła, usunięcia skrzynki, często bez naszej wiedzy i zgody? Różnica jest na pozór zasadnicza. Gdy decyduje kataklizm, ma to pewną własność oczyszczającą - niszczy bowiem pół świata, nie tylko naszą głęboką pamięć. Gdy decyduje entropia, straty nic nie usprawiedliwia i nie uświęca. Obie są jednak dziełem przypadku, choć mamy wrażenie, że skuteczniej uchronimy papier niż abstrakcyjną konfigurację magnetyczną.
Czy oba listy pisalibyśmy jednako, czy może medium wpływa na treść? Kwestia sposobu redakcji nie może mieć przecież wpływu na umiejętność pisania. Ale bez wątpienia piszemy o czym innym. O sprawach codziennych dowiadujemy się z smsów, maili, z komunikatora, przez telefon. W listach, niezależnie od tego, czy będą elektroniczne czy materialne, piszemy dziś o sprawach, o których trudno mówić. Zanika ich walor informacyjny. Są coraz bardziej dialogiem dusz. Usuwa się z nich codzienność. Czy to oznacza upadek sztuki epistolarnej? Nie. Tylko przesunięcie tematyczne i może nawet zmianę jakościową na lepsze? A jednak po dziesiątkach i setkach lat archeolodzy poprzednich epok dużo mniej dowiedzą się o epoce, w której żyjemy. W dzisiejszych listach sztuka epistolarna może także osiągać wyżyny. Ale na pewno stała się jeszcze bardziej elitarna.

List tradycyjny nie ma monopolu na piękno i głębię. O jego atrakcyjności decydują wciąż tylko trzy własności, które w w świecie wirtualnym zostały zepchnięte na margines: estetyka, materialność oraz intymność własnoręcznego pisma rozmówcy. Tę intymność potęguje świadomość, że nadawca trzymał ów przedmiot jeszcze niedawno w ręku. Relikwia dotyku. To wystarczy, by zdecydować,...

Tak zanika. Może jest jeszcze jakiś odsetek ludzkości który pisze listy piórem na papierze ale sa to albo niepoprawni romantycy albo ludzie którym cywilizacja czy sytuacja geopolityczna z jakichś powodów nie daje możliwości skorzystania z tabletu, laptopa, internetu czy telefonu. Ale zanikają nie tylko tradycyjne nośniki sztuki epistolarnej ale też całe jej piękno. Dziś w mailach nikt nie opisuje w tle wydarzeń historycznych, nikt nie używa szykownych rozbudowanych epitetów, komplementów, nikt nie tworzy historii na kilka stron o miłosnych wierszach nawet nie wspomnę. Dziś ograniczmy się do słów: „Będziesz moja maleńka” Krótko, zwięźle, brutalnie i na temat. Jestem wiekowo dinozaurem z czasów tak prehistorycznych, że telefon stacjonarny we własnym M w komunistycznym PGR-owskim bloku był prawdziwym szałem podobnie jak kolorowy telewizor. I jako ten dinozaur mam w szafie pudełko po butach przewiązane sznurkiem pocztowym w którym zalegają listy adresowane do mnie. Pudełko pełne wspomnień niczym pamiętnik. Pudełko jak bombonierka z pralinkami od osób, które nie pamiętam już kim właściwie były, od koleżanek, z którymi kontakt urwał się tuż po szkole, i wreszcie te najsłodsze cukiereczki z wisienką.... listy od obiektów moich miłosnych westchnień poznanych w wakacje na koloniach, przypadkowo spotkanych na ulicy, anonimowe pełne walentynkowych wyznań przekazy miłosne niesione przez szkolną pocztę. I czuję żal gdy patrzę na to pudełko. Wcale nie dlatego, że są w nim czasy minione ale dlatego, że wczoraj słyszałam w wiadomościach że dzieci nie będą już pisać w zeszytach na lekcjach ale na komputerach.

Tak zanika. Może jest jeszcze jakiś odsetek ludzkości który pisze listy piórem na papierze ale sa to albo niepoprawni romantycy albo ludzie którym cywilizacja czy sytuacja geopolityczna z jakichś powodów nie daje możliwości skorzystania z tabletu, laptopa, internetu czy telefonu. Ale zanikają nie tylko tradycyjne nośniki sztuki epistolarnej ale też całe jej piękno. Dziś w...

Moim zdaniem sztuka pisania listów zostaje wypychana ze względu na szybkość i komfort dostarczania smsów i emaili. Jednak dzięki tym nowoczesnym rozwiązaniom technologicznym samo pisanie listów np. Do ukochanej, do rodziny itp. nabrało zdecydowanie więcej uroku. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu korespondencja poprzez listy była rzeczą naturalną, a nawet konieczną. Dzisiaj poprzez Internet i telefony,to zjawisko stało się pewnego rodzaju białym krukiem przez co nabrało uroku i romantyzmu. Myślę, że 50 lat temu dziewczyna dostająca list od swojego ukochanego byłaby o wiele mniej zaskoczona niż współczesna nastolatka. Coś co jest rzadkim zjawiskiem potrafi wywołać o wiele więcej uśmiechu i zadowolenia niż rzecz spotykana czy robiona codziennie. Dążąc do meritum to nasze życie w ciągłym pośpiechu i szybka komunikacja z każdego miejsca na świecie sprawiają, że doszukujemy się w pisaniu listów magii i romantyzmu. Jestem pewnien,że ludzie którzy musieli czekać na listowną odpowiedź kilka dni albo nawet tygodni nie dostrzegali w tym nic fajnego romantycznego ani magicznego.

Moim zdaniem sztuka pisania listów zostaje wypychana ze względu na szybkość i komfort dostarczania smsów i emaili. Jednak dzięki tym nowoczesnym rozwiązaniom technologicznym samo pisanie listów np. Do ukochanej, do rodziny itp. nabrało zdecydowanie więcej uroku. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu korespondencja poprzez listy była rzeczą naturalną, a nawet konieczną. Dzisiaj...