Pochwalony
Umie pisać. Jeztem posługaczkom przy paniczach i panience. Nauczyłam się jak siedziałam i czekałam czy im się czego nie zachce jak ich uczy nauczycielka z miasta. Kompotu albo leguminy. Panicze jeszcze nie umiom. Panienka wiency. Tyle mojego co se posiedze i napatrze. Wczoraj widziałam gazete. Jaśniepan przywieźli z miasta.

Był zły że anglija zamkła granice la zboża a ruskie otwarły. Z ty złości dał mi całe dwanaście groszy i powiedział że to cały korzec. Bardzo się radowałam ale przestałam bo jak paliłam w piecu to starsza Pani czytała te gazete. Tam stało napisane że dziesińć groszy jes dużo fałszywych. I upominali żeby patrzyć. To wiem po co mi dał. Bo go nie kosztowało.

Chciałam se uzbirac na trzewiki. Były cygany we wsi. To dałam cygance te dziesińć groszy i mi powróżyła. Wiedziała że nauczyłam sie coś co nik nie wi. I żebym to zakopała bo bedzie zaraza jakby sie wydało. To pisze i zakopie za gumnem w butelce po solach jaśniepani. Cyganka gadała że znajdzie to kobita z moi rodziny co bedzie żyła za dwieście lat.

Czytasz to znalazłaś. Kartke i inkaust ukradłam ale się wyspowiadom na odpuście to się nie bój żeś ze złodziei ino z porzonnych chłopów. Cyganka pletła ze za sto lat dziedzic z Pinczowa coś tam do rodziny dosypie ze swojego korzenia, ale nie wiem co. A cuganu się nie wierzy to się nie przejmuj. Napisałam ale sie boje czy ty umisz czytać. A jak nie to zakop niech leży dali.

Niech cie Pambóg błogosławi. Józia Kazimierczyk

Pochwalony
Umie pisać. Jeztem posługaczkom przy paniczach i panience. Nauczyłam się jak siedziałam i czekałam czy im się czego nie zachce jak ich uczy nauczycielka z miasta. Kompotu albo leguminy. Panicze jeszcze nie umiom. Panienka wiency. Tyle mojego co se posiedze i napatrze. Wczoraj widziałam gazete. Jaśniepan przywieźli z miasta.

Był zły że anglija zamkła granice la...

Tej nocy nie zasnę.
Nad ranem czeka mnie honorowy pojedynek. Przebrzydły de Sharpenter podczas gry w karty zasugerował towarzystwu, jakoby widział pieprzyk na kostce mojej ukochanej żony. Tfu! Parszywiec! Moja słodka Julia jest zbyt niewinna, by to mogło być prawdą. Sam nigdy nie widziałem jej kostek, gdyż skromność nakazuje jej zasłaniać swe powaby. Bodajbym chociaż zranił tego łajdaka za te oszczerstwa!
Czuję, że polegnę i dopiero wówczas przyjdzie mi zamknąć zmęczone powieki. Piszę ten list z nadzieją, że moi potomkowie go przeczytają, a następnie zachowają jako wiadomość z przeszłości. Chcę ich upewnić, że tak, że warto ginąć za honor ukochanej. Warto męsko stanąć do walki, nawet gdy się nie potrafi strzelać…
Nie boję się śmierci, a jedynie tego, że za dwieście lat nikogo nie będę już obchodził. Lękam się też, że to wszystko jest bezcelowe, że honor umrze, ludzkość pogrąży się w hańbie, że pojedynki zostaną zaniechane. Drżę na myśl o tym, że mego syna, co jeszcze kwili w kołysce, a następnie mego wnuka nie będzie interesowało to, że nad ranem zginę by odzyskać honor mojej słodkiej Julii.
Tak więc Synu,
Wnuku,
Prawnuku
- moje przesłanie: nigdy nie zapomnij o dumie rodu i honorze.

Hrabia Leonard de Furis, Paris 1801 r.

Tej nocy nie zasnę.
Nad ranem czeka mnie honorowy pojedynek. Przebrzydły de Sharpenter podczas gry w karty zasugerował towarzystwu, jakoby widział pieprzyk na kostce mojej ukochanej żony. Tfu! Parszywiec! Moja słodka Julia jest zbyt niewinna, by to mogło być prawdą. Sam nigdy nie widziałem jej kostek, gdyż skromność nakazuje jej zasłaniać swe powaby. Bodajbym chociaż...

23 stycznia 1819 rok.
Mija kolejny rok odkąd Pani Adams przyprowadziła mnie do tej szkoły. Rodzice już po mnie nie wrócili, a ja nadal czekam. Dlaczego?
Anna powiedziała mi dzisiaj, że kolejna dziewczyna zmarła tej nocy. Krzyki biedaczki słychać było w całym domu. Nauczyciele i opiekunki nie zwracają na nas uwagi. Gdy pytam co się dzieje mówią, że to jakaś choroba. Tak łatwo było by się wydostać. Uciec od tego koszmaru. Ale nie mogę zostawić Anny. Jest dla mnie jak siostra.
Znowu te krzyki. Są coraz bliżej. Dziewczyny z mojego pokoju też nie mogą zasnąć. Czuwamy. Modlimy się. Czujemy, że nas też to spotka. My już wiemy. Ta istota przyszła do nas kiedyś. Tak bardzo się bałam. Muszę się stąd wydostać.

23 stycznia 1819 rok.
Mija kolejny rok odkąd Pani Adams przyprowadziła mnie do tej szkoły. Rodzice już po mnie nie wrócili, a ja nadal czekam. Dlaczego?
Anna powiedziała mi dzisiaj, że kolejna dziewczyna zmarła tej nocy. Krzyki biedaczki słychać było w całym domu. Nauczyciele i opiekunki nie zwracają na nas uwagi. Gdy pytam co się dzieje mówią, że to jakaś choroba. Tak...

29 sierpnia, 1815

Drogi pamiętniku!
Wszystko jest tu straszne! Nienawidzę tego nowego domu! Wolałam moją kochaną Chatkę Jawiełkę. Ale najbardziej nie chcę żyć z tym pryncypałem Aldonem ! Ojciec twierdził, że to będzie idealny mąż dla mnie. Idealny?!!! On nawet rozumu nie ma. Tylko się kochać chce i cały dzionek boży papla o tym szurniętym Napoleonie! A gdy mu się sprzeciwię to zaczyna mnie bić! Nepoleon to ...Bonaparte tamto...Już wytrzymać nie mogę. On nie pozwala mi nawet wyjść z tej przegniłej klitki zwanej domem. Chcę wrócić do Księstwa Warszawskiego. Nie chcę dłużej mieszkać w otoczeniu Francuzów. Nie to, żeby byli źli...Ta pokojówka Ariana nawet miła jest...To nie oto chodzi. Ja chcę wrócić do Ojca, do Jawiełki...Ale nie mogę, więc muszę to zrobić.

A więc żegnaj życie nędzne u boku
Drugiego Napoleona.
Może mój Ojciec raczy zrozumieć,
że czułam się zniewolona.
Nie wiem czy mi wybaczy ten czyn, który zamierzam wypełnić,
ale nie będę już durnej zabawki demona roli pełnić.
Więc żegnaj ojczysta Jawiełko, Ojcze i świecie ciemny,
Mojej krwi właśnie pada deszcz ulewny.
Nie wiem kto i kiedy znajdzie Cię pamiętniku, ale niech ten kto Cię znajdzie zapamięta jedną rzecz...Aby nikogo nie zmuszać do czegoś w brew jego woli.

29 sierpnia, 1815

Drogi pamiętniku!
Wszystko jest tu straszne! Nienawidzę tego nowego domu! Wolałam moją kochaną Chatkę Jawiełkę. Ale najbardziej nie chcę żyć z tym pryncypałem Aldonem ! Ojciec twierdził, że to będzie idealny mąż dla mnie. Idealny?!!! On nawet rozumu nie ma. Tylko się kochać chce i cały dzionek boży papla o tym szurniętym Napoleonie! A gdy mu się...

Drogi pamiętniku, życie w obecnych czasach dla kobiety nie jest wcale takie proste. Podczas gdy ja godzinami siedzę w oknie bez jakiegokolwiek pożytecznego zajęcia, mój młodszy brat właśnie zaczyna uczelnię medyczną. Och, jak ja mu zazdroszczę! Jak bardzo ja chciałabym leczyć ludzi, ratować życia, przynosić innym ulgę w cierpieniu. To taka szlachetna i prawa profesja. Ale Stasiek wcale nie wydaje się być zadowolony. Nie miał dużego wyboru, wszak ktoś musi przejąć gabinet po ojcu, a oczywistym jest to, że nie mogę być to ja. Mam ogromną nadzieję, że z czasem podobnie jak nasz papa stanie się znakomitym, godnym zaufania doktorem. Ojciec dobrze wie, że z naszej dwójki to ja dużo lepiej nadaję się do tej pracy. Zawsze z ochotą i zaangażowaniem pomagałam mu przy pacjentach, podczas gdy Staś zawsze robił się zielony na widok krwi. Ale co to by był za skandal, gdyby kto ujrzał kobietę na medycynie! A jaki wstyd dla papy! Dlatego nie pozostaje mi nic więcej, niż schować swoje marzenia i ambicje głęboko do szuflady i zasiąść do codziennej porcji niemieckich słówek, a wieczorem może nawet, przy odrobinie dobrego humoru, zasiądę do szydełkowania. Będę wtedy marzyć, że kiedyś za sto lat, a może dwieście przyjdzie taki dzień, że zwykłe dziewczyny takie jak ja będą miały możliwość, by osiągnąć w życiu coś więcej.

Drogi pamiętniku, życie w obecnych czasach dla kobiety nie jest wcale takie proste. Podczas gdy ja godzinami siedzę w oknie bez jakiegokolwiek pożytecznego zajęcia, mój młodszy brat właśnie zaczyna uczelnię medyczną. Och, jak ja mu zazdroszczę! Jak bardzo ja chciałabym leczyć ludzi, ratować życia, przynosić innym ulgę w cierpieniu. To taka szlachetna i prawa profesja. Ale...

Piszę ten list do potomnych w towarzystwie cichnącego huku karabinów i armat. Klęska wojsk pruskich stała się faktem. Wojska cesarza Francuzów, Napoleona Bonaparte odniosły zwycięstwo. Cieszy nasze serca fakt, iż udział w rej victorii mieli także polscy żołnierze.
Mieszkańcy mojego ukochanego gdańska ze śpiewem i modlitwą na ustach z podniesionym godnie czołem zapłacili wysoką cenę za wolność. Gdańsk został Wolnym Miastem. 9 lipca 1807 roku był pięknym, słonecznym piątkiem. Zapamiętamy ten dzień na długo.
Moja guwernantka, mająca na kaszubskiej wsi rodzinę opowiadała mi po powrocie od nich o starej wieszczce spod pięknej, zielonej Wieżycy. Wysłuchawszy proroctwa pełna jestem obaw. Podobno grozi nam rychły powrót prusaków, a jakby tego było mało to nad Gdańsk nadciągają czarne, niebezpieczne chmury, z których w kwietniu ma spaść wielki deszcz. Grozi nam powódź, jakiej to miasto jeszcze nie widziało.
Serce mam pełne obaw, lecz patrząc na twarze moich sąsiadów wiem, że nasze wspaniałe miasto poradzi ze wszystkimi przeciwnościami losu i dopustami bożymi. Jesteśmy silni w Gdańsku i dla Gdańska.

Piszę ten list do potomnych w towarzystwie cichnącego huku karabinów i armat. Klęska wojsk pruskich stała się faktem. Wojska cesarza Francuzów, Napoleona Bonaparte odniosły zwycięstwo. Cieszy nasze serca fakt, iż udział w rej victorii mieli także polscy żołnierze.
Mieszkańcy mojego ukochanego gdańska ze śpiewem i modlitwą na ustach z podniesionym godnie czołem zapłacili...

Będąc małą dziewczynką z podziwem patrzyłam na damy w pięknych sukniach. "Kiedyś będę taka jak one" ... myślałam. I jestem. Nie tylko taka jak one, taka jak wszystkie inne. Różnimy się jedynie kolorem sukien, oczu i włosów. Jak lalki na sklepowej półce, roboty jednego lalkarza. Jak marionetki w rękach rodziców. Jutro są moje zaręczyny. Mojego przyszłego męża widziałam kilka razy, nie znam go wcale. Nie tak wyobrażałam sobie miłość, nie jest taka jak w książkach czytanych po kryjomu, w tajemnicy przed mamą. A może właśnie taka ma być? A może to tylko wymysł pisarzy i nie ma jej wcale?

Będąc małą dziewczynką z podziwem patrzyłam na damy w pięknych sukniach. "Kiedyś będę taka jak one" ... myślałam. I jestem. Nie tylko taka jak one, taka jak wszystkie inne. Różnimy się jedynie kolorem sukien, oczu i włosów. Jak lalki na sklepowej półce, roboty jednego lalkarza. Jak marionetki w rękach rodziców. Jutro są moje zaręczyny. Mojego przyszłego męża widziałam kilka...

Mój drogi pamiętniku, jak co dzień miałam lekcje gry na pianinie, jak i naukę języka francuskiego. Mama powiedziała, że będę kiedyś wielką pianistką, ale czy naprawdę w to wierzę? Mam wiele wątpliwości. Nie wiem czy sprostam wymaganiom mamy. To mi też coś przypominało. Dziś powinnam dostać list od Michael'a. Minęły już dwa miesiące, od kiedy ostatni raz się widzieliśmy. Szkoda, że nie mogę usłyszeć jego głosu, tak bardzo brakuje mi naszych rozmów. Zastanawiam się, czy kiedyś będzie sposób, który sprawi, że będę mogła go usłyszeć, pomimo tego, że obydwoje żyjemy w innych państwach. Same listy juz mi nie wystarczają, pragnę wiedzieć, o jego codzienności. Och drogi, pamiętniku, czy kiedyś to się spełni?

Mój drogi pamiętniku, jak co dzień miałam lekcje gry na pianinie, jak i naukę języka francuskiego. Mama powiedziała, że będę kiedyś wielką pianistką, ale czy naprawdę w to wierzę? Mam wiele wątpliwości. Nie wiem czy sprostam wymaganiom mamy. To mi też coś przypominało. Dziś powinnam dostać list od Michael'a. Minęły już dwa miesiące, od kiedy ostatni raz się widzieliśmy....

Dziś hrabia przywiózł do nas gramofon - co za wspaniałe urządzenie!
Można słuchać muzyki bez przerwy. Wystarczy co jakiś czas poprawić igłę i muzyka zaczyna się od początku.
Ciekawe czy za dwieście lat też trzeba będzie odrywać się od tańca i biec do gramofonu, czy też urządzenie samo będzie zaczynało od początku...

Dziś hrabia przywiózł do nas gramofon - co za wspaniałe urządzenie!
Można słuchać muzyki bez przerwy. Wystarczy co jakiś czas poprawić igłę i muzyka zaczyna się od początku.
Ciekawe czy za dwieście lat też trzeba będzie odrywać się od tańca i biec do gramofonu, czy też urządzenie samo będzie zaczynało od początku...

Właśnie wróciłam ze spaceru z jegomościem we fraku i cylindrze starszym ode mnie o 30 lat. Jest wstrętny i odrażający, ale nie mam wyboru. Znalazłam się w jego dworku jako guwernantka mieszkającej z nim trzynastoletniej kuzynki. Nie mam rodziny, pieniędzy, męża, koneksji... Ten staruch to moja jedyna szansa na dostatnie życie wśród rodowych sreber, usługujących lokai, śmietanki towarzyskiej, to przejażdżki dyliżansem, wizyty w teatrze w loży dla bogaczy, to najlepszej jakości krynoliny i spacery po Łazienkach. Z jednej strony marzę, by wyzwolić się z życia, które przypomina klatkę, z drugiej zaś mimo że mam dopiero dwadzieścia lat, chcę być stateczną matroną, no bo co innego mogę robić? Kobiety jeszcze nie mają marzeń i perspektyw i pewnie nigdy nie wyzwolą się spod władzy płci brzydkiej. Ciekawa jestem, czy za sto, dwieście lat zmieni się i natura kobiety, i jej sytuacja społeczna, kiedy nic do niczego jej nie przymusi, a każda decyzja będzie własną, takim wewnętrznym widzimisię.

Właśnie wróciłam ze spaceru z jegomościem we fraku i cylindrze starszym ode mnie o 30 lat. Jest wstrętny i odrażający, ale nie mam wyboru. Znalazłam się w jego dworku jako guwernantka mieszkającej z nim trzynastoletniej kuzynki. Nie mam rodziny, pieniędzy, męża, koneksji... Ten staruch to moja jedyna szansa na dostatnie życie wśród rodowych sreber, usługujących lokai,...