Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Wspaniały przykład, że znana historia, ale opowiedziana ze swadą i z trochę innej perspektywy potrafi wciągnąć, jakby słyszało się jej pierwszy raz. Obawiałem się odpłynięcia w romansowość, epatowania ploteczkami. Zupełnie niepotrzebnie. Autorka wykonała tytaniczną pracę nad źródłami, skupiając się nad społecznymi, ekonomicznymi i kulturalnymi aspektami przełomu XVIII i XIX wieku we Francji. Nie wyobrażałem sobie dobrej opowieści o tych czasach, w których bitwom „pod piramidami” czy Austerlitz poświęca się jeden akapit. A jednak Evangeline Bruce zrobiła to wyśmienicie, choć więcej jest tu o strojach, nastrojach na giełdzie, meblach, modnych kolorach czy hucznych zabawach przy przerażającej biedzie dookoła, niż rozważań o militarnym kunszcie Napoleona. Takie podejście pozwala spojrzeć na tą historię z zupełnie innej perspektywy, zrozumieć dynamiki społeczne stojące za wydarzeniami i uwypuklić podobieństwa do bliższych nam dziejów. Zwalczanie odchyleń jakobińskich i rojalistycznych, będących wygodnym wytłumaczeniem się pozbywania konkurentów do władzy, wróci ponad sto lat później w podobnym celu jako zwalczanie odchyleń trockistowsko-nacjonalistycznych. Powrót Napoleona po wojnach na Półwyspie Apenińskim jako „siewcy pokoju” może być piękną alegorią propagandy, gdy serwuje nam się to, w co chcemy uwierzyć. Tęsknimy za spokojem, to wojskowy u władzy, będzie dla nas symbolem porządku i antytezą politykierstwa. Czy ten sam manewr nie został powtórzony w 1981 r. przez gen. Jaruzelskiego? No i czyż polecenie wydane prawnikom piszącym konstytucję przez Napoleona: „powinna być krótka i niejasna” nie było hasłem polityków tworzących naszą konstytucję czy Traktat Lizboński? Wszak w przyszłości plastyczne zapisy będą interpretować „nasi” prawnicy w trybunałach. Fascynująca historia, opowiedziana w bardzo zajmujący sposób. Gorąco polecam!