Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Wojciech Pieniążek "To, co zostaje" Wydawnictwo JanKa, 2018 Cóż, Wojciechów Pieniążków jest dwóch! Jeden uwiódł mnie i go wielbię. To Wojciech Pieniążek - autor opowiadania „Porucznik Golicyn”. Ten drugi, który popełnił opowiadanie „Pompes funèbres”, okrutnie zmęczył. Jedno na pewno o tym autorze, w dwóch tak różnych odsłonach, można i trzeba powiedzieć - niezwykle sprawnie operuje językiem. I tę językową giętkość przepięknie wykorzystał tworząc pełną poetyckiego nastroju, miniaturową opowieść o maleńkiej, „leżącej w zakolu rzeki” Posłudze, „gdzieś w szarej strefie między Prusami, Litwą, Białorusią i Mazowszem, gdzie państwowe granice przez setki lat były kwestią nieoczywistą i zmienną”, gdzie w zawierusze wojny pragnienie miłości musiało znaleźć swój tragiczny finał. Finezja zdań, piękno metafor, urok niedopowiedzeń, aura melancholii. To wszystko po pierwszym zaskoczeniu (tak, kilka pierwszych akapitów przeczytałam kilka razy, by wyczuć rytm tego nieoczywistego stylu),skradło moje czytelnicze serce i wywołało zachwyt. Ta sama sprawność językowa użyta jednak w zgoła odmiennej, współczesnej historii o równie tragicznych skutkach miłości, była dla mnie prawdziwą torturą. Długi, pełen wielokrotnie złożonych zdań, odległych dygresji, wtrętów z francuskiego, monolog upadłego dyrektora kreatywnego, który nieszczęśliwie ulokował uczucia w przedstawicielce najstarszego zawodu świata, zdaje się być stworzony dla znękania czytelnika. Pewnie się nie znam, pewnie powinnam docenić. Bo nie można odmówić tej przepełnionej gorzką ironią historii trafności w oddaniu realiów dzikiego rozwoju kapitalizmu i pogubionych w nim ludzi, nawet tych wyposażonych w odpowiedni kapitał intelektualny, którzy zdawali się być po stronie wygranych. Przebrnęłam przez te złożone językowe konstrukcje, dotrwałam z uporem do końca, nie znalazłszy jednakowoż odpowiedzi, po co to właściwie było. Przy ocenie punktowej tonę w rozterkach, bo co zrobić z moim zachwytem nad Golicynem, kiedy Dom pogrzebowy tak potwornie wymęczył… Tu nie można wyciągać średniej, mówić o wypadkowej wrażeń, bo albo nie docenię pierwszego, albo przecenię drugie. Niech zatem ocena obejmie ponadprzeciętną erudycję i niepodrabialny styl autora z nadzieją, że posłużą do stworzenia jeszcze wielu kameralnych, nastrojowych opowieści urokiem dorównujących pierwszemu opowiadaniu w zbiorze.