Jak czytamy?

LubimyCzytać LubimyCzytać
28.05.2014

Ci, którzy lubią czytać, zawsze znajdą sposób. Ci, którzy nie lubią, zawsze znajdą powód.*

Jak czytamy?

Podczas Warszawskich Targów Książki PIK zaprezentował wyniki swojego projektu badawczego „Kierunki i formy transformacji czytelnictwa w Polsce”. Celem badania jest uchwycenie zakresu i kierunku zmian w sposobie odbioru treści w związku z rozpowszechnianiem się nośników cyfrowych. Wyniki badań wskazują, że jesteśmy coraz bardziej zanurzeni w różnego rodzaju tekstach prezentowanych na różnych nośnikach.

Badanie założycielskie przeprowadzono metodą wywiadów bezpośrednich, wspomaganych komputerowo w dniach 29 października – 26 listopada 2013 roku na liczącej 2031 osób reprezentatywnej próbie losowej mieszkańców Polski mających 15 lat i więcej oraz na próbie 585 osób mających przynajmniej 15 lat.

Jak często i w jakim celu czytamy?

Jak pokazują badania Polacy czytanie (nie tylko książek, ale wszelkich treści) rozpatrują raczej jako źródło wiedzy, niż sposób spędzania wolnego czasu. Ale jednocześnie uznają czytanie książek za zajęcie, któremu warto poświęcić czas.

Najczęściej wskazywaną formą spędzania czasu wolnego było oglądanie telewizji (73% wskazań). Poświęcanie czasu rodzinie, spędzanie go z dziećmi, małżonkami, czy wnukami zadeklarowała połowa badanych osób, a 44% respondentów czas wolny przeznaczało na spacery. Czytanie książek oraz gazet i tygodników stanowiło odpowiednio 41% i 40% odpowiedzi.

Za zajęcie najbardziej warte poświęcenia czasu Polacy uznali czytanie książek (74%). Nieco niżej pod tym względem ocenili czytanie gazet lub czasopism (65%), oglądanie filmów w kinie (60%), oglądanie przedstawień w teatrze, chodzenie na koncerty (57%) oraz oglądanie wystaw w galeriach czy muzeach (57%).

Książki przeczytane w ciągu ostatniego roku

Czytanie minimum jednej książki w wersji papierowej w ciągu ostatnich 12 miesięcy zadeklarowało 68% respondentów. Około jednej siódmej badanych (15%) miało kontakt z 2-3 książkami. Około jednej ósmej (13%) zaczęło czytać lub przeczytało od czterech do pięciu książek; taki sam odsetek respondentów zadeklarował kontakt z sześcioma – dziesięcioma książkami. Na przeczytanie fragmentu, bądź całości 11 do 20 książek wskazało blisko 9% badanych. Najbardziej zaangażowani czytelnicy, deklarujący kontakt z więcej niż 20 książkami w ciągu ostatnich 12 miesięcy, stanowili 10%. Problem z określeniem liczby przeczytanych książek miał 1% respondentów. Blisko jedna trzecia (31%) w tym czasie nie przeczytała ani jednej książki. Znacznie większy odsetek badanych w ciągu ostatnich 12 miesięcy nie miał kontaktu z książkami w wersji elektronicznej (e-booki) – 91%. Zbliżona grupa respondentów nie słuchała w tym czasie audiobooków (92%).

Książki w ciągu ostatnich 30 dni

Połowa badanych (50%) w ciągu ostatniego miesiąca nie miała kontaktu z ani jedną książką. Ponad jedna piąta respondentów w tym czasie przeczytała lub zaczęła czytać jedna książkę; dla 17%. było to dwie lub trzy książki. Kontakt z czterema – pięcioma książkami potwierdziło 7% badanych, a sześcioma – dziesięcioma 2%. Taki sam odsetek respondentów czytał ponad 10 książek. Aż 96% badanych nie miało kontaktu z e-bookami, a 97% – z audiobookami.

#####

Źródła książek

Respondenci szukając książek do czytania najczęściej korzystali z domowego księgozbioru (często: 31%, rzadko: 39%); ponad połowa zaglądała do niego z podobną częstotliwością jak rok temu, 25% – rzadziej, a 15% – częściej. Częste wypożyczanie książek z biblioteki zadeklarowało 25% badanych (22% rzadko). Skłonność do szukanie książek w tym miejscu zdaje się spadać: 58% korzystało z biblioteki podobnie jak rok temu, 22% rzadziej, a 14% częściej niż przed 12 miesiącami. Podobnie spada częstotliwość pożyczania książek od znajomych (częste korzystanie z tego źródła zadeklarowało 17%, rzadkie 34%), kupowania nowych książek (17% kupuje często, 40% rzadko), dostawania ich w prezencie (9% dostaje często, 44% – rzadko) oraz kupowania książek z używanych (4% często, 17% – rzadko). Najmniejszy odsetek badanych zadeklarował pobieranie książek z Internetu. Często korzystanie z tego źródła potwierdziło 3% badanych, rzadkie zaś 8%. Blisko 70% pobiera pliki z podobną częstotliwością jak rok wcześniej; 11% – rzadziej, a 3 % – częściej niż 12 miesięcy temu.

Ciekawie, z naszego punktu widzenia, przedstawiają się wyniki dotyczące wymiany opinii o książkach, pogłębionych rozmów o książkach, czy źródeł rekomendacji. Z badań wynika, że my – użytkownicy serwisu – jesteśmy w zdecydowanej mniejszości!

Ponad połowa Polaków wymienia się zarówno informacjami na temat tytułów czytanych przez siebie książek, jak i treści tych książek, w tym fabuły. W obu przypadkach – tytułu oraz treści – mniej więcej 36% Polaków deklaruje rzadkie, a 17% częste rozmowy o książkach. Wśród osób, z którymi respondenci mają na co dzień kontakt, nieco więcej niż połowa widzi uczestników wymiany rekomendacji książek lub autorów wartych czytania. Jedna piąta (20%) deklaruje, że w ich otoczeniu często poleca się lub odradza książki bądź autorów, a 32%, że czyni się to rzadko. Dopytując respondentów, gdzie ma miejsce wymiana opinii na temat książek lub autorów, uzyskaliśmy wynik wskazujący na małą rolę Internetu. 6% respondentów wskazało serwisy społecznościowe, a 2% wskazało fora dyskusyjne poświęcone książkom jako miejsca, w których wymieniają opinie o książkach. Natomiast dom i spotkania rodzinne (56%), spotkania towarzyskie (54%) czy pracę (31%) wskazywały znacznie większe odsetki Polaków.

Pogłębione rozmowy o książkach. Ponad dwie piąte (44%) respondentów w ciągu dwunastu miesięcy przed badaniem rozmawiały z kimś o czytanej przez siebie książce przez dłuższy czas. Odsetek ten jest sumą odsetka Polaków prowadzących takie rozmowy kilkukrotnie (24%), jednokrotnie (12%) i wielokrotnie (8%). Tym samym 54% stwierdza, że w ciągu minionego roku nie przeprowadzili z nikim dłuższej rozmowy o książce.

Czytanie jako sprawa publiczna bądź prywatna. Ponad jedna trzecia Polaków (36%) uważa, że czytanie jest ich sprawą prywatną i na ogół nie informują innych o tym, co czytają.Dwie piąte (40%) czasami informuje innych o tym, jaką książkę czyta, zaś 10% twierdzi, że zawsze dzieli się informacjami o czytanej przez siebie książce z innymi.

Źródła rekomendacji książek do czytania. Trzy czwarte Polaków (76%) twierdzi, że wybiera książki samodzielnie. Liczy się także głos innych osób: znajomych i rodziny (35%), recenzje innych czytelników (11%) i listy bestsellerów (7%). Mniejsze znaczenie dla ogółu ankietowanych mają profesjonalne recenzje (10%) i nagrody, jakie dostała książka (6%). Na tym tle zwraca uwagę bibliotekarz (10%) jako lider opinii przewyższający zarówno recenzentów, jak i jurorów w konkursach swoim dostrzeganym przez ankietowanych wpływem na ich czytelnicze wybory.

Projekt prowadzony jest we współpracy z Fundacją Centrum Badania Opinii Społecznej oraz Ośrodkiem Przetwarzania Informacji – Państwowym Instytutem Badawczym (OPI PIB) i dofinansowany ze środków MKiDN.

Jak deklaruje Włodzimierz Albin, Prezes Polskiej Izby Książki Dołożymy wszelkich starań i zarezerwujemy stosowne środki, aby kontynuować to badanie w latach 2015-2017, dzięki temu będziemy mogli doprecyzować i rzetelnie wychwycić panujące trendy.

Całość raportu możecie przeczytać tutaj.

Uważacie, że takie badania są potrzebne, lubicie się zapoznawać ze statystykami dotyczącymi czytelnictwa?

*dr Krzysztof Krejtz z OPI PIB, kierujący badaniami jakościowymi.

 


komentarze [27]

Sortuj:
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Czytaczyk  - awatar
Czytaczyk 19.06.2014 19:16
Czytelnik

dziwia mnie poglady ludzi ktorzy twierdza ze mozna lepiej spedzic czas niz z ksiazka.dla nich pewnie i mozna,choc z drugiej strony powinni wiedziec ze analfbetami politycy sprawniej manipuluja.dlatego tez poziom nauczania w europie oraz usa spada.
kazdy widzi tylko swoj ogon a tu chodzi o cos wiecej...

i tutaj nie chodzi ze ktos kto nie czyta jest gorszym...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Elilaya  - awatar
Elilaya 01.06.2014 19:28
Bibliotekarka

Po to jest telewizja żeby z niej korzystać. Tak jest ten świat skonstruowany, że każdy lubi co innego, do czego innego się nadaje i co innego go interesuje i co innego potrafi.
Jest tyle przeróżnych rzeczy, które umożliwiają umilanie czasu, że po co się ograniczać do jednej? nie każdy jest w stanie wytrzymać przy książce. Nie przesadzajmy.
A totalnego idiotę to nawet...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Elilaya  - awatar
Elilaya 01.06.2014 10:54
Bibliotekarka

Renax: Elilaya: Na samym portalu ludzi czytających jest dużo :) dużo blogerów recenzujących książki... chyba aż tak źle jeszcze z Polakami nie jest :) z resztą.. wszędzie są i czytający i nie, nikogo się do tego nie zmusi, nie wszyscy muszą to lubić, jest cała masa innych ciekawszych rzeczy do robienia. Nie chcą czytać to ich problem, nie muszą i mają do tego prawo :) Po co...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
joaśka 01.06.2014 18:39
Czytelniczka

Ja jednak bym wolała, by większość tych "cieszących się życiem" (częstokroć to oznacza bezmyślnie przeskawiwanie kanałów w TV) polubiła czytać książki. Nie mam na mysli przymusy. Mam na mysli akcje społeczne. Trzeba zacząć od rodziców i szkoły.
Tu nie chodzi tylko, aby ten i ów znał Dostojewskiego. Chodzi chociażby o zmniejszenie odsetka analfabetyzmu funkcjonalnego....

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Kapitan Human - awatar
Kapitan Human 31.05.2014 22:10
Czytelnik

Jak na pytanie "skąd bierzesz książki?" można odpowiedzieć "trudno powiedzieć"? Z przemytu czy kradzieży?

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Elilaya  - awatar
Elilaya 31.05.2014 09:18
Bibliotekarka

Na samym portalu ludzi czytających jest dużo :) dużo blogerów recenzujących książki... chyba aż tak źle jeszcze z Polakami nie jest :) z resztą.. wszędzie są i czytający i nie, nikogo się do tego nie zmusi, nie wszyscy muszą to lubić, jest cała masa innych ciekawszych rzeczy do robienia. Nie chcą czytać to ich problem, nie muszą i mają do tego prawo :) Po co się tym...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
konto usunięte
01.06.2014 10:38
Czytelnik

Użytkownik wypowiedzi usunął konto

Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Zuba  - awatar
Zuba 30.05.2014 14:47
Czytelniczka

No jeszcze mógłbyś usłyszeć, że znajomy to nawet książki pisze bo ma note-booka...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Elilaya  - awatar
Elilaya 30.05.2014 11:06
Bibliotekarka

Ja tam nie wiem, ale w bibliotece u mnie też dużo ludzi chodzi i wypożycza, w kolejce trzeba się ustawiać po niektóre książki, bo ciągle są wypożyczane. Do księgarni chodzę to nie raz przepchać się nie mogę między regałami. Zauważałam, że w autobusach dużo ludzi siedzi z nosami w książkach bądź gazetach, moi znajomi czytają, ze wszystkich moich znajomych tylko jedna osoba...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
konto usunięte
31.05.2014 07:45
Czytelnik

Użytkownik wypowiedzi usunął konto

Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
KarolinaPozyt Pozyt - awatar
KarolinaPozyt Pozyt 30.05.2014 09:06
Czytelniczka

Te wyniki niestety mnie nie zaskakują. Czytelnictwo wydaje się spadać, jeszcze jakiś czas temu ludzie regularnie czytali, a dzisiaj pytając kogoś czy aktualnie coś czyta, rzadko usłyszy się "tak". Książka wymaga poświęcenia jej więcej czasu i uwagi (wybranie książki, zakup itd.), a telewizor sam daje nam ofertę i mimowolnie, bez żadnego wysiłku otrzymujemy zapełniacz czasu....

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Magdallena  - awatar
Magdallena 30.05.2014 07:31
Czytelnik

Myślę, że moje życie pozbawione książek straciłoby swój urok, a nawet sens...

http://magdallenamagazine.blogspot.com/2014/05/czytanie-tworzy-czowieka.html

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
encaminne  - awatar
encaminne 29.05.2014 19:40
Czytelniczka

Jak się na Targach przepychałam przez tłumy i mimo klimy z trudem łapałam powietrze, to naprawdę miałam przez chwilę wątpliwości, czy przypadkiem nie wolałabym, żeby poziom czytelnictwa się... zmniejszył :)

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post