Bezpieczeństwo narodowe teoria i praktyka

Najnowsza książka profesora Waldemara Kitlera to z pewnością jego opus vitae. Być może spośród wielu znakomitych monografii naukowych, które napisał, podsumowuje jego wielki dorobek naukowy w zakresie polskiej myśli o bezpieczeństwie. Struktura monografii odzwierciedla bardzo zorganizowany charakter systemowego myślenia Autora o bezpieczeństwie. U szczytu kariery naukowej uwaga Waldemara Kitlera została skierowana na środowisko akademickie i studia nad bezpieczeństwem w dobie wielkich przemian w Polsce. Wyjście z Układu Warszawskiego i przystąpienie do NATO – to czas, w którym na nowo ukształtowała się sama koncepcja bezpieczeństwa narodowego. Waldemar Kitler był częścią tej zmiany i całą swoją karierę akademicką poświęcił studiowaniu teorii i praktyki bezpieczeństwa narodowego. Przez cały ten czas nauczał, wpływał i inspirował wielu studentów, myślicieli, przywódców i twórców bezpieczeństwa narodowego. Była to tytaniczna praca ponad ćwierć wieku, a ta książka jest owocem tego ogromnego wysiłku i ciężkiej pracy. Tym wspaniałym tomem Waldemar Kitler wieńczy swoje osiągnięcia w dziedzinie polskich studiów nad bezpieczeństwem. Gdyby nie jego stosunkowo młody wiek, moglibyśmy nazwać Autora nestorem polskiego myślenia w dziedzinie nauk o bezpieczeństwie. Miejmy nadzieję, że może to tylko oznaczać, że w nadchodzących latach możemy oczekiwać od niego więcej!
Prof. dr hab. inż. Maciej Marszałek
Akademia Sztuki Wojennej Profesor Waldemar Kitler to jeden z najwybitniejszych polskich naukowców, który od wielu lat zajmuje się problematyką bezpieczeństwa narodowego, w tym państwa. Niniejsza publikacja jest efektem wieloletnich badań i syntezy jego dotychczasowych osiągnięć dotyczących systemowych zagadnień organizacji państwa w zakresie bezpieczeństwa narodowego. Autor usystematyzował wiedzę o koncepcji i organizacji bezpieczeństwa narodowego, wyznaczył kierunki jego rozwoju oraz przedstawił model, który spełnia współczesne uwarunkowania bezpieczeństwa w jego kluczowych obszarach. Model ten został opracowany w oparciu o polskie poglądy teoretyczne i polskie rozwiązania organizacyjne. Przy tworzeniu modelu wykorzystano także doświadczenia innych krajów. To wyjątkowo ważna praca. Polecam ją szczególnie naukowcom z krajów wschodnich i jako polski wkład w rozwój europejskich studiów nad bezpieczeństwem.
Prof. dr hab. Bogusław Pacek
Uniwersytet Jagielloński

Spis treści
Wstęp........................................................................................5
Wykaz skrótów......................................................................... 10
1. Bezpieczeństwo narodowe..................................................... 11
1.1. Państwo, naród – wzajemne relacje i związki
z bezpieczeństwem........................................................ 11
1.2. Bezpieczeństwo jako dziedzina wiedzy i praktyki............. 20
1.2.1. Pojęcie bezpieczeństwa narodowego
(bezpieczeństwa państwa)..................................... 20
1.2.2. Bezpieczeństwo narodowe a bezpieczeństwo
państwa............................................................... 29
1.2.3. Bezpieczeństwo wewnętrzne a bezpieczeństwo
zewnętrzne państwa............................................. 34
1.2.4. Dziedziny bezpieczeństwa narodowego.................. 41
1.2.4. Bezpieczeństwo jako dziedzina naukowa................ 73
1.3. Polityka bezpieczeństwa narodowego.............................. 81
1.4. Strategia bezpieczeństwa narodowego............................. 90
2. Uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego......................... 95
2.1. Funkcje państwa w dziedzinie bezpieczeństwa
narodowego .................................................................. 95
2.2. Podstawy bezpieczeństwa narodowego...........................103
2.2.1. Pojęcie wartości narodowych...............................104
2.2.2. Potrzeby narodowe..............................................106
2.2.3. Interesy narodowe, racja stanu.............................112
2.2.4. Misja, cele i zadania w dziedzinie
bezpieczeństwa narodowego................................119
2.3. Typologia uwarunkowań bezpieczeństwa
narodowego.................................................................133
2.3.1. Uwarunkowania materialno-energetyczne............135
2.3.2. Uwarunkowania społeczne...................................135
2.3.3. Uwarunkowania kulturowe..................................137
2.4. Środki i narzędzia bezpieczeństwa narodowego..............140
2.4.1. Środki bezpieczeństwa narodowego......................141
2.4.2. Narzędzia bezpieczeństwa narodowego.................146
3. System bezpieczeństwa narodowego......................................163
3.1. Pojęcie i istota systemu .................................................163
3.2. Pojęcie i istota systemu bezpieczeństwa narodowego......170
3.3. Koncepcja systemu bezpieczeństwa narodowego ...........176
3.4. System kierowania bezpieczeństwem narodowym..........185
3.5. Podsystemy wykonawcze ..............................................199
3.5.1. System obronny państwa (SOP).............................200
3.5.2. Systemy ochronne...............................................228
3.5.3. Systemy społeczne...............................................258
3.5.4. Systemy gospodarcze...........................................264
Zakończenie............................................................................271
Bibliografia.............................................................................273