Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Powieść bardzo naturalistyczna, pokazująca życie wsi na przełomie XIX i XX wieku. Choć główna bohaterka, Joanna, pochodzi z dobrze sytuowanej rodziny młynarza, jednak na jej losach odciska się piętno sieroctwa. Dziecko przez nikogo niekochane, niechciane, zaniedbane. Nie chodzi do szkoły, pracuje ponad dziecięce siły, kiedy choruje - leży w barłogu w komórce, na wiązce zgniłej słomy. Kiedy dorasta, staje się uciążliwym darmozjadem. Nie ma nic, jest nikim. W tych przerażających okolicznościach Joanna walczy o siebie, o swoje marzenia, prawo do szczęścia.
Książka jest przede wszystkim portretem wiejskich kobiet, białych niewolnic, przynależnych od kołyski po grób do kogoś: ojca, rodziny, pana, u którego służyły, czasem męża. Kalejdoskop panien wydawanych wbrew własnej woli, zhańbionych nieślubnym macierzyństwem, sług wykorzystywanych seksualnie przez panów, oszalałych w żałobie matek, zdradzanych i zdradzających żon, wdów na łasce i niełasce dorosłych dzieci.
Na podstawie książki powstał w 1987 roku serial, rolę Joanny zagrały młodziutka Jowita Miondlikowska-Budnik oraz Joanna Trzepiecińska. Scenariusz jest bardzo wierny powieści, po którą sięgnęłam właśnie po obejrzeniu "Rzeki kłamstwa".

Powieść bardzo naturalistyczna, pokazująca życie wsi na przełomie XIX i XX wieku. Choć główna bohaterka, Joanna, pochodzi z dobrze sytuowanej rodziny młynarza, jednak na jej losach odciska się piętno sieroctwa. Dziecko przez nikogo niekochane, niechciane, zaniedbane. Nie chodzi do szkoły, pracuje ponad dziecięce siły, kiedy choruje - leży w barłogu w komórce, na wiązce...

Joanna Lamparska jest z zawodu dziennikarką, od lat popularyzującą tajemnica Dolnego Śląska. Zaczynałam wiele lat temu od czytania jej lekkich i romantycznych opowieści o zamkach i ukrytych skarbach. Teraz mierzę sie z najstraszniejszą tajemnicą ziem, zamieszkiwanych przed stu laty przez naród, który wydał najdoskonalszych artystów i najpotworniejszych zbrodniarzy.

Na terenie maleńkiej, nawet dziś mało znanej, leżącej poza uczęszczanymi trasami wiosce, przy kamieniołomie granitu, powstał obóz koncentracyjny Gross Rosen, z różami nie mający absolutnie nic wspólnego. Oprócz więźniów i ich nadzorców i katów, do obozu przyjeżdżali ludzie nauki, z tytułami doktora, absolwenci wybitnych niemieckich uniwersytetów. Wszyscy złożyli przysięgę Hipokratesa: Primum non nocere. Wszyscy wbijali niewinnym ludziom zastrzyki z trucizną wprost w serce. Każdy z nich dokonywał sekcji, z których organy bądź kości preparował, badał, wysyłał kolegom naukowcom. Obfita ich kolekcja nadal znajduje się we Wrocławiu. Wstrząsające opisy eksperymentów, zwanych pseudomedycznymi, które niestety przysłużyły się do rozwoju znanych firm farmaceutycznych.

Joanna Lamparska próbuje odnaleźć odpowiedź na pytanie - kiedy młody człowiek, który przysięgał leczyć i ratować ludzkie życie, staje się mordercą, bezlitosnym oprawcą, zimnym ekperymentatorem. Pokazuje przy tym ich prywatne radości - narodziny dzieci, spotkanie z dawno niewidzianą żoną, przyznanie orderu, zabawy z małpkami przy obozowym baraku. Tuż obok leżały nagie ludzkie zwłoki, dymiło krematorium.

Autorka bardzo uważa, żeby lekarzy od zabijania nie nazywać bestiami. Nie odczłowieczać ich, tak jak oni odczłowieczali swoje ofiary. Bo to ludzie ludziom zgotowali ten los.

Joanna Lamparska jest z zawodu dziennikarką, od lat popularyzującą tajemnica Dolnego Śląska. Zaczynałam wiele lat temu od czytania jej lekkich i romantycznych opowieści o zamkach i ukrytych skarbach. Teraz mierzę sie z najstraszniejszą tajemnicą ziem, zamieszkiwanych przed stu laty przez naród, który wydał najdoskonalszych artystów i najpotworniejszych zbrodniarzy.

Na...

Historie opowiedziane głosem tych, którym tego głosu się przez wieki odmawiało - służących, dziewczyn "do wszystkiego", nikczemnie opłacanych, pomiatanych, wykorzystywanych z racji swego analfabetyzmu. Kobiety, najczęściej z wielodzietnych, dotkniętych nędzą rodzin, w wieku dziecięcym opuszczały dom, jechały często zupełnie w nieznane, do miasta, w którym żyło się całkiem inaczej niż na wsi, zdane na łaskę i niełaskę obcych, nieżyczliwych ludzi.
Państwo uznawało służbę za inny gatunek człowieka.
Była to praca często ponad siły, a dodatkowo wymagająca całkowitej dyspozycyjności, brak własnej prywatności -od spania w kuchni czy na korytarzu, prawo przeszukiwania rzeczy osobistych przez pracodawczynie, bycie często do usług seksualnych pana lub panicza, po przerażający zwyczaj "Marysiowania", czyli zwracania się do służącej nie jej własnym, a nadanym przez panią imieniem.

Autorka skupiła się prawie wyłącznie na służbie w miastach, a pamiętać należy jeszcze o tym, że przedwojenna szlachta to głównie właściciele ziemscy, posiadający majątki. O losie robotnic rolnych, dojarek, żniwiarek, mamek pańskich dzieci nadal się milczy, być może jeszcze przemówią o swojej niedoli.

Historie opowiedziane głosem tych, którym tego głosu się przez wieki odmawiało - służących, dziewczyn "do wszystkiego", nikczemnie opłacanych, pomiatanych, wykorzystywanych z racji swego analfabetyzmu. Kobiety, najczęściej z wielodzietnych, dotkniętych nędzą rodzin, w wieku dziecięcym opuszczały dom, jechały często zupełnie w nieznane, do miasta, w którym żyło się całkiem...