rozwiń zwiń

„Prawdziwe morderstwo na polskich mitach”: wybrano najlepszy polski debiut 2022 roku

Ewa Cieślik Ewa Cieślik
18.09.2023

W Radomiu, siedzibie Muzeum Witolda Gombrowicza, po raz ósmy wyłoniono najlepsze debiuty, przyznając Nagrodę Literacką im. Witolda Gombrowicza. Statuetka oraz 40 tysięcy powędrowała w ręce autora „prawdziwego morderstwa, popełnionego na polskich mitach”. W swojej debiutanckiej książce Jakub Nowak opisuje romans Heleny Modrzejewskiej i Henryka Sienkiewicza w Kalifornii.

„Prawdziwe morderstwo na polskich mitach”: wybrano najlepszy polski debiut 2022 roku Facebook Muzeum Witolda Gombrowicza

„Ogromna niespodzianka i wyzwanie” – tak członkowie jury, przyznające tegoroczną Nagrodę Literacką im. Witolda Gombrowicza, opisali powieść wyróżnioną nagrodą główną: „To przez ten wiatr” Jakuba Nowaka (wyd. Powergraph). Wybrano ją ze stu tytułów, zgłoszonych do nagrody, a następnie z finałowej piątki.

Nominacje do finału otrzymały poniższe debiuty:

„To przez ten wiatr” z Nagrodą Literacką im. Witolda Gombrowicza

„To przez ten wiatr” to literacka fikcja oparta na prawdziwych wydarzeniach. Opowiada o pobycie Henryka Sienkiewicza – młodego, dobrze zapowiadającego się dziennikarza – oraz aktorki Heleny Modrzejewskiej na farmie w Stanach Zjednoczonych. Artyści wraz z przyjaciółmi wynajmują rancho – pod gorącym, kalifornijskim słońcem chcą uprawiać winorośl. Ta przygoda na Dzikim Zachodzie odbrązawia polskie mity, burzy stereotypy oraz pokazuje ludzką twarz postaci znanych z encyklopedycznych haseł. To powieść wielogatunkowa, której blisko m.in. do westernu.

W Lubimyczytać „To przez ten wiatr” ma średnią 7 / 10, 60 opinii oraz 225 ocen. Poniżej kilka opinii o książce.

Świetna książka, jedna z najlepszych powieści ubiegłego roku. Trudno wyobrazić sobie lepszy debiut powieściowy. Autor bardzo sprawnie posłużył się biografiami znanych postaci z przeszłości do opowiedzenia o sprawach, które są ważne i dyskutowane teraz. Na pierwszy rzut oka sporo tu humoru, ale proszę nie dać się zwieść, treść jest bardzo poważna – pisze użytkowniczka Natalia.

Już dawno nikt mnie tak nie zrobił w literackiego balona. Sam zachwyt i uznanie, zarówno dla pomysłu, jak i wykonania - bardzo proszę o więcej takiej odwagi, zawadiackiej fantazji i zdolności literackich. - pisze w swojej opinii Umeko.

Przedziwna historia, przewrotna, krwawa, dramatyczna. Western z polskim akcentem, dla mnie bomba. - to z kolei opinia użytkownika beaciarfb1b.

Jakub Nowak był zaskoczony otrzymaniem głównej nagrody. „Dla mnie już sama nominacja do Nagrody, znalezienie się w gronie tak dobrych autorów, była dużym wyróżnieniem – mówił podczas gali. - Dla mnie opowieści są ważne. Jak ktoś opowiada, a ja słucham, to choć przez chwilę mówimy tym samym językiem i rodzi się wspólnota. Czasem nietrwała, tylko na czas lektury, ale to o tę wspólnotę chodzi”.

Decyzję o nagrodzie podejmowało jury w składzie: Ewa Graczyk, Jerzy Jarzębski (przewodniczący), Anna Kałuża, Zofia Król, Zbigniew Kruszyński, Józef Olejniczak, Justyna Sobolewska oraz Tomasz Tyczyński (sekretarz). W laudacji Ewa Graczyk, członkini kapituły Nagrody, omawiała pomysłowy koncept książki.

Ta powieść była dla nas ogromną niespodzianką i wyzwaniem. To brawurowe przepisanie epizodu krótkiego pobytu Henryka Sienkiewicza i początku kariery Heleny Modrzejewskiej w Ameryce. Dzieje się na farmie, w której mieszka i pracuje prowizorycznie sklecona mała komuna. Wrze tam i kipi: erotyczna fascynacja pomiędzy aktorką a pisarzem przybiera nową postać, postyczniowi weterani z trudem radzą sobie z uprawą winorośli, klasowe zależności zyskują nowy kontekst. Dokonuje się tu też dekonstrukcja męskości. – mówiła. Podkreśliła też unikalność tej powieści: - „To przez ten wiatr” to powieść nieprzewidywalna fabularnie, alternatywna wobec tego, co było nam opowiadane, po Gombrowiczowsku wywraca na nice nasze wyobrażenia o pisarzach, artystkach i polskiej kulturze. Mamy do czynienia z prawdziwym morderstwem, popełnionym na polskich mitach.

„Przechodząc przez próg zagwiżdżę” z wyróżnieniem

Wiktoria Bieżuńska otrzymała wyróżnienie za swą powieść „Przechodząc przez próg zagwiżdżę” (wyd. Cyranka). To publikacja o niewielkiej objętości (125 stron), lecz o dużym ładunku emocjonalnym. Opowiada o małej dziewczynce, doświadczającej przemocy w najbliższej rodzinie, zostawionej samej sobie, osamotnionej.

„Przechodząc przez próg zagwiżdżę” ma w Lubimyczytać średnią ocen 6,8 / 10, 56 opinii oraz 263 ocen. 

„Nie ma tutaj nadmiernego naturalizmu czy irytującego realizmu magicznego. Zachowany jest idealny balans i dystans do tych wydarzeń. Wyczuwalna jest już tu dojrzałość, widać, że są to wspomnienia opisywane przez osobę dorosłą. To obrazy i migawki z dzieciństwa. Trochę proustowska próba odnalezienia tego słynnego czasu straconego” – pisze użytkownik Igor.

Gdyby Polska była dzieckiem, właśnie tak wyglądałoby jej dzieciństwo – ocenia użytkowniczka zuzpru.

Z kolei Zbigniew Kruszyński, pisarz, członek kapituły nagrody, mówił:

Niewielka powieść „Przechodząc przez próg zagwiżdżę” zachwyciła nas stylistyczną perfekcją. To unikatowa, choć zarazem boleśnie powtarzalna historia, opowiedziana prostymi i krótkimi zdaniami, które za każdym razem uderzają w punkt, precyzyjnie oddając grozę sytuacji. Nie ma tu nazywania uczuć, autorka ukazuje dziecko, które tylko widzi, słyszy i dotyka, ale przez to my, czytelniczki i czytelnicy, dorośli, rozumiemy, jak straszne jest to, co jej się wydarza.

Nagrodą dla Bieżuńskiej jest miesięczna rezydencja w Vence na południu Francji. To właśnie w tej niewielkiej miejscowości Gombrowicz spędził ostatnie lata swojego życia. Tam też, w w Villi Alexandrine, znajduje się jego muzeum. „Jeszcze nie wiem, jaki termin wybiorę na podróż do Vence. Ale zamierzam tam dużo pisać” – zapowiedziała autorka „Przechodząc przez próg, zagwiżdżę”.

Chcesz kupić powieści „To przez ten wiatr” oraz „Przechodząc przez próg, zagwiżdżę” w cenie, którą sam/-a wybierzesz? Ustaw alert LC dla tych książek!

Czytaliście nominowane debiuty? Sięgniecie po nagrodzone powieści?


komentarze [4]

Sortuj:
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
ISIA 19.09.2023 03:39
Czytelniczka

Gratulacje dla obojga autorów i życzę kolejnych udanych książek :)

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
asymon 18.09.2023 15:29
Bibliotekarz

Choć książki nie czytałem, gratuluję Autorowi i obiecuję że przeczytam. Amnezjak był spoko, choć jak to ze zbiorami opowiadań bywa, miał lepsze i gorsze momenty.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
 Amnezjak
asymon 19.09.2023 10:13
Bibliotekarz

E-book w Świecie Książki za 15 zł niecałe.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Ewa Cieślik 18.09.2023 10:30
Bibliotekarz | Redaktor

Zapraszam do dyskusji.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post