Uskoki: powieść z dziejów Słowiańszczyzny południowej. Tom 1
- Kategoria:
- powieść historyczna
- Wydawnictwo:
- Towarzystwo Szkoły Ludowej
- Data wydania:
- 1930-01-01
- Data 1. wyd. pol.:
- 1930-01-01
- Liczba stron:
- 239
- Czas czytania
- 3 godz. 59 min.
- Język:
- polski
- Tagi:
- XVI wiek Turcy Bośnia Hercegowina
Fragment powieści:
Sto z górą lat upłynęło od czasu, jak Bośnia stała się tureckim ejaletem. Dawne czasy, dawny byt, dawna sława, nie poszły jednak w zapomnienie, dlatego zapewne, że ludzie nie zadowalają się zazwyczaj tem, co jest, mając za lepsze to, co było, pomimo, że nie zawsze i nie każdy zgodziłby się na zamianę tego, co jest, na to, co było. Do przeszłości odnoszą się wspomnienia młodości, młodość zaś posiada uroki, których najświetniejsza teraźniejszość zastąpić nie jest w stanie. Lecz poza sto lat i wspomnienia nie sięgają niczyje. Nikt nie mógł powiedzieć: „pamiętam, widziałem"; a jednakże wspomnienia o „dobrych dawnych czasach" odnosiły się do epoki panowania Twrtka, a nawet do jeszcze dawniejszej, do władania bana Kulina. A król Twrtko umarł w r. 1391, a ban Kulin władał w 1170 r.; więc „dobre dawne czasy" były dawnymi, bardzo dawnymi, albowiem dzieje, z których powieść niniejszą wyjmujemy, odnoszą się do schyłku XVI stulecia.
Bośnia tureckim ejaletem została w r. 1463, ostatni zaś ślad niezależnego bytu znikł dla niej w r. 1482, kiedy Turcy Hercegowinę zagarnęli. Od tego czasu stała się ona przedmiotem spornym, jabłkiem niezgody pomiędzy królestwem węgierskiem, roszczącem do niej prawa na podstawie dyplomów, a państwem ottomańskiem, trzymającem ją w rękach swoich. Bój atoli pod Mohaczem (1526 r.) rozstrzygnął ostatecznie spór na korzyść ottomańską. Panowanie tureckie całym swym ciężarem przygniotło Bośnię.