„Żebym skórę zdarł z siebie, mam tam pod spodem, w duszy, całą warstwę kołtunerii, której nic wyplenić nie zdoła. Coś taki nowy, taki inny walczy z tym podstawowym — szarpie się, ciska. Ale ja wiem, że to do czasu — że ten kołtun rodzinny weźmie mnie za łeb, że przyjdzie czas, gdy ja będę Felicjanem, będę odbierał czynsze, będę... no... Dulskim, pra–Dulskim, ober–Dulskim — że będę rodził Dulskich, całe legiony Dulskich — będę miał srebrne wesele i porządny nagrobek, z dala od samobójców. I nie będę zielony, ale nalany tłuszczem i nalany teoriami i będę mówił dużo o Bogu...”

Proroczo powiedziane…

Dwieście sześćdziesiąt lat po Molierze Zapolska woła do społeczeństwa mieszczańskiego: Sprawdzam! I z weryfikacji wychodzi z głębokim dysonansem poznawczym – przecież wierzy w postęp ludzkości!
Dulska, o pozycji o niebo mocniejszej niż Pani Pernelle, jest demonicznym połączeniem władzy Orgona z cynizmem Tartufa. Demonicznym, bo czynienie zła w światłach jupiterów i przy poklasku sąsiadów – to jej żywioł.
Nie ma ratunku od Dulskich. One nie borykają się z dysonansem poznawczym (a jeśli – to przez chwilę), życie i prawdę znają, złudzeń zero. I potrafią się uporać z realiami. Bo jedyna wiara, która im przyświeca to wiara w pieniądz i w reputację. A zatem w siłę społecznej aprobaty. Zasadniczo trudno odmówić jej racji jeśli

Mija kolejne sto dwadzieścia bez mała lat, Dulskie nie rządzą już zamążpójściem służących, ale świat skurczył się do kilkunastu cali ekranu, a my dwoimy się i troimy aby uatrakcyjnić fotki strzelane naszemu stylowi życia. Po co? Nie dla potomnych. Dla społecznej aprobaty i pozazdroszczenia. Podglądamy co u innych. Plotki z czerwonego dywanu służą za platformę do wyskoku w górę samozachwytu.

Ciśnie się na usta pytanie: dulszczyzna kwitnie? Krótko mówiąc, czy naprawdę od stu lat nastąpił jakiś postęp w kwestii kołtuństwa?

„Żebym skórę zdarł z siebie, mam tam pod spodem, w duszy, całą warstwę kołtunerii, której nic wyplenić nie zdoła. Coś taki nowy, taki inny walczy z tym podstawowym — szarpie się, ciska. Ale ja wiem, że to do czasu — że ten kołtun rodzinny weźmie mnie za łeb, że przyjdzie czas, gdy ja będę Felicjanem, będę odbierał czynsze, będę... no... Dulskim, pra–Dulskim, ober–Dulskim —...