Seria Piąta Strona Świata zasłynęła już z cudownych powieści na pograniczu literatury pięknej i obyczajowej. W swoim dorobku ma nie tylko wspaniałą Carolinę de Robertis – niezmiennie polecam książki tej autorki i mam nadzieję, że doczekamy się również wznowienia „Perły” – ale także wznowienie „Światła między oceanami”, które kiedyś biło rekordy popularności (a ja dalej nie przeczytałam, tak, wiem). Dlatego gdy w zapowiedziach zauważyłam, że tym razem wydawnictwo Albatros zabierze nas do Iranu, to długo nie czekałam. Po prostu spakowałam swoje literackie walizki.

„Aria” to historia sieroty, która przyszła na świat na początku lat pięćdziesiątych. Porzucona przez rodzonych rodziców, zostaje znaleziona przez Bahruza i zabrana do domu. Ta jedna decyzja odmieni życie owej dwójki bezpowrotnie. Nazanine Hozar w swojej debiutanckiej powieści prowadzi czytelnika za rękę przez niemal całe życie głównej bohaterki, jednocześnie wskazując, jak bardzo podzielony Iran zmieniał się w tych czasach i jak to się stało, że sytuacja teraz w tamtym miejscu wygląda właśnie tak, jak wygląda.

To powieść napisana z rozmachem, a to oznacza, że początek może być ciężki, ale zdecydowanie warto przez niego przebrnąć. Można go Hozar wybaczyć. Aria to bohaterka, która przyciąga czytelnika swoją buńczucznością, czasami wręcz bolesną szczerością i zdecydowaniem. Ona dokładnie wie, czego chce, jak znaleźć się w miejscu, do którego chce dotrzeć. Wie, że będzie ją to pewnie sporo kosztować, ale jest gotowa ponieść trudy swojej drogi. Z jednej strony przypomina mi postać Ledy z „Bogów tanga”, a jednocześnie jej losy są wręcz uderzająco podobne do losów Cushli z „Naszych win”, gdy ludzkie nadzieje zderzają się z niesprawiedliwym walcem historii.

Bo choć powieść sugeruje, że jest to historia Arii, to tak naprawdę jest to opowieść o Iranie. Podzielonym, rozkradanym, nietolerancyjnym, męskim i bezlitosnym. A jednak cudownie było patrzeć, jak Aria dorasta na jego tle, jak podejmuje walkę – w dość ograniczonym zakresie, ale jednak. Jeśli wahacie się jeszcze, czy po nią sięgnąć, nie oczekujcie ode mnie gorących zapewnień, że oto prawdziwe arcydzieło, które rozkocha każdego, bo to jednak specyficzna książka. Ale jeśli dacie jej szansę, jeśli przebrniecie przez te pierwsze strony, to Aria pociągnie was dalej. Aż do samego końca.

Kinga Kolenda