Przedstawiony w książce zbiór esejów na temat cnót i wad pisałem
początkowo co miesiąc przez wiele lat w czasopiśmie
„Charaktery”. Były to teksty dosyć krótkie i pozbawione
przypisów. Rozbudowałem je, poszerzyłem i zaopatrzyłem w przypisy.
Dopisałem także pewną liczbę tekstów nowych. Obok cnót klasycznych,
wielkich i małych, zająłem się także „cnotami” bardziej
współczesnymi, jak tolerancja czy przyzwoitość, które wręcz za cnotę nie
są uważane.

Postanowiłem opublikować tę książkę, gdyż sądzę, że jedną z przyczyn
współczesnego kryzysu demokracji i dominacji populizmu jest kryzys cnót i
zasad moralnych. Znikają takie słowa jak
prawość i wstyd, które zostały zastąpione przez bezprawie i bezwstyd. W
coraz większym stopniu dominuje chciwość, egoizm, kłamstwo i szyderstwo.
Honor skrył się w honorarium. Już mało kto pamięta, co to jest
bezinteresowność, cierpliwość, grzeczność, prostota, skromność,
solidarność, uprzejmość, wdzięczność, wielkoduszność czy
wspaniałomyślność.

Świadom jestem przestrogi Arthura Schopenhauera: „Raczej tak samo
nie można sprawić, by człowiek stał się cnotliwy dzięki wykładom lub
kazaniom etycznym, jak wszystkie estetyki, poczynając od Arystotelesa, nie
uczyniły nikogo poetą”. Mam jednak nadzieję, że czytanie prowadzi
nie tylko do myślenia, ale także do refleksji.