Porzucałem nasze miasteczko bez radości, ale też bez żalu. W ogóle przestałem odczuwać cokolwiek. Nie myślałem o niczym. Wydawało mi się, że śnię na jawie. Czułem się jak nieboszczyk, który razem z ojcem odpływa w ciemność – najpierw głową, a następnie plecami do przodu…

Czasem jest tak, że po daną książkę sięgamy skuszeni jej reklamą. Tak właśnie było ze mną i książką Władimira Miedwiediewa pod tytułem „Zahhak”. Ukazała się ona nakładem wydawnictwa Sonia Draga. Opis na okładce zapewnia nas o tym, że jest to „trzymający w napięciu thriller historyczny”. Inne opinie są również bardzo pochlebne. Czytelnik zostaje zapewniony, że jest to „jedna z najważniejszych powieści tego roku i jeden z najlepszych rosyjskich tytułów ostatnich lat”. Czy tak jest rzeczywiście? Cóż, osobiście śmiem twierdzić, że nie.

Zacznijmy od początku. Słowo „zahhak” oznacza mitycznego króla-smoka, który w pewnym momencie objął władzę nad Irańczykami. Określany jako król-tyran. Tytuł ten nawiązuje do treści powieści.

Czytelnik od razu zauważy, że jest to książka dość obszerna. Liczy ponad sześćset stron. Niestety jej lektura była dla mnie drogą przez mękę. Tytuły wszystkich trzydziestu sześciu rozdziałów to imiona poszczególnych bohaterów książki.

Akcja powieści rozgrywa się w Tadżykistanie i zaczyna się w chwili, gdy ojciec Andrieja i Zariny zostaje zamordowany. Rodzeństwo wraz z matką ucieka do maleńkiej wioski przy granicy z Afganistanem. Zatrzymują się tam u krewnych ojca. Niestety nie potrafią nawiązać z nimi przyjaznych stosunków. Sytuacja staje się coraz bardziej napięta. Wydarzenia komplikują się jeszcze bardziej, gdy w wiosce osiadają przestępcy oddający cześć mitycznemu Zahhakowi.

Wydawać by się mogło, że tak zarysowana fabuła jest ciekawa i niesie ze sobą duży potencjał. Niestety powieść zupełnie do mnie nie przemówiła. Gdyby ktoś mnie zapytał, o czym była – nie jestem pewny, czy umiałbym odpowiedzieć.

Być może winą jest styl i język autora. W książce wykorzystał on – o czym sam pisze w posłowiu – miejscowe przysłowia i porzekadła, legendy, fragmenty poezji ludowej. Niestety dla ludzi z naszego kręgu kulturowego są one nieczytelne i niezrozumiałe, niektóre budzą wręcz zażenowanie. Sam autor przyznaje, że „żadne tłumaczenie nie jest w stanie oddać aromatu i soczystości tadżyckiego języka ludowego”. Książka jest też – w moim odczuciu – za długa i rozwlekła.

Jednym słowem nie mogę wam z czystym sumieniem polecić tej powieści. Dla mnie „Zahhak” z całą pewnością nie okazał się „trzymającym w napięciu thrillerem historycznym”. Książka zdecydowanie mnie rozczarowała. Z całą pewnością nie sięgnąłbym po nią ponownie.

Wojciech Sobański