Ogniem i mieczem

Dobra książka historyczna. Ciekawe postaci, fabuła wpleciona w autentyczne fakty.

Sienkiewicza nie trzeba reklamować.

Dobra książka historyczna. Ciekawe postaci, fabuła wpleciona w autentyczne fakty.

Sienkiewicza nie trzeba reklamować.

Tak, jestem świadoma niedociągnięć Trylogii. I złośliwe uwagi Prusa o Skrzetuskim jako „Jezusie Chrystusie w stroju oficera jazdy” są w pełni usprawiedliwione, podobnie jak zarzuty dotyczące przeinaczeń historycznych, zwłaszcza w słynnej scenie dysputy Skrzetuskiego z Chmielnickim, kiedy ten pierwszy powołuje się na przykazanie miłości (ale trzeba pamiętać, że te przeinaczenia wynikały w sposób konieczny z warunków historycznych, w jakich dzieło powstawało, i cenzury – wystarczy podmienić sobie w tym dialogu Tatarów na Moskali i nagle wszystko nabiera sensu). Powiedziawszy to wszystko – to książka, w której można się zakochać. Wiem z doświadczenia. Wiem też z relacji historycznych – Sienkiewicz jako pierwszy spełnił marzenie Mickiewicza, by literatura „zeszła pod strzechy” i rozbudził emocje, o jakich w dotychczasowej historii literatury nie słyszano (dość wspomnieć masowy protest przeciw przebudowie rynku zbaraskiego, by nie zbezcześcić wiadomych szczątków – szczątków bohatera zupełnie fikcyjnego). To powieść napisana jak baśń i zarazem jak western (nie moje spostrzeżenie – odsyłam do Zygmunta Szweykowskiego), zdolna porwać w jasyr i uprowadzić. Niesamowity rozmach opisów batalistycznych, wyjątkowo plastyczny język i wreszcie humor, bo był Sienkiewicz jednym z najznakomitszych humorystów, zdolnych oddać satyrę i patos w jednym zdaniu tak, by żadne nie traciło swej mocy.

Tak, jestem świadoma niedociągnięć Trylogii. I złośliwe uwagi Prusa o Skrzetuskim jako „Jezusie Chrystusie w stroju oficera jazdy” są w pełni usprawiedliwione, podobnie jak zarzuty dotyczące przeinaczeń historycznych, zwłaszcza w słynnej scenie dysputy Skrzetuskiego z Chmielnickim, kiedy ten pierwszy powołuje się na przykazanie miłości (ale trzeba pamiętać, że te...

+60/2021 (A) - tom I, cz. 1/2
+61/2021 (A) - tom I, cz. 2/2

+60/2021 (A) - tom I, cz. 1/2
+61/2021 (A) - tom I, cz. 2/2

Wybitna Powieść która przez cały czas trzymała mnie w napięciu. Nigdy w życiu nie doświadczyłem tyłu emocji czytając jedna książkę i myślę, że nie każdy mógł tego doświadczyć bo do takich książek trzeba mieć serce wojownika które doświadczając kolejnych przygód niestrudzonych przyjaciół zaczyna przyspieszać.
Nie mogę pojąć jak można wyzywać te książkę, mówiąc że jest przesadzona, że miłość skrzetuskiego do kniaziówny jest przesadzona, nierealna albo zbyt prosta. Takie powieści nie powinny być przekładem rzeczywistości bo rzeczywistość jest paskudna, ta powieść powinna wzruszać i wzrusza każdy upadek i każde zwycięstwo Rzplitej, wzrusza każdy moment w ktorym wszyscy bliscy porucznika zabijają się o to żeby Helena w końcu trafiła do Skrzetuskiego, wzruszają momenty takie jak przemyślenia Wiśniowieckiego nad losami Polski, wzruszają takie chwile jak desperacka walka Longinusa asystowana samotnym dębem i bezmyślna odsiecz Zagłoby na okopy mołojców w myśl uratowania bezczeszczonych zwłok swojego przyjaciela i napawa dumą postać Pana Skrzetuskiego bo ma napawać dumą bo po to powstała, ku pokrzepieniu serc i tych sprzed 200 lat i tych współczesnych a jak nie pokrzepiło żadnego serca w tych czasach to otwarcie będę mówił o tym że moje pokrzepiło

Wybitna Powieść która przez cały czas trzymała mnie w napięciu. Nigdy w życiu nie doświadczyłem tyłu emocji czytając jedna książkę i myślę, że nie każdy mógł tego doświadczyć bo do takich książek trzeba mieć serce wojownika które doświadczając kolejnych przygód niestrudzonych przyjaciół zaczyna przyspieszać.
Nie mogę pojąć jak można wyzywać te książkę, mówiąc że jest...

+60/2021 (A) - tom I, cz. 1/2
+61/2021 (A) - tom I, cz. 2/2

+60/2021 (A) - tom I, cz. 1/2
+61/2021 (A) - tom I, cz. 2/2

Źli Kozacy, dobrzy Polacy. Jak mnie denerwowało to czarno-białe przedstawienie stron. I ten Skrzetulski bez skazy a Bohun pełen emocji, ale raczej jako ten zły. Pomysł dobry, ale patrząc z dzisiejszego punktu widzenia – wykonanie już nie bardzo. Rzadki przypadek gdy kobieta wybiera dobrego, nudnego faceta a nie szalonego przystojniaka.

Źli Kozacy, dobrzy Polacy. Jak mnie denerwowało to czarno-białe przedstawienie stron. I ten Skrzetulski bez skazy a Bohun pełen emocji, ale raczej jako ten zły. Pomysł dobry, ale patrząc z dzisiejszego punktu widzenia – wykonanie już nie bardzo. Rzadki przypadek gdy kobieta wybiera dobrego, nudnego faceta a nie szalonego przystojniaka.

Sienkiewicz był dla mnie zawsze tym pisarzem, którego lektury w czasach szkolnych wywoływały u mnie cieple uczucia. "W pustyni i w puszczy" czy "Krzyżaków" wspominam z przyjemnością. Język mistrza jest prosty, a książki pisane jak współczesne bestsellery. "Quo Vadis" to w końcu jedna z książek mojego życia. Tym bardziej więc bez złych przeczuć, zabrałam się za pierwszy tom trylogii. I bardzo się zaskoczyłam. Ale po kolei. Po pierwsze, jak zwykle nie wyszedł wątek miłosny. Oj nie ma szczęścia Sienkiewicz do postaci kobiecych i ich amantów, oj nie ma. Heleną, którą co rusz ratowano z opresji, jedyne na co mogła się zdobyć przez całą książkę, przerzucana jak bezwolny toboł z miejsca miejsce, to głośne modlitwy i lamenty. Natomiast Skrzetuski mial być takim wzorem cnót wszelakich, że aż stał się przerysowany. Postać tak krystaliczna, tak posągowa i tak drętwa, że nie dało się go polubić. Zwyczajnie przeszarżował Sienkiewicz. Skrzetuski jest równie bezwolny, co Heleną - jęczał i zawodził całą książkę, aż mu w końcu kompani uratowali i przywieźli miłość życia widzaną wcześniej raptem dwa razy. Bo, jak to u Sienkiewicza, do ogromnej miłości aż po grób i na zabój wystarczyło jedno spojrzenie. I tyle. Do tego jednak już się u Sienkiewicza przyzwyczaiłam.

Zdziwił mnie natomiast mocno nacjonalistyczny wydźwięk książki. Nieścisłości historyczne pominę, bo Sienkiewicz nigdy nie był dobrym materiałem do nauki historii. Książka została napisana ku pokrzepieniu serc Polaków w trudnych czasach. I może w tych trudnych czasach pokrzepiało, że mimo wewnętrznych waśni, w razie czego, potrafimy na chwilę stać się jednym narodem. No właśnie. Na chwilę. Bohaterowie książki pogardliwe traktują Litwinów, Żydów, przedstawicieli innych nacji, religii i klas społecznych niższych niż szlachta. Kozacy nie walczą tutaj o swoje prawa, tylko są zakałą niszczącą kraj. Sienkiewicz romantyzuje wady naszego narodu takie jak pogarda dla niższego stanu, prywata, warcholstwo, pieniactwo i przeczucie o przeznaczeniu naszego narodu do wyższych celów. A przecież to one niejednokrotnie doprowadziły nasz kraj do upadku. Gdzie więc tutaj pokrzepienie? W czasach wojny może i owszem, ale w czasie pokoju, to raczej smutna konkluzja, że jednoczyć potrafimy się tylko gdy wróg już cały nasz kraj przewrócił do góry nogami.

Ale żeby nie było tak do końca źle, to nie uważam, że "Ogniem i Mieczem" to książka zła. Opój Zagłoba, waleczny Wołodyjowski i sprytny Rzędzian to naprawdę ciekawe i barwne postacie, a książka to kawał świetnie napisanej przygodówki. Momentami jedynie nudziły natchnione opisy bitew i krystalicznych Polaków. Prawdziwą jednak perełką książki jest dla mnie Bohun. Postać na wskroś ludzka, tragiczna i wielowymiarowa. Jego pretensje były dla mnie logiczne i słuszne. Może nieco za bardzo mu weszła miłość do kniaziówny, ale cóż, 'gorąca krew kozacza i gorące serce'.

Sandra

Sienkiewicz był dla mnie zawsze tym pisarzem, którego lektury w czasach szkolnych wywoływały u mnie cieple uczucia. "W pustyni i w puszczy" czy "Krzyżaków" wspominam z przyjemnością. Język mistrza jest prosty, a książki pisane jak współczesne bestsellery. "Quo Vadis" to w końcu jedna z książek mojego życia. Tym bardziej więc bez złych przeczuć, zabrałam się za pierwszy tom...

Skrzetuski -----> https://pl.wikipedia.org/wiki/Mary_Sue
Fabuła -------> https://pl.wikipedia.org/wiki/Schemat
Gdybym mógł/mogła (a co myślałeś że poznasz moją płeć), to dałbym/dałabym ocenę na minusie. Najlepiej -76021.7 żeby ocena tego czegoś była równa 0/10.

Skrzetuski -----> https://pl.wikipedia.org/wiki/Mary_Sue
Fabuła -------> https://pl.wikipedia.org/wiki/Schemat
Gdybym mógł/mogła (a co myślałeś że poznasz moją płeć), to dałbym/dałabym ocenę na minusie. Najlepiej -76021.7 żeby ocena tego czegoś była równa 0/10.

6,5/10
Powieść "Ogniem i mieczem" otwiera słynną i kontrowersyjną "Trylogię", w Polsce istny popkulturowy fenomen odkąd w 1883 zaczęła być wydawana w odcinkach w warszawskiej gazecie. Do dziś "Trylogia" budzi skrajne odczucia wśród Polaków. Negatywne opinie zwykle wynikają z uprzedzenia, jakiego polscy uczniowie wynoszą w szkole do lektur (a Sienkiewicz pojawia się w programie zdecydowanie za szybko), ale zarzuty dotyczą także promowanego przez dzieła tego pisarza typowego hurrapatriotyzmu. Lubię powieści historyczne, a "Trylogia" jest sercem polskich przedstawicieli tego gatunku, postanowiłem więc w końcu zmierzyć się na poważnie z "Ogniem i mieczem", które próbowałem na własną rękę przeczytać w wieku szkolnym i wówczas niestety poległem.

Moja czytelnicza determinacja by nie porzucać a także świadomość, że znajomość tej powieści może przydać mi się na egzaminie z pozytywizmu, sprawiła że przeczytałem całość w zaledwie kilka dni bez większych problemów. Ale nie tylko to trzymało mnie przy lekturze, bo bawiłem się przecież całkiem nieźle, choć w tej recenzji zarzucę "Ogniem i mieczem" całkiem sporą liczbę wad. Zacznę jednak od tła historycznego. Realia zostały bardzo dobrze odwzorowane przez Sienkiewicza. Wynika to nie tylko z umiejętnego splecenia fikcji z historią, ale też archaizacji i stylizacji języka (w tym także narracji), by odpowiadał on czasom, w których toczy się akcja powieści. Przez to bardzo łatwo zapomnieć, że ma się do czynienia jedynie z powieścią, artystycznym wyobrażeniem Sienkiewicza na temat państwa Sarmatów u szczytu potęgi. Łatwo więc wsiąknąć w świat polskiej szlachty i kresów Rzeczpospolitej. Na moje uznanie zasługują zwłaszcza opisy prowadzenia działań wojennych (choć opisy samych starć raczej nużyły z powodu ich chaotyczności), które najbardziej zainteresowały mnie przy czytaniu pierwszej części "Trylogii". Na pochwałę zasługuje także nie stronienie przez Sienkiewicza od obrazowych opisów przemocy i okrucieństwa, wraz z popełnianiem zbrodni na ludności cywilnej i posłach (choć te będące sprawką Polaków są przez autora rozgrzeszane). W tej kwestii spodziewałem się raczej ciągłego romantyzowania wojny.

Niestety na tym kończą się zalety "Ogniem i mieczem", bo od strony fabularnej powieść jest niezwykle słaba. Zaczyna się całkiem ciekawie, ale już szybko okazuje się że została ona osnuta wokół wyświechtanego motywu "damy w opałach". Postaci są w większości słabo zarysowane, co nie pomaga urozmaicić nieciekawej fabuły - szczytem jest totalnie pozbawiona jakiegokolwiek charakteru Helena, która poza epizodem u boku Zagłoby nie robi nic. Śmiechu warty jest sam fakt, że większość "roboty" w wątku miłosnym zostaje wykonana przez polskich trzech muszkieterów, czyli Atosa (Podbipiętę), Portosa (Zagłobę) i Aramisa (Wołodyjowskiego), którzy przez pół powieści zajmują się poszukiwaniami Heleny, podczas gdy d'Artagnan (Skrzetuski) bawi się w patriotę na służbie u kapitana Treville'a (Wiśniowieckiego). No cóż, widać że w "Ogniem i mieczem" Sienkiewiczowi najbardziej zależało na podkreśleniu wymowy patriotycznej, której istotą według pisarza jest dbanie o interes wspólny a nie "prywatę", jak bywają określone poszukiwania Heleny przez księdza Muchowieckiego. Postać Bohuna jest miłym urozmaiceniem na tle bezpłciowej Heleny, wyidealizowanego Skrzetuskiego i niezbyt rozgarniętych muszkieterów.

Wszyscy wiemy, że Sienkiewicz pisał “ku pokrzepieniu serc”, czyli w celu pokazania Polakom pod zaborami, że naród dzięki solidarności potrafił w trudnych chwilach nie tylko przetrwać ale pokonać nawet największe zagrożenie. Próba wywołania w czytelnikach pozytywnych odczuć z nadzieją na odzyskanie dawnej chwały Rzeczpospolitej wymagała oczywiście pewnych przekłamań w ramach fikcji literackiej. Mity stworzone przez Sienkiewicza w dobrej wierze są niestety wciąż obecne w świadomości Polaków. Choć same wydarzenia w powieści na ogół zgadzają się z faktami historycznymi, a nawet losy fikcyjnych postaci są bardzo prowadopodobne, to Sienkiewicz przede wszystkim prezentuje czarno-biały obraz powstania Chmielnickiego. W skrócie: Kozacy są przedstawieni jako pijana dzicz ogarnięta chęcią zemsty na Polakach, a ataman Chmielnicki jest właśnie zwykłym egoistą, który rozdmuchał wojnę na Ukrainie z powodu "prywaty". Sienkiewicz ponadto księciu Wiśnowieckiemu, znanemu z warchołstwa i właśnie dbania o własny interes, przypisuje wzniosłą miłość do ojczyzny. W zasadzie jest to obraz całkowicie odwrotny od tego, jaki przedstawiają zawodowi historycy.

Jednak nie winię i nie krytykuję Sienkiewicza za to, że pisał w czasach gdy Polakom potrzebna była tego typu literatura, a dostęp do rzetelnych źródeł historycznych był utrudniony, a opracowania wybitnych historyków jeszcze nie zostały wówczas napisane. Krytykuję go za to, że w wypadku "Ogniem i mieczem" był jedynie naśladowcą Waltera Scotta oraz Alexandre'a Dumasa. Skojarzenia z "Trzema muszkieterami" (skądinąd będącymi o wiele lepszą i wciąż świeżą powieścią). Niemniej, bawiłem się całkiem nieźle, niektóre elementy humorystyczne wywołały u mnie szczery uśmiech (nie zawsze politowania), a mimo bzdurnej fabuły całkiem przyjemnie się nią śledziło. Z tych powodów daleki jestem od większego krytycyzmu, ale to wciąż literatura czystko rozrywkowa dość niskich lotów.

6,5/10
Powieść "Ogniem i mieczem" otwiera słynną i kontrowersyjną "Trylogię", w Polsce istny popkulturowy fenomen odkąd w 1883 zaczęła być wydawana w odcinkach w warszawskiej gazecie. Do dziś "Trylogia" budzi skrajne odczucia wśród Polaków. Negatywne opinie zwykle wynikają z uprzedzenia, jakiego polscy uczniowie wynoszą w szkole do lektur (a Sienkiewicz pojawia się w...

W nowym roku zacząłem od grubych książek. W ogóle to ja uwielbiam wszystko co napisał Sienkiewicz. 10/10 nie ma co recenzować, to trzeba czytać.

W nowym roku zacząłem od grubych książek. W ogóle to ja uwielbiam wszystko co napisał Sienkiewicz. 10/10 nie ma co recenzować, to trzeba czytać.