Elegia renesansowa, podobnie zresztą jak literatura nowołacińska w ogóle, nie jest zbyt dobrze znana w Polsce. Bodaj czy nie bardziej od bariery językowej odstręcza od niej przekonanie o braku oryginalności, czy jej epigońskim wobec elegików antycznych charakterze. Monografia Grażyny Urban-Godziek częściowo wypełnia lukę w opracowaniu tej problematyki, acz w moim odczuciu trochę jej zabrakło, by stworzyć w miarę pełny obraz gatunku na gruncie polskim i europejskim.

Autorka w swojej pracy podjęła się zajęcia bardzo ambitnego, bowiem postanowiła nie tylko przedstawić elegię renesansową, ale też ukazać antyczne początki tego gatunku oraz zarys dotyczącej go myśli genologicznej. Z tego też względu pierwsza część pracy ukazuje greckie i rzymskie korzenie elegii humanistycznej, druga zaś poświęconą jej refleksję genologiczną. Zapewne dla osób niebędących filologami klasycznymi wprowadzenie to będzie interesujące, ale dla tych czytelników, którym lepiej znana jest tradycja antyczna, ma ono bardzo ogólny i odtwórczy charakter. Niewątpliwie wprowadzenie to jest potrzebne, ale oceniam je jedynie jako poprawne, nie wyżej.

Oczywiście lepiej wypada część trzecia poświęcona stricte elegii renesansowej. Grażyna Urban-Godziek omawia tutaj różne jej podtypy oparte o trzy tematyczne wątki elegijne znane z literatury antycznej (najlepiej oczywiście z Owidiusza): amores, tristia, heroides. Szczególną zaletą tej książki jest to, że Autorka ukazuje bogate tło, na jakim wykwitła polska elegia renesansowa reprezentowana przez Janickiego i Kochanowskiego. Dobrze jest ujrzeć ich utwory w kontekście do jakiego należą. Praca ta pokazuje dobrze pewne aspekty dręczącego humanistów problemu imitacji (szerzej pisała o tym w swej monografii "Naśladowanie i twórczość" A. Fulińska).

Myślę, że najbardziej praca ta spodoba się polonistom, którzy nie mają zbyt wiele kontaktu z łacińską twórczością autorów staropolskich, a którzy chcieliby ponadto poznać trochę tradycję antycznej elegii. Dla filologa klasycznego "Elegia renesansowa..." będzie pewnie mniej interesująca, zwłaszcza w swej partii początkowej. Z pewnością jednak i obu tym grupom, a także "zwykłym" miłośnikom literatury spodoba się zamieszczony na końcu aneks z przekładami kilkunastu przykładów renesansowej elegii spolszczonych przez Elwirę Buszkiewicz. Mimo pewnych braków (dużo literówek, a do tego dwója z łaciny za sformułowanie "magistra amoris coniugali"!) praca jest na pewno wartościowa i cieszę się, że miałem okazję natknąć się na tę pozycję.

Tomasz Babnis

Elegia renesansowa, podobnie zresztą jak literatura nowołacińska w ogóle, nie jest zbyt dobrze znana w Polsce. Bodaj czy nie bardziej od bariery językowej odstręcza od niej przekonanie o braku oryginalności, czy jej epigońskim wobec elegików antycznych charakterze. Monografia Grażyny Urban-Godziek częściowo wypełnia lukę w opracowaniu tej problematyki, acz w moim odczuciu...