Faszyzmy łacińskie. Sen o rewolucji innej niż w Rosji i w Niemczech

Zaskakująco dobra praca. Piszę zaskakująco, bo o Wielomskim jako historyku idei mam niewysokie mniemanie: za dużo spekulacji, dowolnych zestawień, popisów erudycyjnych bez specjalnego związku, braku dyscypliny intelektualnej. W każdym razie tak pisze, kiedy może sobie pofolgować.

Natomiast gdy jest ograniczony, np. formatem średniej wielkości eseju, potrafi być w miarę rzeczowy i mniej chaotyczny. Tak jest z tekstami tutaj, będącymi zresztą przedrukami wcześniejszych artykułów z lat 2000-2010.

Książka dotyczy ruchów parafaszystowskich w krajach romańskich, które to ruchy nigdy nie sięgnęły po władzę. Na ogół marginalnych, choć w przypadku niektórych (np. Ledesma Ramos) mających swój ciąg dalszy już w innym wcieleniu.

Temat stworzony dla Wielomskiego, w którym wypada znacznie lepiej niż np. pisząc o frankiźmie. Bo ten ostatni był faktem, ustrojem który przetrwał 40 lat, a w opisywaniu faktów Wielomski nie jest zbyt mocny. Natomiast ruchy o których tu pisze były bardziej zjawiskiem intelektualnym niż politycznym; analizując programy, teksty dziennikarskie, manifesty itp. Wielomski jest w swoim żywiole.

Osobiście jednaj wolałbym przeczytać nie o faszyzmach czwartorzędnych, jak te opisane tutaj, ale o trzeciorzędnych (czechosłowacki, szwedzki, szwajcarski, holenderski) albo i drugorzędnych (belgijski, fiński, węgierski, rumuński). To były ugrupowania, które zmaterializowały się w pewnym okresie jako byty polityczne, uczestniczyły w wyborach, toczyły realną walkę polityczną.

W książce trafiają się błędy rzeczowe, np. Wielomski przypisał Corradiniemu autorstwo sztuki „Królestwo” (s. 117); w rzeczywistości był założycielem pisma o takim tytule. Co najmniej dyskusyjne są również niektóre tezy, w których poziom uproszczenia jest de facto na pograniczu błędu, np. że faszyzm włoski początkowo wolny był od rasizmu (ss. 115-116); w rzeczywistości w faszyźmie włoskim funkcjonowali (a nawet byli w nadreprezentracji) Żydzi, ale również zaciekli antysemici (Farinacci). Denerwującym mankamentem jest brak indeksu i bibliografii.

Zaskakująco dobra praca. Piszę zaskakująco, bo o Wielomskim jako historyku idei mam niewysokie mniemanie: za dużo spekulacji, dowolnych zestawień, popisów erudycyjnych bez specjalnego związku, braku dyscypliny intelektualnej. W każdym razie tak pisze, kiedy może sobie pofolgować.

Natomiast gdy jest ograniczony, np. formatem średniej wielkości eseju, potrafi być w miarę...

Celem „Faszyzmów łacińskich” było zaprezentowanie myśli tych faszyzmów, którym nie udało się przejąć władzy w swoich krajach, a jak możemy przeczytać we „Wstępie”, to właśnie ich myśli były bardziej rozwinięte i zaawansowane intelektualnie aniżeli faszyzmu włoskiego czy nazizmu niemieckiego. A że akurat te opisane marginalne faszyzmy pochodzą z krajów romańskich, określono je mianem łacińskich.

Książka składa się z 7 rozdziałów(-artykułów) ustrukturyzowanych w podrozdziały. Poprzedzone zostały dwustronicowym „Wstępem” zarysowującym idee zbioru, a na końcu umieszczono wykaz bibliograficzny pierwotnych artykułów naukowych autora wykorzystanych tu jako rozdziały, oraz spis treści. Z 7 rozdziałów 3 dotyczą faszyzmów francuskich (La Faisceau Georgesa Valoisa; Młoda Prawica/narodowy radykalizm; faszyzm europejski Roberta Brasillacha),2 hiszpańskich (myśl Ramiro Ledesmy Ramosa; „faszyzm kleszy” Perdra Laína Entralgo),1 portugalskiego (faszyzm Francisco Rolão Preto a salazaryzm) i 1 włoskiego (rasizm i „superfaszyzm” Juliusa Evoli). Przypisy, z numeracją ciągłą dla całego zbioru, zostały umieszczone u dołu stron. Niestety nie zawarto wykazu bibliograficznego cytowanych pozycji.

To moja druga przeczytana książka prof. A. Wielomskiego (pierwsza „Konserwatyzm. Główne idee, nurty i postacie” [vide moją recenzje na lubimyczytać.pl]; obie są zbiorem opublikowanych wcześniej artykułów naukowych powiązanych ze sobą tematycznie),wiedziałem więc czego się spodziewać. Mianowicie, dobrego merytorycznego opracowania tematów, aparatu naukowego (przypisy źródłowe itd.),ciekawego i nienużącego stylu; ale niestety także złej redakcji i korekty tekstu głównego i przypisów (a za to winić należy chyba bardziej wydawnictwa niż autora). W tym przypadku doszły jeszcze błędy drukarskie w egzemplarzu, który czytałem - 4 strony trzeciego rozdziału nie zostały wydrukowane (ten artykuł jest dostępny online, więc doczytałem brakujące fragmenty). W trakcie lektury trzeba być więc cierpliwym i wyrozumiałym.

Choć ta pozycja nie jest grubą monografią poświęconą faszyzmowi, to na podstawie różnych myśli faszystowskich, które ten zbiór prezentuje, można zrozumieć istotę faszyzmu, pojąć czego pragnęli międzywojenni faszyści i dlaczego właśnie tego. Jeśli więc, np. ktoś próbuje wyrobić sobie opinie w kwestii prawicowości i lewicowości faszyzmu, lub podziela symplicystyczne przekonanie (niestety chyba dość popularne),że faszyzm jest po prostu przesuniętym skrajnie w prawo konserwatyzmem, tradycjonalizmem lub nacjonalizmem, to mogę mu szczerze polecić tę książkę.

Celem „Faszyzmów łacińskich” było zaprezentowanie myśli tych faszyzmów, którym nie udało się przejąć władzy w swoich krajach, a jak możemy przeczytać we „Wstępie”, to właśnie ich myśli były bardziej rozwinięte i zaawansowane intelektualnie aniżeli faszyzmu włoskiego czy nazizmu niemieckiego. A że akurat te opisane marginalne faszyzmy pochodzą z krajów romańskich, określono...

Mnie niestety książka Pana Wielomskiego bardzo rozczarowała. Po opinii 8/10 spodziewałam się naprawdę dobrego opracowania tematu. Niestety poszczególne rozdziały, mające po około 40 stron, zawierają masę powtórzeń, a zamiast konkretnej charakterystyki postaci i reprezentowanych przez nią poglądów, czytelnik dostaje masło maślane.
Drugim poważnym mankamentem, już nie od strony treści, ale edycji tekstu, jest masa błędów. Czytając, ma się wrażenie, że książka nie była redagowana przed drukiem, masa literówek, niekonsekwencja w stosowaniu cudzysłowu i kursywy, używanych nieraz jednocześnie(!),a także przeskoki z czasu przeszłego do teraźniejszego w ramach jednej narracji, często jednego zdania... są to elementy tak rażące, że ciężko choćby ze względu na to dobrnąć do końca tej niewielkiej w gruncie rzeczy książki.

Mnie niestety książka Pana Wielomskiego bardzo rozczarowała. Po opinii 8/10 spodziewałam się naprawdę dobrego opracowania tematu. Niestety poszczególne rozdziały, mające po około 40 stron, zawierają masę powtórzeń, a zamiast konkretnej charakterystyki postaci i reprezentowanych przez nią poglądów, czytelnik dostaje masło maślane.
Drugim poważnym mankamentem, już nie od...

Zgodnie z wstępem książka przedstawia nie tylko specyfikę faszyzmów łacińskich, ale tzw. "faszyzmów marginalnych", czyli radykalnych ideologii narodowo-socjalnych, które nigdy nie zdobyły poważnego poparcia w krajach swojego powstania.

I to jest właśnie urok tej publikacji. W jasno rozpisanych rozdziałach poznajemy kilka interesujących postaci o zróżnicowanych ideologiach z Francji, Włoch, Hiszpanii i Portugalii. Wszyscy są faszystami, ale poprzez ich ojczyzny oraz mentorów ich poszczególne poglądy mogą się różnić. Idealizm, romantyzm, walka, przemoc to naczelne hasła wspomnianych intelektualistów. Mimo że ich praca nie zgromadziła masowego ruchu jakiego się spodziewali, to tworzona publicystyka na stałe zapisała się w historii "trzeciej drogi" łacińskich nacjonalizmów.

Książka zdecydowanie godna polecenia, aby poznać te marginalne postacie i głębiej zainteresować ich życiorysem.

Zgodnie z wstępem książka przedstawia nie tylko specyfikę faszyzmów łacińskich, ale tzw. "faszyzmów marginalnych", czyli radykalnych ideologii narodowo-socjalnych, które nigdy nie zdobyły poważnego poparcia w krajach swojego powstania.

I to jest właśnie urok tej publikacji. W jasno rozpisanych rozdziałach poznajemy kilka interesujących postaci o zróżnicowanych ideologiach...

Interesujące przedstawienie genezy, charakterystyki oraz dynamiki ruchów narodowo-rewolucyjnych oraz faszystowskich w krajach romańskich. Autor w sposób bardzo dokładny opisuje najważniejsze postacie oraz doktryny poszczególnych ugrupowań.

Interesujące przedstawienie genezy, charakterystyki oraz dynamiki ruchów narodowo-rewolucyjnych oraz faszystowskich w krajach romańskich. Autor w sposób bardzo dokładny opisuje najważniejsze postacie oraz doktryny poszczególnych ugrupowań.