Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Trudno nazwać twórczość Hanny Malewskiej zapomnianą, trudno też upierać się przy tym, że jej powieści święcą wydawnicze tryumfy. Nie miała szczęścia znaleźć się na liście lektur szkolnych (jak Zofia Kossak),nikt nie wpadł też na pomysł wznowienia jej twórczości (jak to miało miejsce w przypadku Gołubiewa). Nie da się jednak ukryć, że takie powieści jak “Przemija postać świata” czy “Kamienia wołać będą” to perełki pośród powieści historycznych. Kim zatem była ich autorka? Anna Głąb próbuje odpowiedzieć na to pytanie w biografii zatytułowanej “Ostryga i łaska”. Nie było to zadanie proste (Malewska nie była bohaterką skandali, nie mówiło się o jej życiu osobistym, nie gościła na pierwszych stronach gazet),ale muszę przyznać, że lektura była satysfakcjonująca. Wprawdzie pozostało wrażenie przeładowania biografii próbami streszczenia publicystyki bohaterki, ale fragmenty “obyczajowe” bronią się same. Czy to zasługa biografistki czy jej bohaterki trudno mi jednoznacznie stwierdzić, nie ma to jednak aż tak takiego znaczenia. Śledząc losy Hanny Malewskiej śledzimy najnowszą historię Polski. Chciałoby się powiedzieć też: “typowe losy polskiej inteligencji”, ale typowe one nie były. Skromna, nieco wycofana, intelektualistka, katoliczka, zafascynowana tak przeszłością jak i nowoczesnością, o żelaznych zasadach moralnych - zdaje się błyszczeć na tle epoki niczym diament. Prawie, że święta…