Jesteśmy społecznością, która kocha książki

"Wojna nie ma w sobie nic z człowieka" - taka myśl, będąca parafrazą tytułu książki S. Aleksijewicz, nasunęła mi się po przeczytaniu wspomnień z oblężonego Leningradu. To bardzo wstrząsająca książka, na którą składają się przede wszystkim autentyczne relacje osób uwięzionych w zablokowanym mieście. Czytelnik ma okazję poznać pamiętniki naukowca i piętnastoletniego chłopaka oraz spisane już po wojnie wspomnienia młodej matki dwójki dzieci. Relacje początkowo skupiają się na w miarę normalnym życiu (jeśli można za takie uznać mieszkanie w niemal codziennie bombardowanym mieście),potem stopniowo porażają opisami degrengolady, zimna i głodu - dwóch największych wrogów cywilnej ludności. Sporo jest we wszystkich wspomnieniach przykładów drastycznych i bolesnych wydarzeń, największe wrażenie robią jednak chyba opisy zatracania ludzkich odruchów, gdy walka o okruchy chleba lub zastygłe krople tłuszczu sprowadza człowieka do poziomu zwierzęcia walczącego instynktownie o przetrwanie. Fragmenty pamiętników i wywiadów z bohaterami przeplatane są odautorskimi komentarzami, z których większość dotyczy działań wojennych i polityki Związku Radzieckiego. Całość ilustrują zdjęcia pokazujące codzienne życie w Leningradzie na przestrzeni ponad dwóch lat blokady. Są wśród nich wstrząsające fotografie osób umierających z głodu, wycieńczonych i beznadziejnie zrezygnowanych. Czyta się tę książkę z zainteresowaniem, ale i z ogromnymi emocjami, gdyż trudno przejść obojętnie obok ogromu ludzkiego cierpienia, zwłaszcza, gdy ofiarami wojny stają się ludzie zupełnie bezbronni i bezradni.