Paweł Łysek

Paweł Lysek, pisarz i etnograf polski, urodził się w Jaworzynce w r. 1914. W latach 1935-39 studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim. Aresztowany na Śląsku przez Gestapo, zbiegi przez Słowację na Węgry, po czym dostał się do wojska polskiego we Francji i w Wielkiej Brytanii, gdzie został skierowany na studia do Birmingham. Skończył też kurs pedagogiczny w Londynie. Prowadził wykłady na kursie gimnazjalnym i dla pracowników o- światowych. W roku 1949 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie po studiach na uniwersytecie w Kent, Ohio, uzyskał w ciągu półtora roku trzy dyplomy uniwersyteckie. Od r. 1952 jest członkiem Fakultetu Miejskiego Uniwersytetu Nowego Jorku (Queens College), gdzie pracuje w charakterze zawodowego bibliotekarza i wykładowcy. Prowadzi też wykłady na Polskim Uniwersytecie Ludowym w Nowym Jorku. Członek amerykańskiego Pen Clubu. Laureat Nagrody Fundacji im. Kościelskich (1975). W swych powieściach utrwalił ginący świat kultury górali beskidzkich. Zmarł w Huntington, Nowy Jork (USA).

W r. 1960 wyszedł pamiętnik Pawła Łyska pt. „Z Istebnej w świat”, a w r. 1965 druga część pt. „Poszło na marne”. Krytyka literacka przyjęła oba tomy bardzo życzliwie. Później ukazały się powieści: „Przy granicy” (1966), „Twarde żywobycie Jury Odcesty” (1970), „Marynka, cera gajdosza. Powieść obyczajowa znad obu brzegów Olzy” (1973) i „Jano i jego zbójnicy kamraci” (1977). Jest też Łysek autorem licznych nowel, opowiadań i szkiców, ogłaszanych w czasopismach emigracyjnych. Paweł Lysek jest również autorem dwu prac naukowych, napisanych w języku angielskim, pt. „Polish Libraries Before, During and After World War II” i „New Polish-German Border”.