Józef Bielawski

Muzułmanie dzielą świat na dar al-islam oraz dar al-harb. Dar al-islam to w istocie obszar, na którym obowiązuje muzułmańskie prawo. Rzeczywiście można więc powiedzieć, że islam jest par excellence religią prawa. W tej książce J. Bielawski przedstawił początki islamu, jego ekspansję, dzieje państw muzułmańskich oraz muzułmańskiego prawa. Trzeba przyznać, że rys historyczny, w którym Autor opowiada o kalifatach, potem zaś o różnych innych państwach, jest dość zwięzły i jeśli ktoś nie jest w tej tematyce zorientowany, odniesie wrażenie, że zawarte tam zostały tylko daty, imiona i nazwy geograficzne. Moim zdaniem najlepsze są rozdziały V-VIII, w których głównym tematem jest zarys dziejów prawa muzułmańskiego. Prawa i nauk prawnych, bo oba te elementy należy jednak rozpatrywać oddzielnie. Zresztą nacisk na zagadnienia prawne cechuje też rozdziały o historii poszczególnych państw. Ma to pewnie związek z faktem, że Bielawski ukończył jeszcze przed wojną studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Poza problemami historycznymi i prawnymi nie porusza w tej pracy Autor innych zagadnień. Trzeba też zaznaczyć, że najpóźniejsze opisywane wydarzenia i procesy mają miejsce w latach 70. i siłą rzeczy Autor nie pisze w ogóle o różnych zagadnieniach, które współcześnie tak mocno kojarzą się z islamem. Aktualność "Islamu, religii państwa i prawa" jest więc przez upływ czasu znacznie ograniczona i moim zdaniem praca ta przegrywa w starciu z "Podstawowymi wiadomościami o islamie" J. Daneckiego. Danecki, nota bene uczeń Bielawskiego, przedstawił w swoim podręczniku więcej zagadnień, a poza tym doprowadził swą narrację do ostatnich lat. Myślę, że szukanie odpowiedzi na aktualne pytania o islam w oparciu o książkę Bielawskiego, może się okazać zadaniem trudnym. Chyba że kogoś interesują muzułmańskie szkoły prawne (tak było akurat w moim przypadku),to lepiej sięgnąć i do tej starszej publikacji. Tomasz Babnis