Najnowsze artykuły
Popularne wyszukiwania
Polecamy
Patronat LC
Patronat LC- Patronat LC
- Wszystkie
- Książki
- Czasopisma
Mitologia Greków Karl Kerényi 
Autor podszedł do tematu greckiej mitologii w sposób dość oryginalny pod względem narracyjnym. Książka stylizowana jest na opowieść, którą stary Grek opowiada swojemu audytorium (Kérenyi przyznaje, że opiera się na pewnej rzeczywistej historii z XIX wieku). To najbardziej oryginalny element "Mitologii Greków". Cenne jest na pewno w tej książce podanie licznych przypisów, dzięki którym czytelnik może się dowiedzieć, którą wersję mitu znamy dzięki danemu pisarzowi starożytnemu. Więcej tu szczegółowego opowiadania niż interpretacji. Ta ostatnia pojawia się w wersji raczej szczątkowej i oparta jest głównie o etymologie (miejscami chyba podejrzane). Od Parandowskiego i Kubiaka lepsza pod względem dokładności, od Gravesa lepsza, bo Kérenyi nie szuka wszędzie i za wszelką cenę Wielkiej Bogini (co nie znaczy, że jej w ogóle nie dostrzega). Książka napisana spokojnie i fachowo. Dobra lektura, tym bardziej że napisał ją znawca religii greckiej.
Tomasz Babnis
Misteria Kabirów. Prometeusz Karl Kerényi 
Karl Kerenyi w tej niewielkiej objętościowo książce wykonał wielką (aż nasuwa się słowo "tytaniczną") pracę, jaką jest analiza mitów, antycznych i nowożytnych tekstów literackich oraz źródeł archeologicznych odnoszących się do postaci Kabirów oraz Prometeusza. Jego detektywistyczne wręcz dociekania i ekwilibrystycznie wyciągane wnioski przybliżają współczesnym odbiorcom zrozumienie postaci będących pośrednikami między bogami, tytanami i ludźmi. Podczas gdy Prometeusz jest jednym z najbardziej znanych bohaterów mitycznych, Kabirowie jawią się jako wyjątkowo tajemnicze istoty. Łatwo można ich przeoczyć przy pobieżnej lekturze mitologii.
Wspólne cechy Kabirów i Prometeusza w interpretacji Kerenyi'ego wydają się bardzo wiarygodne i logiczne. Zdumiewa natomiast bogactwo rozmaitych mitów, kultów i tradycji, które można z historiami tych bóstw czy też praistot ludzkich powiązać. Przeplatają się z nimi dzieje konfliktów, od tytanomachii aż po wojnę trojańską, mity o prapoczątkach stworzenia, opowieści lunarne, solarne i chtoniczne. Oprócz mitów zdecydowanie skupionych na postaciach męskich autor udowadnia jak wiele wspólnego zarówno Kabirowie jak i Prometeusz mieli z bóstwami żeńskimi: Demeter, Persefoną, Herą, Gają, Tetydą, Temidą czy Io.
Opracowanie węgierskiego mitoznawcy nie jest lekturą łatwą w odbiorze, gdyż pełne jest typowo filologicznych wywodów, etymologia nazw poddawana jest bardzo szczegółowej analizie i występuje w wielu wersjach, również tych, które niejako muszą być wykluczone aby inne zostały przyjęte za prawdziwe. Autor - można przypuszczać - oddaje swoją książkę w ręce czytelnika mającego już solidne podstawy wiedzy o mitach, kulturze i języku starożytnej Grecji oraz krain sąsiednich. Dla mniej wyrobionego odbiorcy lektura może wydać się nużąca i, tak jak było to (szczerze przyznaję) w moim przypadku wymagająca dużego skupienia i analizowania przypisów, które również nie objaśniają zbyt wiele, jako że większość z nich stanowią odsyłacze do pozostałych opracowań Kerenyi'ego czy też dzieł innych autorów. Niemniej jednak lektura niniejszego opracowania poszerza horyzonty odbioru dzieł kultury starożytnej i zachęca do dalszego wgłębiania się w znaczenia mitów, pieśni i dramatów antycznych. Tam każde zdanie, nawet z pozoru niezrozumiałe, ma głęboki sens, nic nie zostało napisane przypadkowo.
