Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Autorka to Iranka pisząca po francusku. Wraz z rodzicami wyjechała z Teheranu do Paryża w 1987 roku, mając 7 lat. Tytuł wyjaśnia przyczynę ich ucieczki z kraju – ojciec i matka Maryam byli komunistami, którzy w republice islamskiej byli nieustannie zagrożeni więzieniem i torturami. Zaś lalki, jak i inne zabawki musiała oddawać, aby nie przyzwyczajać się do własności. Niestety autorka nie wyjaśnia, dlaczego jej rodzice nie pojechali do ZSRR, a do kapitalistycznej Francji. W każdym razie w chwilą wyjazdu lalki i Marks schodzą na daleki plan. Książkę trudno zaszufladkować. W zasadzie proza wspomnieniowa, ale nie pisana ani chronologicznie, ani problemowo. Czasami w pierwszej, czasami w drugiej, a czasami w trzeciej osobie. Od czasu do czasu przetykana perską poezją (m.in. Omara Chajjama, wspomnianego w czytanym równolegle „Krzyżu południa” Krzysztonia) lub fantastycznymi wizjami. Niekiedy aspirująca do beznamiętnego opisu, a niekiedy bardzo osobista i emocjonalna. Czytelnikowi pozostaną w pamięci wizje terroru i tortur irańskiej teokracji, zakwefione kobiety i samotność uchodźców w obcym kraju, z obcym językiem, szkołą, kuchnią i ludźmi. Największe wrażenie robi rozdział o identyfikacji autorki. Nie akceptowanej jako Francuzka we Francji i jako Iranka we Francji, podobnie jak i w kraju urodzenia. Dla obserwatora z zewnątrz dwa języki i dwie kultury są dla niej darem i jej przewagą. Ale to nie był autorki wybór i takie rozwarcie między dwoma kulturami było dla niej źródłem cierpień i stresu, a nie sukcesu czy powodzenia społecznego wśród Francuzów i Persów. Po prostu taka jest dola wygnańców, do której są oni zmuszani przez innych. Krótka i ciekawa książka, tym niemniej jest to bardziej zapis emocji i niekiedy przemyśleń, niż tradycyjna powieść z fabułą. Przeczytane w ramach styczniowego wyzwania LC - motyw początku.