Borys Sokołow

Straszliwie źle napisana książka. Autor parę razy przywołuje Sołonina - i jak się porówna styl tych dwóch, to widać, jak jednak ważne są talenty do pisania, gdy ktoś sięga po pióro. Bo Sołonin to, poza stroną merytoryczną (śmiem twierdzić - dramatycznie lepszą) oferuje też lekki styl, dowcip, trochę patosu, sporo emocji a wszystko to, ależ jak najbardziej, w ramach dokumentalnego opisu realnych wydarzeń - bez nijakiego lania wody i beletrystyki. Sokołow robi swoje z finezją koparki. Zanurza łyżkę w ziemi, odrzuca na bok. Zanurza, odrzuca. Zanurza, odrzuca. Na setkach stron - to samo, na okrągło, akapit po akapicie. Opisy w stylu "234 dywizja strzelecka straciła w pierwszej dekadzie marca 42 roku 653 zabitych, 1760 rannych a walcząca z nią 3 Armia Pancerna straciła 432 zabitych i 2800 rannych" co daje wynik 2:1 na korzyść Rosjan. Ale 3 Armia walczyła z 18., 25, oraz 2 armią gwardii oraz z 174 i 932 DS więc jeśli przyjmiemy, że straty rosyjskie były w tych jednostkach podobne jak w 234 D Strzeleckiej, to straty wynoszą 14,3 do 1 na korzyść Niemców. Serio! Takim to bełkotem (nie bójmy się tego słowa) autor opisuje straty. I właściwie na 600 stronach tej cegły niczego innego nie robi. W sposób kuriozalny, kompletnie niezrozumiały, zestawia w takim oto stylu kto, ilu i gdzie stracił żolnierzy (czasem zastępuje to czołgami czy samolotami) i wylicza w myśl tej dziwacznej filozofii, ile razy więcej ludzi stracili Sowieci - bo Stalin nie chciał mieć dobrej armii, bo się bał, że go obali, wiec miał gównianą i ta dostawała nieustający łomot. Nie, żebym polemizował z ogólną tezą. Ja nawet wierzę autorowi. Zakładam, że to jego cudaczne podejście - porównać straty jakiegoś batalionu radzieckiego ze stratami korpusu niemieckiego a potem, czary mary, jakoś przejść od strat tego batalionu do strat 120 innych składających się na armię, która z tym niemieckim korpusem walczyła - że to sie zgadza. I faktycznie tyle a tyle razy więcej Rosjan ginęło w tej a tej kampanii, bitwie, dekadzie miesiąca. Ale, rany boskie - to wszystko można było opisać w paru tabelach na stronach 60 a nie 600. Albo w ogóle odpuścić sobie te setki liczb rzędu "tu 300 zabitych, tam 800 rannych" i pojechać chociażby miesiącami wojny - ot, Armia Czerwona straciła w lipcu 1941 tylu a tylu, zaś Wehrmacht tylu, czyli X razy mniej. Byłoby przejrzyście, byłoby mniej męcząco i nie tak okrutnie nudno. Bo nuda to jest to, co towarzyszy lekturze. Tam nie ma nic o jakichś sprytnych manewrach, nie napisano, dlaczego i jak daną bitwę wygrano czy przegrano, co oryginalnego w jej trakcie zaszło... Nic z tego. Mamy wyliczankę strat. Finezja księgowego po prostu. W życiu nie widziałem tak napisanej książki o wojnie. Więc jeszcze raz -na tle tych wypocin Sołonin czy Suworow to są po prostu Spielbergowie opowieści wojenno-dokumentalnych, orły które stworzyły odpowiedniki "Poszukiwaczy zaginionej Arki" i jest wręcz obrazą wymienianie ich nazwisk obok autora tego gniota. Plus? Jest plus, nie powiem - mocno rozproszone, ale są w tej pozycji bardziej ogólne dane liczbowe, pozwalające sprawdzić, o ile gorszą armią była Czerwona w porównaniu z Wehrmachtem. No i wychodzi na to, że była tragicznie gorsza, bo jeśli dobrze pamiętam, za pierwsze 3 lata wojny, w których średnio Rosjanie tracili po 6 mln ludzi rocznie (bezpowrotnie, czytaj - głównie poprzez zgon czy zaginięcie bez wieści, czyli też zgon) - Niemcy zapłacili raptem 1 mln trupów. Czyli że typowa bitwa to było ze 20 martwych Sowietów w zamian za 1 martwego Helmuta. Strasznie smutne. Inna sprawa, że gdy się czyta o tym miesięcznym przerobie rzędu POŁ MILIONA zabitych ( rannych bywało ze 3 razy tyle) i to przez kilka lat z rzędu - to po prostu śmieszą dzisiejsze doniesienia z wojny na Ukrainie i gadanie ekspertów o tym, jakie to mają problemy demograficzne obie strony tej kameralnej wojenki.