Tygodnik „Polityka” ogłosił właśnie nominowanych w siedmiu kategoriach: film, teatr, literatura, sztuki wizualne, muzyka poważna, muzyka popularna i kultura cyfrowa. Ich nazwiska wskazują uznani krytycy kulturalni, reprezentujący największe opiniotwórcze media w Polsce, a także naukowcy i eksperci. 

W kategorii literatura nominowani zostali: 

Olga Drenda

W 2016 roku ukazała się jej głośna książka Duchologia polska. Rzeczy i ludzie w czasach transformacji (wydawnictwo Karakter), która była fascynującym zapisem polskiej codzienności. Druga książka Drendy, nominowane do Paszportów „Polityki” Wyroby. Pomysłowość wokół nas (wydawnictwo Karakter), to w dużej mierze kontynuacja „Duchologii”. Drenda przygląda się polskiej rzeczywistości od czasów powojennych aż do dzisiaj. Zajmuje się „wyrobami”, czyli tym, czym Polacy zapełniali przestrzeń wokół siebie: wszelkiej maści rękodziełem, oleodrukami, monidłami, własnoręcznie skonstruowanymi „domkami polskimi”, odpustowymi dewocjonaliami, bibelotami i durnostojkami, ogrodowymi krasnalami, metaloplastyką. Opisując te wzgardzone przedmioty, Drenda tworzy fascynujący traktat socjologiczny. „Wyroby” opowiadają o polskiej pomysłowości i tęsknocie za lepszym światem.

Małgorzata Rejmer

Po raz drugi nominowana do Paszportu „Polityki”. Pierwszą nominację otrzymała w 2013 roku za książkę Bukareszt. Kurz i krew (wydawnictwo Czarne). W 2015 roku przeprowadziła się do Albanii. Początkowo myślała, że wystarczy kilka miesięcy, żeby opisać tamtą rzeczywistość, ale z czasem zrozumiała, że musi poznać język i wtopić się w ten kraj. Praca nad książką o Albanii Błoto słodsze niż miód (wydawnictwo Czarne), za którą otrzymała nominację w tym roku, zajęła jej kilka lat. Książka o Albanii, inaczej niż poprzednia, nie przedstawia szerokiej panoramy historycznej, ale składa się po prostu z głosów ludzi. Rejmer opowiada o działaniu systemu terroru i od tego włosy stają na głowie. System komunistyczny Envera Hodży rozwinął choćby instytucję winy zbiorowej – za błąd wuja, brata czy ciotki płaciła rodzina. Niemal każda albańska historia przypomina „Proces” Kafki. „Bukareszt odsłonił przede mną bezsilność jednostki wobec systemu i władzy, ale książka o Albanii była wejściem w kompletnie inny wymiar cierpienia, niemożności, bezsilności, osaczenia” – mówiła w jednym z wywiadów.

Łukasz Zawada

Autor jednego najbardziej intrygujących debiutów tego roku, „Fragmentów dziennika SI” (wydawnictwo Nisza). W twórczości prozatorskiej lubi łączyć artystyczną fikcję z doświadczeniami nauk ścisłych i popkultury. Bliskie są mu działania na styku literatury i sztuk wizualnych. Autorem tego dziennika jest, jak czytamy, SI – sztuczna inteligencja. To chwyt znany zwłaszcza z literatury postmodernistycznej. Tutaj chodzi przede wszystkim o ćwiczenie wyobraźni – co by było, gdybyśmy przegapili ten moment, kiedy SI się pojawiła? Nie za 50 lat, ale 12.12.2012 narodziła się z błędnie wpisanego słowa w wyszukiwarkę. Książka Zawady daje możliwość spojrzenia na nas samych z zewnątrz, ale przede wszystkim jest prowokacją intelektualną i literacką. Okazuje się bowiem, że SI bardzo zgrabnie tworzy fabuły i co najważniejsze – ma poczucie humoru.

Spośród nominowanych kapituła złożona z dziennikarzy tygodnika „Polityka" wybierze laureatów. Nazwiska zwycięzców poznamy podczas uroczystej gali, która odbędzie się 8 stycznia 2019 roku w Teatrze Polskim w Warszawie. 

Tutaj znajdziecie listę wszystkich nominowanych w tegorocznej edycji.