Niektórzy czytelnicy tej recenzji pewnie są zdziwieni – dlaczego cytuję tutaj szantę „Wyspy szczęśliwe”, i to przy tekście dotyczącym powieści Magdaleny Kawki „Pora westchnień, pora burz”? Co ma wspólnego pieśń morska z książką, której akcja rozgrywa się we Lwowie, tuż przed wybuchem II wojny światowej? Wszystko to wyjaśni się stopniowo.

Fabuła koncentruje się przede wszystkim na losach Lilki, szesnastoletniej dziewczyny pochodzącej z arystokratycznej rodziny, która w 1938 roku ma na głowie typowe dla nastolatek tamtego okresu problemy: zbliżająca się matura, pierwsze zauroczenia, kłótnie z rodzicami i braćmi, znalezienie akceptacji wśród koleżanek oraz myśli o tym, kim będzie w dorosłym życiu. Kiedy wszystko wydaje się układać po myśli Lilki, wybucha wojna, która wszystko zmienia. Odwracają się role w społeczeństwie, pojawia się strach o nadchodzące dni, a przede wszystkim wiele rzeczy, w które wierzyła główna bohaterka, zostaną poddane weryfikacji. A wszystko to dzieje się w pięknym Lwowie, będącym miastem wielu kultur i mieszkańców pozornie żyjących ze sobą w zgodzie...

Magdalena Kawka, autorka „Pory westchnień, pory burz” wspomniała o tym, że jej dziadkowie pochodzili z Lwowa, ale II wojna światowa zmusiła ich do opuszczenia rodzinnych stron i zamieszkania na terenach Ziem Odzyskanych. Przez wiele lat nie mogli zapomnieć o atmosferze miasta, ten obraz pielęgnowali w swoich wspomnieniach. I właśnie taki Lwów, gdzie spotkania w kawiarniach, śmiechy i rozmowy przyjaciół, wieczorne seanse w kinach oraz pojawiające się wszędzie tramwaje, znajduje się w pierwszej połowie książki. Ten (prawie że) sielankowy opis pięknego miasta, będącym trzecim co do wielkości w II Rzeczpospolitej, urzeka czytelnika swoim klimatem. Lwów staje się tym samym tą „wyspą szczęśliwą”, o której śpiewa się w cytowanej przeze mnie na samym początku szancie. Byłam pod wrażeniem wiedzy autorki i znajomością topografii miasta, ba, opisała wszystkie miejsca tak dokładnie, że można było odnieść wrażenie, że rzeczywiście siedzi się w jednej z popularnych tam kawiarni czy spaceruje się po ulicy, słuchając innych przechodniów, rozmawiających ze sobą w rożnych językach. Jednak ta „wyspa szczęśliwa” zmienia się nie do poznania, kiedy wybucha II wojna światowa – druga część „Pory westchnień...” przeraża. Tak, podczas jej lektury wiele rzeczy ciężko zrozumieć. Według mnie najbardziej dosadne są akcje bojowników działających na rzecz autonomicznej Ukrainy.

Książka Magdaleny Kawki staje się portretem Lwowa i jego mieszkańców. Lilka, jej rodzina i przyjaciele, są tylko elementami tego krajobrazu, gdzie początkowe sielanka, dobrobyt i tolerancja nagle zmieniają się w bunty, skrajną przepaść ekonomiczną między poszczególnymi grupami społecznymi oraz rasizm. To jest dużym atutem powieści: to, co ma swój piękny wizerunek, pokazuje swoje drugie oblicze.

Pisarka znana dzięki swojemu debiutowi literackiemu „Sztuce latania” włożyła wiele pracy w pisaniu książki i ten trud się opłacił. Wyszła z tego pozycja, którą się „pochłania”, a nie czyta. II wojna światowa na Kresach Wschodnich zawsze będzie interesującym tematem w literaturze, a „Pora westchnień, pora burz” tylko potwierdza to, jak niesamowita była II Rzeczpospolita.