Żart - akcja utworu rozgrywa się w latach 50-tych - jest powieścią o młodym studencie, który wysyła do swojej dziewczyny żartobliwą kartkę zawierającą trzy zdania pomyślane jako dowcip, a odczytane przez jego towarzyszy jako dowód wrogiej ideologicznie postawy.
Konsekwencje tego żartu zmienią radykalnie życie bohatera, jego psychikę i stosunek do ludzi. Zbudzą w nim pragnienie zemsty, a dążenie do niej doprowadzi go do drugiego żartu, okrutnego i chybionego, którego dzieje stanowią wątek miłosny powieści.