Zasadniczą cechą łąk i pastwisk jest ich silne zadarnienie i występowanie na nich wielu gatunków bylin, które tworzą charakterystyczne zbiorowiska roślinne, dostosowane do danych warunków siedliska. W skład właściwych zespołów łąkowych wchodzi u nas około 300 gatunków roślin. Zwykle 60% runi stanowią trawy, około 10% rośliny motylkowate, reszta to gatunki należące do rodzin turzycowatych i sitowatych oraz zioła i chwasty z rozmaitych grup roślin. Rośliny jednoroczne, rozmnażające się generatywnie, nie odgrywają większej roli na użytkach zielonych, ponieważ nie mają odpowiednich warunków do wydania nasion czy też ich skiełkowania. Wzajemny stosunek gatunków w zbiorowisku zależy od ich zdolności konkurencyjnej, od układu czynników siedliska, ich zmian w czasie i ich natężenia. Przede wszystkim jednak kształtowanie się zbiorowisk roślinnych na użytkach zielonych zależy od gospodarki człowieka – częstości i wysokości koszenia, sposobu wypasu, nawożenia itp.

Zbiorowiska roślinne użytków zielonych przez wiele lat w podobny sposób użytkowane i pielęgnowane osiągają pewną równowagę biocenotyczną. Jednak z chwilą zmiany układu czynników siedliska czy sposobu użytkowania w stosunkowo krótkim czasie w zbiorowisku zaczną się pojawiać nowe gatunki i zmieniać ich wzajemne stosunki ilościowe.

Mądra, racjonalna gospodarka człowieka powinna dążyć do ukształtowania zbiorowisk roślin pod każdym względem wartościowych, zarówno z punktu widzenia ich produkcyjności, jak i wartości pokarmowej.