Niedokończony dramat "Samuel Zborowski" to utwór złożony i trudny, ale niezwykle ważny dla zrozumienia późnej twórczości Słowackiego. Poeta, nawiązując do owianego legendą sporu Samuela Zborowskiego z kanclerzem Zamoyskim, zakończonego ścięciem zdrajcy, przedstawił własną wizję historii, ucieleśniając w postaciach antagonistów reprezentowane przez nich wartości. Ich spór, a jednocześnie starcie przemijającego z wiecznym, ziemskiego z pozaziemskim, martwej litery i żywego słowa odbywa się na sądzie Bożym, a adwokatem Samuela jest sam Lucyfer. Historia z XVI w. osadzona zostaje w świecie, w którym pojawiają się zarówno postacie z mitologii, z religii chrześcijańskiej, jak i z czasów współczesnych poecie, a wszystkie te epoki łączy Lucyfer, wznoszący się przez cierpienie i śmierć na coraz to wyższe poziomy...