cytaty z książki "Poza wolnością i godnością"
katalog cytatów
[+ dodaj cytat]
Człowiek nigdy nie będzie naprawdę niezależny. Jeśli nawet upora się skutecznie ze światem rzeczy, jest z konieczności zależny od tych, którzy go tego uczyli. Wybrali oni rzeczy, od których jest zależny, i wyznaczyli rodzaj i stopień zależności. (Nie mogą oni zatem wyprzeć się odpowiedzialności za rezultaty.).
Cel - w sensie dosłownym - jest granicą, końcem czegoś w rodzaju biegu. Cel nie ma wpływu na ten bieg, z wyjątkiem doprowadzenia go do końca. Są to tylko puste słowa, gdy mówimy, że celem życia jest śmierć albo że celem ewolucji jest zapełnienie Ziemi życiem. śmierć jest bez wątpienia końcem życia, a przepełniony świat może być końcowym etapem ewolucji, lecz ten ostateczny stan nie ma wpływu na proces, w którego przebiegu zostanie on osiągnięty. Żyjemy nie po to, aby umrzeć, a ewolucja postępuje nie po to,aby zapełnić Ziemię życiem.
Trudno wyobrazić sobie świat, w którym ludzie się nie wadzą, dostarczają sobie wzajemnie niezbędnej żywności, odzieży i schronienia, radują się i przysparzają innym radości dzięki sztuce, muzyce, literaturze i rozrywkom, korzystają z zasobów naturalnych tylko w tym stopniu, w jakim są im potrzebne, możliwie jak najmniej zanieczyszczają środowisko, mają tylko tyle dzieci, ile mogą dobrze wychować, wciąż badają otaczającą rzeczywistość, wynajdują lepsze sposoby radzenia sobie w świecie i dążą do lepszego poznania samych siebie, a tym samym do większej samokontroli. A jednak wszystko to jest możliwe. Nawet najmniejszy postęp powinien spowodować przeobrażenia, które, posługując się tradycyjnymi zwrotami, uleczą zranioną próżność, zrównoważą poczucie beznadziejności, ukoją nostalgię, zmienią wrażenie, że "ani nie potrafimy, ani nie potrzebujemy niczego z sobą robić", i stworzą "poczucie wolności i godności", budząc "zaufanie człowieka do samego siebie i do własnej jego wartości". Innymi słowy, dostarczy to silnych wzmocnień tym, których własna kultura nakłoniła do działalności na rzecz jej przetrwania.