„Księga Dżungli” – opowieść o chłopcu, który jako dziecko trafia do dżungli i wychowuje się wśród wilków i innych dzikich zwierząt – ma zwolenników na całym świecie. Jednocześnie, twórczość Kiplinga, doceniana za przenikliwość, oryginalną wyobraźnię, śmiałe pomysły i wybitny talent narracyjny, budzi skrajnie różne oceny krytyków. Kipling pisał liczne artykuły, brał udział w wystąpieniach okolicznościowych, komentował najważniejsze wydarzenia polityczne na świecie. Był też autorem słynnego wiersza pt. „Brzemię białego człowieka". Czego mogliście nie wiedzieć o jego najsłynniejszym dziele?

1. „Księga Dżungli" została opublikowana po raz pierwszy w 1894 roku

Historie, które składają się na „Księgę Dżungli” pierwotnie były publikowane jako krótkie opowiadania w czasopismach. Ich autor, urodzony w Indiach angielski pisarz Rudyard Kipling, tworzył opowieści, które miały być „lekcjami moralnymi” z różnymi postaciami zwierząt jako nauczycielami antropomorficznymi. Pierwsze wydanie zebranych opowiadań zawierało ilustracje ojca Kiplinga, Johna Lockwooda. Na dodatek, po każdej z siedmiu historii, w książce zamieszczony był fragment poezji, który stanowił tematyczne podsumowanie lekcji.

2. Mowgli był bohaterem tylko pierwszej połowy książki

Mowgli, który stał się głównym bohaterem „Księgi Dżungli" pierwotnie pojawił się w niej tylko w pierwszej połowie. Jego słynna historia pochodzi z pierwszych trzech z siedmiu opowieści składających się na współczesną całość. Pierwsza z nich, zatytułowana „Mowgli’s Brothers”, opowiada historię chłopaka, który wychowywany jest przez rodzinę wilków. Jego najbliższymi przyjaciółmi stają się niedźwiedź o imieniu Baloo i czarna pantera o imieniu Bagheera. Oboje uczą go jak przetrwać w dżungli. „Polowanie na Kaa” to druga historia z „Księgi Dżungli", w której Mowgli zostaje uprowadzony przez małpy. Trzecia historia nosi tytuł „Tygrys! Tygrys!” i widzimy w niej powrót Mowgliego do ludzkiej wioski, gdzie zostaje adoptowany przez kobietę, która straciła syna.

3. Imiona postaci i nazwy zwierząt oznaczają same zwierzęta i pochodzą w różnych języków

Imiona postaci są w większości oparte na słowach w języku hindi i oznaczają same zwierzęta. Niektóre z nich są też połączeniem różnych języków subkontynentu indyjskiego. Bagheera, nazywana czarną panterą lub czarnym indyjskim lampartem, wywodzi się z hinduskiego słowa bāgha, które oznacza tygrysa. Z kolei imię Baloo inspirowane jest słowem Bhalū, które w języku hindi oznaczało kilka gatunków indyjskich niedźwiedzi. Imię Shere Khana ma dwie różne inspiracje. Shere lub „shir” tłumaczy się jako „tygrys” lub „lew” w języku perskim, urdu i pendżabskim. Khan zaś tłumaczy się jako „suwerena”, „króla” lub „przywódcę wojskowego” w kilku językach. Imię Mowgli zostało natomiast wymyślone przez samego Kiplinga. W świecie książki ma oznaczać „żabę” w języku Dżungli.

4. Disney w dużej mierze zmodyfikował oryginał przy tworzeniu animowanej klasyki

Słynna animowana adaptacja Disneya z 1967 roku została nieco zmodyfikowana. Oryginalna wersja „Księgi Dżungli” miała dość osobliwą wrażliwość jeśli chodzi np. o... kary cielesne. Przykładem może być Baloo – zwierzę antropomorficzne – i sposób, w jaki uczy ono Mowgliego. Ilekroć Mowgli pomyli się podczas lekcji, Baloo uderza go w głowę – na tyle mocno, że interweniować musi... Bagheera. Shere Khan z kolei w książce był nieco mniej groźny niż w animowanej adaptacji. Kulał nawet na jedną łapę. Python Kaa nie miał psychodelicznych oczu i był mądrym towarzyszem i obrońcą Mowgliego, który pomógł uratować go przed małpami.

5. ZSRR wykonało film animowany na podstawie „Księgi Dżungli” w 1973 roku

W Związku Radzieckim powstała zaskakująco wierna adaptacja książki zatytułowana po angielsku „Adventures of Mowgli”. Mowgli wyrasta w niej z malucha na młodego mężczyznę bardziej przypominającego bohatera książki niż filmu Disneya. Pierwotnie powstało 5 oddzielnych odcinków, a w 1973 roku zostały zmontowane razem w 90-minutowy film fabularny.

Wersja angielska została wydana w 1996 roku jako film direct-to-video (wydany bezpośrednio na rynek kina domowego z pominięciem dystrybucji kinowej i emisji w telewizji) i zawierała głos Charltona Hestona jako narratora. Wersja angielska została jednak znacznie zmieniona i okrojona w stosunku do wersji rosyjskiej.

6. Beatlesi zostali poproszeni o użyczenie głosu sępom

Głos sępów pierwotnie miał być wyrażany przez Beatlesów. Bracia Sherman, Robert i Richard, napisali piosenkę pt. „That’s What Friends Are For” z myślą o grupie The Beatles, nadając nawet bohaterom podobny akcent. Zespół odrzucił jednak tę propozycję. John Lennon miał ponoć z lekceważeniem powiedzieć, że „nie chce robić filmu animowanego”. Cóż, trzy lata później powstało „Yellow Submarine”.

7. Król Louie był oparty na Louisie Armstrongu

Choć wokalista jazzowy i lider zespołu Louis Prima użyczył swojego głosu orangutanowi z obsesją na punkcie ognia, nie jest on Louisem, którego Shermanowie pierwotnie mieli na myśli gdy zaczęli pisać „I Wan’na Be Like You” dla tej postaci. „Kiedy to pisaliśmy, myśleliśmy o Louisie Armstrongu i stąd nazwa King Louie” — powiedział Richard Sherman w wywiadzie dla „The New York Times”. 

8. Sekwencja tańca z „Księgi Dżungli” została później zapożyczona do Robin Hooda

Taniec Króla Louiego i Baloo do „I Wan’na Be Like You” został później powtórzony, klatka po klatce, w Robin Hoodzie, który zapożyczył również tańce m.in. z „Królewny Śnieżki i Siedmiu Krasnoludków”. Osiągnięto to dzięki technice animacji zwanej „rotoskopią”, w której animatorzy śledzą klatki starego materiału filmowego, aby wykorzystać go w innym środowisku.

[pr]