W informacji prasowej dotyczącej deklaracji zabrzańskiej możemy znaleźć cytat ze Steve’a Jobsa: „Innowacja jest tym, co definiuje przywódcę”. A dalej czytamy: „dziś Zabrze stało się prawdziwym Jobsem pośród polskich miast: jako pierwsze miasto w Polsce dostrzegło i postanowiło wykorzystać potencjał rozwojowy czytelnictwa dla swojej społeczności”. Deklaracja zabrzańska została podpisana przez Miejską Bibliotekę Publiczną im. Jerzego Fusieckiego w Zabrzu oraz Wydział Rozwoju Urzędu Miejskiego w Zabrzu. Do jakich konkretnie działań zobowiązuje dokument?

Czytanie jako klucz do sukcesu, czyli ku zmianie mentalności urzędników i czytelników

Sygnatariusze deklaracji podkreślają, że zarówno czytanie, jak i rozumienie oraz analiza tekstu nie są umiejętnościami, z którymi człowiek się rodzi – trzeba je wykształcić, a do tego potrzebna jest nie tylko edukacja, ale i świadomość, że czytelnictwo to kompetencja dająca szansę na rozwój, a także narzędzie służące do budowania społeczności o bardziej wyrównanych szansach.

Jak czytamy w deklaracji:

Zabrze to miasto z największą liczbą instytucji kultury w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, dzięki czemu – jak zauważają sygnatariusze deklaracji – misja ta ma ogromny potencjał. Wiodącą rolę będzie w niej pełnić Miejsca Biblioteka Publiczna we współpracy z wydziałami kultury, oświaty i zdrowia Miasta Zabrze.

Współpraca ta będzie polegać konkretnie na:

1. Wspólnych działaniach promujących czytelnictwo w samym UM Zabrze oraz wszystkich podległych mu jednostkach i instytucjach.
2. Organizacji szkoleń, warsztatów, seminariów itp. skierowanych do pracowników UM.
3. Pomocy i promocji innych działań podejmowanych przez MBP w przedmiotowej kwestii.
4. W miarę możliwości pomocy finansowej we wszelkich działaniach w przedmiotowej sprawie.
5. Uwzględnieniu MBP w wydawanej przez Urząd Miasta gazetce branżowej w postaci stałego miejsca (minimum 1 stronica).
6. Przekazywaniu do MBP wszystkich wydawnictw Miasta Zabrze lub przez niego zleconych w minimalnej liczbie 3 egz.

A jak wynika z przeprowadzanego co roku przez Bibliotekę Narodową raportu „Stan czytelnictwa w Polsce”, czytelnictwo w naszym kraju utrzymuje się na stałym niskim poziomie. Najnowsze dane, z kwietnia 2023 roku (raport za rok poprzedni), wskazują, że minimum jedną książkę czyta w roku tylko 34% osób powyżej 15. roku życia, czyli co trzeci Polak. Dokładnie taki sam wynik uzyskano rok wcześniej. Jak z kolei Badanie „Czytelnicy w sieci”, przeprowadzone przez Lubimyczytać i Polską Izbę Książki w roku 2022, wskazuje, że książki mają wpływ na nasze życie, dzięki nim odrywamy się od rzeczywistości. Ucieczkę od zgiełku, relaks książki zapewniają aż 95% uczestnikom i uczestniczkom naszej ankiety.

Jak podkreślili Tomasz Iwasiów, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Zabrzu, oraz Małgorzata Giela, naczelnik Miejskiego Wydziału Rozwoju Urzędu:

Zabrze dołączyło do pomysłu Koalicji „Czytająca Polska”. Jak podkreślają koordynatorki jej prac Maria Deskur, prezes Fundacji Powszechnego Czytania, Katarzyna Janusik, wicedyrektorka Wrocławskiego Domu Literatury, Ewelina Szyszkowska, dyrektor generalna Polskiej Izby Książki, Urszula Chwalba, kuratorka programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, Grażyna Szarszewska, członkini Rady Powierniczej FPC, Agnieszka Rasińska-Bóbr, KBF, i Hanna Łozowska, przedstawicielka Biura Prezydenta Gdańska ds. Kultury:

Podpisaniu deklaracji towarzyszyły warsztaty Koalicji „Czytająca Polska”. Deklarację podpisano w obecności pani prezydent miasta Zabrze, przedstawicieli Fundacji Powszechnego Czytania oraz członków i członkiń Koalicji „Czytająca Polska” obecnych na spotkaniu w dniach 20–21 marca 2024 roku. Cała treść deklaracji znajduje się pod tym linkiem.

Warto wspomnieć, że już wcześniej prowadzone były inicjatywy dążące ku temu, by wspierać czytelnictwo w Polsce. Jedną z nich jest ta, w której Unia Metropolii Polskich i Fundacja Powszechnego Czytania połączyły siły w ramach kampanii #CzytanieRządzi. Prezydentki i prezydenci dwunastu polskich miast: Białegostoku, Bydgoszczy, Gdańska, Katowic, Krakowa, Lublina, Łodzi, Poznania, Rzeszowa, Szczecina, Warszawy i Wrocławia zachęcali w jej ramach właśnie do sięgania po lekturę, do wspólnych działań na rzecz czytelnictwa w Polsce.

Podziwiacie inicjatywę Zabrza? A jak w waszych miastach promuje się czytelnictwo?