Oczywiście rodzina Bertiego to nie jedyni bohaterowie tej przeuroczej książki! Jest także bardzo mądra Domenica o naukowym podejściu do życia, flirtująca z polskimi budowlańcami Antonia, malarz Angus regularnie pijający piwo ze swoim psem Cyrilem, kierujący galerią sztuki Matthew, Pat będąca jego dziewczyną z przyzwyczajenia, niezwykle przystojny Bruce, Duża Lou poszukująca miłości… Co ich łączy? Są lub byli sąsiadami państwa Pollocków w kamienicy pod numerem 44 na Scotland Street. Ten niepozorny budynek, wraz z mieszkańcami oczywiście, jest bohaterem kolejnych książek autora. I chociaż ta jest już czwarta w serii, znajomość poprzednich tomów nie jest niezbędna by czerpać radość z lektury. Mówię to z pełną świadomością, gdyż sama z domownikami 44 Scotland Street zapoznałam się dopiero na stronach „Świata według Bertiego”. Z radością poznam ich wcześniejsze losy, sięgając po poprzednie książki.

Co więc jest takiego interesującego w książce o małym chłopcu i jego sąsiadach? Myślę, że czytelnika urzekają ich zabawne perypetie i życiowe problemy, ale prawdziwy powód tkwi głębiej… Alexander McCall Smith z mistrzowską precyzją i fantazją stworzył postaci, których odpowiedniki spotykamy codziennie na ulicy, w pracy, sklepie… albo we własnym lustrze. Każdy z bohaterów to wyraźnie zarysowany typ osobowości – przewrażliwionej i despotycznej matki, zadufanego w sobie przystojniaka czy nieszczęśliwej kobiety desperacko poszukującej miłości. Widzimy też mechanizmy rządzące ludzkimi relacjami w różnych okolicznościach, „słyszymy” myśli bohaterów towarzyszące różnym wydarzeniom, często będące zwyczajnym usprawiedliwianiem się przed samym sobą i… znowu widzimy siebie i otaczający nas świat! W ten sposób „Świat według Bertiego” staje się światem według każdego z nas.

Dodajmy do tego doskonałą narrację, ciekawy podział na niewielkie rozdzialiki o zabawnych tytułach uzupełnione od czasu do czasu ilustracjami oraz błyskotliwe poczucie humoru. Otrzymujemy książkę idealną. I nie byłabym sobą, gdybym nie zwróciła uwagi na wspaniały język, którym posługuje się autor. W niektórych momentach wręcz się nim bawi. Perełką jest tutaj fragment na stronie 180, gdzie w rozmyślania Domeniki została wpleciona refleksja na temat współczesnej powieści, składającej się rzekomo z krótkich i prostych zdań w przeciwieństwie do dawnej literatury, której nikt już nie czyta. Jako jej przykład wymienia Prousta, którego pisarstwo charakteryzowało się bardzo rozbudowanymi i skomplikowanymi zdaniami, co autor opisuje… w przepięknym zdaniu zajmującym trzynaście linijek!

Lektura „Świata według Bertiego” staje się prawdziwą przyjemnością, niczym wielowarstwowy tort – kiedy skończymy się delektować wierzchnią warstwą przygód, możemy przejść do spodu o iście psychologicznym i socjologicznym charakterze, a i tak na koniec zostanie nam sławna wisienka na torcie w postaci perełek językowych!

Katarzyna Marondel