Międzynarodowa Nagroda Bookera dla Georgiego Gospodinowa. „Schron przeciwczasowy” nagrodzony

Konrad Wrzesiński Konrad Wrzesiński
24.05.2023

Georgi Gospodinow, jako pierwszy Bułgar w historii, został laureatem Międzynarodowej Nagrody Bookera. Jury nagrodziło „Schron przeciwczasowy” w tłumaczeniu Angeli Rodel, który uznano za „wspaniałą powieść o Europie”.

Międzynarodowa Nagroda Bookera dla Georgiego Gospodinowa. „Schron przeciwczasowy” nagrodzony David Parry / The Booker Prizes (Flickr.com)

Mamy to. Podczas ceremonii, która we wtorkowy wieczór odbyła się w Sky Garden w Londynie, panel jurorów, któremu przewodniczyła francusko-marokańska powieściopisarka Leïla Slimani, ogłosił zwycięską książkę Międzynarodowej Nagrody Bookera 2023. Jak co roku, jury poszukiwało najlepszego dzieła międzynarodowej literatury pięknej przetłumaczonego na język angielski w minionych dwunastu miesiącach.

Międzynarodowa Nagroda Bookera 2023. Georgi Gospodinow nagrodzony

Laureatem tegorocznego The International Booker Prize, jednego z najważniejszych wyróżnień w świecie literatury, został Georgi Gospodinow, którego nagrodzono za „Schron przeciwczasowy”, powieść o wyjątkowej klinice przeszłości, stworzonej dla osób z Alzheimerem.

Dzieło przetłumaczone przez Angelę Rodel stało się tym samym pierwszą książką napisaną w języku bułgarskim, która zdobyła Międzynarodową Nagrodę Bookera.

Przewodnicząca jury, wspomniana Leïla Slimani opisała „Schron przeciwczasowy” jako „błyskotliwą powieść pełną ironii i melancholii”, i dodała: „To bardzo głębokie dzieło, które porusza współczesne pytanie, a także pytanie filozoficzne: co się z nami dzieje, gdy nasze wspomnienia znikają?”.

Booker dla „Schronu przeciwczasowego”. „Powieść o kontynencie potrzebującym przyszłości”

Slimani podkreśliła, że powieść Gospodinowa „kwestionuje sposób, w jaki nasza pamięć jest cementem naszej tożsamości i naszej intymnej narracji”.

Przewodnicząca panelu jurorów The International Booker Prize 2023 powiedziała:

Ale to także świetna powieść o Europie, kontynencie potrzebującym przyszłości, gdzie przeszłość jest wymyślana na nowo, a nostalgia jest trucizną. Książka oferuje nam spojrzenie na los takich krajów jak Bułgaria, które znalazły się w samym sercu ideologicznego konfliktu między Zachodem a światem komunistycznym.

„Schron przeciwczasowy” pojawił się na polskim rynku nakładem Wydawnictwa Literackiego. Powieść w tłumaczeniu Magdaleny Pytlak wydano w lutym 2022 roku.

„Schron przeciwczasowy” w Lubimyczytać

W naszym serwisie powieść Gospodinowa oceniono ponad 230 razy. Średnia nota nagrodzonej Międzynarodowym Bookerem książki bułgarskiego pisarza to 7,5.

Vandenesse, która przyznała wysokie 9 gwiazdek, pisze:

To było mistrzowskie rozebranie na czynniki pierwsze pamięci, a właściwie może niepamięci, i – przede wszystkim – związanego z tym strachu. Bo chyba każdy z nas boi się tego momentu, gdy zaczną uciekać słowa, imiona, znaczenia. Równie mocno boimy się, gdy dotyka to naszych bliskich. Gospodinow znalazł remedium, które niestety jak trucizna rozlewa się dość szeroko, bo zażyć lekarstwa chcą również ci, którzy nie chorują, nawet kraje europejskie.

Oliwa, która oceniła „Schron przeciwczasowy” na 8 gwiazdek, dodaje z kolei:

Niespodziewanie lektura tej książki odkrywa przed czytelnikiem małe, mogące zdawać się nieistotne tajemnice codziennego życia. Skrawki ubiegające naszej uwadze, które nas tworzą. Jak ważne jest pamiętanie własnych wspomnień? ”Przeszłość różni się od teraźniejszości czymś istotnym – nigdy nie płynie w jednym kierunku”. Schron przeciwczasowy to książka dająca narzędzia do składania minionego życia (naszego własnego, jak i cudzego). Serdecznie polecam.


komentarze [13]

Sortuj:
więcej
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
GrzegorzAleksander  - awatar
GrzegorzAleksander 28.05.2023 15:24
Czytelnik

Jak to możliwe, że na portalu o książkach piszą tak słabi redaktorzy. Przecież ten artykuł jest fatalny! Powtórzenia, dziwne wstawki, jakby z zagranicznego tekstu, nic niewnoszące cytaty i zero konkretów. Chętnie bym się dowiedział coś więcej o tej książce, o tym dlaczego warto po nią sięgnąć, ale z tego bełkotu nie wynika nic. 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
aniaskl  - awatar
aniaskl 27.05.2023 19:40
Czytelnik

wspaniale, choć fizyka smutku znacznie bardziej mi się podobała

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
tzaw  - awatar
tzaw 25.05.2023 08:41
Czytelnik

Po pierwszych 50 stronach książka przypomina mi Sebalda z elementami fantastycznymi. Styl jest podobny, co mi się bardzo podoba. Mam nadzieję, że to się utrzyma.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
awita  - awatar
awita 24.05.2023 22:08
Czytelniczka

Cieszę się, bo również trzymałam kciuki za Gospodinowa, jego proza bardzo do mnie przemawia.
Jaka to ogromna pokusa puścić wodze pamięci ... - poddać się swojej osobistej nostalgii i przez chwilę zapomnieć o upływie czasu... A co może się stać, gdy na osobistych sentymentach buduje się politykę, władzę? Powieść Gospodinowa to w pewnym sensie dystopia, ale czy jest to czysta...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Hamlet  - awatar
Hamlet 24.05.2023 15:25
Czytelnik

Czyli Nobel coraz bliżej
 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
awita  - awatar
awita 24.05.2023 21:37
Czytelniczka

Rzeczywiście, powinien piąć się w górę we wszelkich typowaniach... aż do października. 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
vandenesse  - awatar
vandenesse 24.05.2023 13:31
Czytelniczka

Ależ się cieszę! Gospodinow jest moim odkryciem życia, jego styl pisania, przemyślenia poruszają mnie nieprzeciętnie. "Schron..." jest genialny, aczkolwiek moim numerem jeden jest "Fizyka smutku", którą zaliczyłam już dwa razy.  😍

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Book_Dragoness  - awatar
Book_Dragoness 24.05.2023 19:37
Czytelniczka

Właśnie mam do odbioru w bibliotece Schron  😊 Jestem ciekawa, jak mi się spodoba.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
tzaw  - awatar
tzaw 24.05.2023 09:44
Czytelnik

Gospodinow już wcześniej był na mojej liście, więc chyba najwyższa pora na "Schron". Cieszę się z samego faktu, że nagrodę otrzymał Bułgar, czyli osoba z mniej oczywistego w historii literatury kraju. 
Gospodinow jest również dobrym kandydatem do literackiej nagrody Nobla. Wiadomo, że Akademia próbuje nagradzać pisarzy z różnych kręgów kulturowych, a Europa...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
BlueSugar  - awatar
BlueSugar 24.05.2023 09:21
Czytelniczka

Powiem szczerze, że kibicowałam Gospodinowowi, gdyż to kolejna cegiełka do uznania fantastyki jako literatury głównego nurtu. Od jakiegoś czasu zauważa się tendencję, w której twory fantastyczne są doceniane przez krytyków (chociażby Radek Rak, który w jednym roku zgarnął Nike i Zajdla), ale mimo, że ewidentnie fabuła powieści Gospodinowa uwzględnia motyw podróży w czasie,...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
tzaw  - awatar
tzaw 24.05.2023 09:57
Czytelnik

Nie wynika to po części z charakteru rynku wydawniczego? Wszyscy się przyzwyczaili, że fantastyka ma skierowane do młodzieży kolorowe okładki pełne grozy i zajmuje osobną półkę w Empiku. 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
BlueSugar  - awatar
BlueSugar 24.05.2023 10:35
Czytelniczka

Nie wydaje mi się. Wszak fantastyką jest i Lem, i Sapkowski, czyli nasze towary eksportowe. Bardziej chodzi o to, że fantastyka jest zaliczana do "kultury niskiej", a więc jest stawiana na tej samej półce, co romans czy kryminał. Mimo że fantastyka porusza problemy, które są bardziej realne niż w powieściach realistycznych (rozwój technologiczny, dystopie i postapo itp.),...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Konrad Wrzesiński - awatar
Konrad Wrzesiński 24.05.2023 09:00
Redaktor

Zapraszam do dyskusji.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post