Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego. Tom 2
- Kategoria:
- filozofia, etyka
- Seria:
- Biblioteka Klasyków Filozofii
- Tytuł oryginału:
- Essay concerning human understanding
- Wydawnictwo:
- Wydawnictwo Naukowe PWN
- Data wydania:
- 1955-01-01
- Data 1. wyd. pol.:
- 1955-01-01
- Liczba stron:
- 643
- Czas czytania
- 10 godz. 43 min.
- Język:
- polski
- Tłumacz:
- Bolesław Gawecki
1690 - Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego LOCKE´A: "biblia" empiryzmu. Tekst ten jest biblią, a jednocześnie najbardziej standardową wersją empiryzmu. Mimo swej filozoficznej przeciętności ta gruba "cegła" zapewniła autorowi uznanie najlepszych umysłów epoki, stała się podstawą nauczania filozofii na uniwersytecie w Dublinie, została przełożona na języki obce i stała się na zawsze punktem odniesienia dla wszystkich empirystów. Twierdzi się, że Locke´a w stopniu mniejszym lub większym inspirował Gassendi, a pośrednio również Kartezjusz (któremu stanowczo się przeciwstawiał). Locke nie chce uprawiać "metafizyki". Nie wypowiada się również na temat natury czy istoty rozumu (nie uprawia więc "fizyki" w ówczesnym znaczeniu). Ostateczne źródło takiej postawy ma charakter teologiczny, albowiem Locke uważa, że Bóg dał człowiekowi władze co prawda ograniczone, jednak wystarczające do tego, co jest niezbędne (lub użyteczne) w praktyce. Dlatego też Locke zadowala się obserwacją zjawisk i opisem "faktów". Wielkie zagadnienie pochodzenia i statusu idei zmienia się więc tutaj w kwestię z zakresu psychologii empirycznej, okraszanej szeregiem anegdot (na temat zwierząt, dzieci, ludzi "pierwotnych"), która ma dowieść, że nie istnieje żadna "zasada wrodzona". Wszystko, co istnieje w umyśle i ma złożony charakter, zostało więc, zdaniem Locke´a, skonstruowane z elementów prostych na drodze analizy i syntezy.