23 sierpnia 1939 roku świat wstrzymał oddech. Dwa zwaśnione totalitarne mocarstwa: hitlerowska III Rzesza i stalinowski Związek Radziecki, niespodziewanie zawarły pakt o nieagresji zwany od nazwisk sygnatariuszy paktem Ribbentrop-Mołotow. Hitler przeciągnął na swoją stronę Stalina, który wcześniej negocjował antyniemieckie porozumienie z Francją i Wielką Brytanią, i uzyskał zielone światło do agresji na Polskę.

W tajnym protokole obie strony podzieliły nie tylko ziemie polskie, ale też wyznaczyły strefy wpływów Europie Środkowo-Wschodniej. W następnych miesiącach Moskwa była najlepszym sojusznikiem Berlina. Bez dostaw radzieckich surowców, zwłaszcza ropy naftowej, niemożliwe byłyby błyskotliwe zwycięstwa Wehrmachtu, m.in. nad Francją. Współpracę cementowało też zwalczanie polskiego ruchu niepodległościowego.


Eugeniusz Guz (ur. 1929), dziennikarz, publicysta, historyk, zajmuje się dziejami okresu miedzywojennego i drugiej wojny światowej, napisał m.in.: „Zagadki i tajemnice kampanii wrześniowej”, „Londyński rodowód PRL”, „Goebbels o Polsce i sojuszniczym Londynie”, „Pius XII. Nieznane wątki polskie”.