Niniejsza praca nie stawia sobie za cel polemiki z tym czy innym poglądem; nie chcemy przyjmować dyskusji na płaszczyźnie pesymizmu czy optymizmu, pragniemy ominąć pole walk publicystycznych właśnie po to, aby dać Czytelnikowi podstawy do wyrobienia sobie własnego sądu o dziejach ojczystych.
Czy dziedzina zjawisk gospodarczych jest do tego konieczna? Sądzimy, że tak, i pragniemy wszczepić to przekonanie innym. (...) W naszym ujęciu "gospodarcza" oznacza właściwie skrót od "gospodarczo-społeczna, niepodobna bowiem omawiać i wyjaśniać w sposób należyty zjawisk życia gospodarczego, nie poruszając kwestii przemian zachodzących w społeczeństwie. Jest to dla nas tak oczywiste i tak wiele dowodów na to gromadzimy na dalszych kartach książki, że pozwoliliśmy sobie na ten obrosły już tradycją i uświęcony autorytetami naukowymi skrót.
(Fragment słowa wstępnego)