Mam w swoich zbiorach kilka książek, które pochodzą „nie wiadomo skąd”. Istnieją gdzieś od zawsze, a mimo tego nie potrafię sobie przypomnieć, w jakich okolicznościach się u mnie znalazły. Ten podniszczony przez czas tomik poezji należy do tych „tajemniczych książek”, które może kupił gdzieś w przeszłości mój wujek albo jakiś inny dalszy krewny i jakimś sposobem trafił do mnie.

PIW wydał na przełomie lat 50-90 serię Biblioteka Poetów, która liczy około setki tomów poezji. Rozpoznajemy je po skromnych, żółtych twardych okładkach i małym formacie. Dzięki tej serii można poznać naprawdę wielu klasycznych poetów i to zarówno polskich, jak i zagranicznych. Mój tomik poezji Baczyńskiego pochodził z 1977 roku. Zawiera oczywiście jedynie wybór wierszy, który przygotował Kazimierz Wyka. Jest to zaledwie mały ułamek całego dorobku młodego poety.

W poetycki nastrój wprowadza nas już sam autor wstępu, którym jest Jan Strzelecki. Napisał go bowiem w postaci zagadkowego strumienia świadomości, którego podzielił na siedemnaście części. Są to skomplikowane snucia o tematyce wojennej, które wymagają od odbiorcy dużego skupienia. W pewnej chwili doszłam nawet do wniosku, że autor ukrył w tych swoich „reminiscencji sentymentalnych” kilka rozmyślań, które chyba nie spodobałyby się dawnej władzy.

Po tej ambitnej „rozgrzewce” mogłam się już nacieszyć poezją i poematami Baczyńskiego. W tym celu zapoznałam się też wcześniej z jego biografią. Warto ją znać, gdyż odbiór poezji jest wtedy zupełnie inny. Dzięki dołączonym datom doskonale wiedziałam, na jakim etapie życiowym znajdował się poeta i… ile mu zostało czasu. To przeczucie zbliżającego się końca odznaczało się zatrważająco wyraźnie w jego poezji, z której tworzeniem bardzo się spieszył. Śmierć mogła go przecież dopaść w każdej sekundzie, a miał jeszcze tyle do przekazania. Taka była wojenna rzeczywistość, w której przyszło mu spędzić swoje najpiękniejsze lata.

Jednak ta straszliwa wojna, rodzina, przyjaciele i miłość do ukochanej nadały jego poezji swój unikatowy kształt. Autorka posłowia Aniela Kmita-Piorunowa słusznie zauważyła, że ta „poezja nie jest łatwa w recepcji. Dotarcie do wszystkich jej uroków wymaga od czytelnika dużego wysiłku umysłowego!”. Wynika to między innymi z tego, że język, którym posługuje się poeta, jest mocno zmetaforyzowany, a każde słowo mogło być uznawane za symbol czy motyw, którego trzeba znać.

W dodatku twórczość ta jest nie tylko dynamiczna pod względem technicznym, ale też tematycznym. Utwory są tak zróżnicowane, że trudno opracować jakiś niezawodny klucz, który mógłby nam się przysłużyć do taśmowej interpretacji. Wyobraźnia poety była tak ogromna, że po prostu nie popadał w rzucającą się w oczy monotematyczność. Oczywiście można zauważyć, że często zwracał swoje zainteresowanie ku patriotycznym tematom, baśniowości, naturze, nurtom katastroficznym czy różnym odmianom miłości, ale te motywy odradzały się w każdym wierszu na nowo, przybierając inny kształt… albo może strumień. Tylko genialni i odważni twórcy są zdolni do takiego myślowego restartu.

Uważam, że ten tomik znakomicie zbliża czytelnika do tego, by poznać spuściznę Baczyńskiego. Wybrane utwory liryczne i poematy, które w połączeniu z wiedzą na temat autora tworzą trochę niezamierzoną, ale za to niezwykle piękną aurę uczuciową.

Mam w swoich zbiorach kilka książek, które pochodzą „nie wiadomo skąd”. Istnieją gdzieś od zawsze, a mimo tego nie potrafię sobie przypomnieć, w jakich okolicznościach się u mnie znalazły. Ten podniszczony przez czas tomik poezji należy do tych „tajemniczych książek”, które może kupił gdzieś w przeszłości mój wujek albo jakiś inny dalszy krewny i jakimś sposobem trafił do...