Umiejętność budowania i podtrzymywania relacji międzyludzkich jest niezbędna w codziennej egzystencji – w rodzinie, w związkach uczuciowych i przyjacielskich, w pracy. Dogadywać trzeba się także często z zupełnie obcymi osobami w różnych, nie zawsze łatwych i komfortowych momentach naszego życia. Bardzo przydatną pomocą jest poradnik „Jak dogadać się z każdym i w każdej sytuacji” Laurence’a i Emily Alisonów. Autorzy tej publikacji to nie tylko uznani psycholodzy, ale także małżeństwo z długim stażem z powodzeniem stosujące wypracowane przez siebie metody zarówno w pracy, jak i prywatnie.

Dlaczego dogadywanie się z innymi jest tak ważne? Okazuje się, że izolacja społeczna ma fatalny wpływ na nasze zdrowie – fizyczne i psychiczne. Przyczynia się do poczucia osamotnienia, depresji, problemów z metabolizmem i ciśnieniem krwi, jak również powoduje bezsenność i zaburza naturalną odporność organizmu [s. 27–32]. Badania dowiodły ponadto, że „(…) izolacja czyniła ludzi niestabilnymi, ulegającymi wpływom i podatnymi na manipulacje” [s. 27]. I chociaż wielu z nas ceni sobie chwile tylko dla siebie, na dłuższą metę nikt nie chce być zupełnie osamotniony. Z drugiej strony kontakty z innymi ludźmi często są trudne, ponieważ każdy z nas jest inny. Niepowodzenia w komunikowaniu się z drugimi niejednokrotnie sprawiają, że czujemy bezsilność, gniew czy frustrację.

Alisonowie zapewniają, że metody, których możemy się nauczyć z niniejszego poradnika, nie mają nic wspólnego z manipulowaniem ludźmi ani z psychologicznymi sztuczkami [s. 23]. To raczej przepis na zdrowe relacje – z partnerem, przyjaciółmi, z dzieckiem, rodzicem, szefem czy podwładnym.

Dodatkowo porady te mogą się nam przydać, jeśli znaleźlibyśmy się w sytuacji zagrożenia, kiedy trzeba się dogadać z zupełnie obcą i nieprzewidywalną osobą.
Podstawą prezentowanej receptury są cztery istotne składniki – uczciwość, empatia, autonomia i refleksja [s. 20]. Autorzy omawiają każdy z tych aspektów, pomagają je głębiej zrozumieć oraz wypracować je w sobie. Podają też przykłady konkretnych zachowań, w których prezentują skutki – pozytywne lub negatywne – przejawiania lub braku wspomnianych czynników. Wskazują następnie cztery podstawowe style komunikacji, które przedstawiają jako zwierzęta. Są to tyranozaur symbolizujący stawianie czoła konfrontacji, mysz reprezentująca kapitulację, lew wyrażający sprawowanie kontroli oraz małpa – symbol współpracy [s. 21]. Twórcy poradnika opracowali także test [s. 191–196], dzięki któremu czytelnik może samodzielnie ustalić, w jakim stylu komunikacyjnym jest najmocniejszy, a który jest jego słabą stroną. Jak czytamy w omawianej książce: „Eksperci potrafią stosować style wszystkich zwierząt, i to fachowo, co prowadzi do skuteczniejszej komunikacji” [s. 303]. Dzięki radom zawartym w pozycji „Jak dogadać się z każdym i w każdej sytuacji” możemy dążyć do tego, by stać się takim właśnie ekspertem.

Poradnik Alisonów to bardzo wartościowa publikacja pod względem treści i praktyczna w swej formie. Sprawy najistotniejsze są w druku wytłuszczone, praktyczne porady wypunktowane, a modele zachowań przedstawione w postaci schematów. Znajdujemy tu mnóstwo przykładów z codziennego życia, które łatwo możemy odnieść do siebie. W książce jest sporo przypisów, które odsyłają nas między innymi do prac naukowych, a zatem autorzy nie są gołosłowni. Jednocześnie nie komplikują odbioru zbyt fachową terminologią, przeciwnie – lektura nie wymaga wiedzy z dziedziny psychologii.

Serdecznie polecam tę książkę zarówno osobom, które mają problemy w nawiązywaniu nowych kontaktów, jak i tym, które chciałyby poprawić coś w swoich relacjach prywatnych i zawodowych.

Aleksandra Dolęga