1.) "Nowa szkoła filozoficzna" :

O wpływie przeżyć na postrzeganie rzeczywistości
"Są jednak w człowieku ukryte możliwości, wobec których czyn Raskolnikowa wygląda jak grzech słabego, dobrego chłopca, co rozbił doniczkę z kwiatem."
"Nie chcę jechać ani do Ameryki, ani na księżyc. Nie chcę iść na operę, nie chcę rozmawiać w kawiarni, nie chcę być królikiem ani aktorem filmowym. Nic nie chcę. Jest mi tak dobrze, że nawet nie czuję swojego istnienia. Mogę teraz być bez walki o swoje istnienie. Mam mieszkanie, jedzenie, łóżko, piec, drzewo za piecem."

O tym, jak słowo pisane można poczuć pod skórą, o jego sugestywności.
"Nie chcę spać, boję się snu. Człowiek powinien teraz bez przerwy żyć, siedzieć z otwartymi oczami i myśleć. Jak długo można zasypiać się i budzić bez nadziei? Ja żyję i zamierzam jeszcze żyć jakiś czas, ale już mnie nie ma. Okropne uczucie. Wolałbym w tej chwili, żeby ktoś pluł na mnie, żeby jacyś ludzie deptali mnie i obrzucali ordynarnymi wyzwiskami; czułbym, że żyję. Moje istnienie muszą potwierdzać inni.

"Wycieczka do muzeum" - o tym, jak ciężko zrozumieć przeszłość - o jej wiecznym mijaniu się z teraźniejszością.

"Ta stara cholera", "Na placówce dyplomatycznej" - o tym, jak wygląda świat z perspektywy człowieka, który czuje się już poza marginesem prawdziwego życia. Refleksyjnie.

"Przerwany egzamin" - o tym, jak współczesny człowiek nie potrafi być sam ze sobą, w ciszy, o pewnego rodzaju rozdarciu.

"Układam sobie orędzie do całej ludzkości. Tu właśnie pod piecem. I nikt o tym nie wie. Panuję nad sobą doskonale. Ani jeden mięsień nie drgnie na mej twarzy. A przecież jestem jednym z najstraszliwszych buntowników na całym świecie. Ale nawet szklanka nie zadrży, kieliszek nie zadzwoni. a ja całą kulę ziemską wysadzam, nie licząc jakichś tam mocarstw i tak dalej."
"Tarcza z pajęczyny" - o ruchu, a trochę o trwaniu.

Bardzo ciekawa pozycja - przypadkiem wpadła mi w ręce w antykwariacie i nie żałuję. Uboga objętość skupiająca bogatą treść. Zdecydowanie warto sięgnąć, jeśli pojawi się ku temu sposobność.

1.) "Nowa szkoła filozoficzna" :

O wpływie przeżyć na postrzeganie rzeczywistości
"Są jednak w człowieku ukryte możliwości, wobec których czyn Raskolnikowa wygląda jak grzech słabego, dobrego chłopca, co rozbił doniczkę z kwiatem."
"Nie chcę jechać ani do Ameryki, ani na księżyc. Nie chcę iść na operę, nie chcę rozmawiać w kawiarni, nie chcę być królikiem ani aktorem...

Bardzo skromne wydawnictwo. Pomimo posiadania wielu tomów poezji; dzieł zebranych; i innych "Różewiczów", prozy autora unikałem. Raczej. I niepotrzebnie!!! A nawet błędnie; myśląc/sądząc, że "to skomplikowane. Zbyt.
Bardzo dobra proza.

Bardzo skromne wydawnictwo. Pomimo posiadania wielu tomów poezji; dzieł zebranych; i innych "Różewiczów", prozy autora unikałem. Raczej. I niepotrzebnie!!! A nawet błędnie; myśląc/sądząc, że "to skomplikowane. Zbyt.
Bardzo dobra proza.

„Życie moje zostało pozbawione sensu. W chwili próby walczyłem z bronią w ręku, >przelewałem krew<; jestem w porządku wobec siebie, ludzi, ojczyzny. Ale nie uratowałem sensu życia.” (z opowiadania „Nowa szkoła filozoficzna”)

Cieniutki zbiorek opowiadań. Piękna polszczyzna i pobudzająca refleksje treść.
Czytałam z ogromną przyjemnością: styl i język – bardzo przyjazne w stosunku do moich odczuć estetycznych. Ostatnie (w układzie książeczki i czasie powstania),tytułowe opowiadanie, to eksperyment nad formą: mamy tu zdania bez przecinków, fragmenty tekstu, w których zaciera się różnica między prozą a białym wierszem, zdania bez kropek itp.

W opowiadaniach uderza psychiczne okaleczenie i rozpaczliwa samotność człowieka drugiej połowy dwudziestego wieku. Mamy tu tragizm bohatera („Nowa szkoła filozoficzna”),którego młodość przypadła na lata II wojny światowej, który nie potrafi pogodzić się z moralnością czasu wojny i dla którego „Wszystko skończyło się raz na zawsze, cokolwiek będę robił, jestem martwy.” Jest wstrząsająca w wymowie „Wycieczka do muzeum”, w której zderza się dzisiejsze „żyć” z wczorajszymi śmierciami. „Ta stara cholera” i „Na placówce dyplomatycznej” opowiadają o osamotnieniu starego człowieka. „Przerwany egzamin” to próba poskładania moralności człowieka, któremu przyszło żyć w dwóch systemach totalitarnych. Znalazło się tutaj również ciekawe tłumaczenie procesu tworzenia: „Każdy wiersz ma innego ojca, ale wszystkie wiersze mają jedną matkę. Jest nią poeta. Ojcem wiersza jest wspomnienie, obraz, dźwięk, uczucie, myśl. Ojciec przychodzi, składa nasienie i odchodzi. Wiersz rośnie teraz w poecie - matce. Matka dźwiga. Ojciec – bodziec, często zapomniany, bez oblicza lub w masce, ucieka, ginie czasem na zawsze. On tylko szuka miejsca, gdzie może złożyć nasienie. Poeta – matka może być zapłodniony przez wszystkich i przez wszystko, w każdym miejscu i o każdej porze. Nasienie wchodzi tu przez otwarte rany. Kiedy rany zabliźniają się, następuje jałowość i śmierć.”

Cieniutki zbiorek opowiadań z różnych lat, wydany w 1980 roku. I żadnej opinii. Tę niepozorną książeczkę łatwo przeoczyć w antykwariacie czy starych domowych bibliotekach. A szkoda. Bo chociaż treść kilku opowiadań odnosi się do przeżyć wojennych, to przecież wciąż aktualne są pytania o przyzwolenie czy rozgrzeszenie z zadawania śmierci, o granicę, do której pozbawienie kogoś życia jest koniecznością czy bohaterstwem, a po przekroczeniu której jest przestępstwem czy wyrzutem sumienia. I czy świadomość konieczności pozbawienia kogoś życia jest równoznaczna z samorozgrzeszeniem. Poruszany przez Różewicza problem osamotnienia i wykluczenia ludzi starych nie zmalał, a wydaje się, że dzięki mediom promującym radosny świat młodych i bogatych, dzięki koncernom kierującym swą ofertę do coraz młodszych odbiorców, ciągle narasta. Mierzenie się bohaterów z niezrozumieniem, powierzchownością kontaktów, pytaniami o sens - wydaje się bardzo współczesne.

I jeszcze:
„(…) tylko odpowiedzi na pytania podrzędnego gatunku są ważne. Pytania dotyczące najważniejszych problemów życia są pozbawione wartości. W związku z tym najważniejsze pytania stają się śmieszne i dziecinne. Takich pytań nie zadają ludzie dorośli i poważni, którzy odgrywają pewną rolę na świecie. Takie pytania, pytania najważniejsze, zadają dzieci, prorocy, ludzie chorzy, podlotki i uczniowie gimnazjalni.” (z opowiadania „Przerwany egzamin”)

„Życie moje zostało pozbawione sensu. W chwili próby walczyłem z bronią w ręku, >przelewałem krew<; jestem w porządku wobec siebie, ludzi, ojczyzny. Ale nie uratowałem sensu życia.” (z opowiadania „Nowa szkoła filozoficzna”)

Cieniutki zbiorek opowiadań. Piękna polszczyzna i pobudzająca refleksje treść.
Czytałam z ogromną przyjemnością: styl i język – bardzo przyjazne w...